Uz. Dr. Funda Yalçn, kronik böbrek yetmezliine neden olan rahatszlklar ve alnmas gereken önlemler hakknda bilgi verdi.
1-Diyabet hastal böbreklerin en büyük düman
Dünyada olduu gibi ülkemizde de böbrek yetmezliine neden olan hastalklarn banda %41 gibi yüksek bir oranla eker hastal yani diyabet gelmektedir. Kontrol altna alnmayan diyabet, vücuttaki bütün organlarla birlikte damarlar da olumsuz anlamda etkilemektedir. Kontrol edilemeyen kan ekeri böbreklerdeki küçük damarlarnn hasar görmesine yol açarak, diyabetik nefropati yani böbrek fonksiyonlarnn azalmasna neden olmaktadr.
2-Böbrekleriniz için tansiyonunuzu kontrol altnda tutun
Yüksek tansiyon, böbrek yetmezliine neden olan rahatszlarda yüzde 25 gibi oldukça fazla saylabilecek bir oranla ikinci srada bulunmaktadr. Kalp ve beyin gibi böbrek damarlarn da etkileyen yüksek tansiyon, klcal damarlarn hasar görmesine ve böbreklerin küçülmesine neden olabilmektedir. Yüksek tansiyon sonucu böbrek yetmezlii geliebildii gibi tersine bir iliki de mevcuttur. Böbrek talar, iltihap ya da böbrek damarlarnn darl yüksek tansiyona zemin hazrlayabilmektedir.
3-Böbreklerinizi iltihaba kar koruyun
Alerjik reaksiyon, virüs, ilaç kullanm ya da böbrek talar gibi çok farkl nedenlere bal olarak geliebilen nefrit yani böbrek iltihab böbrek yetmezliine neden olan rahatszlklar arasnda %8lik bir paya sahiptir. Pembe veya köpüklü idrar, yüz, el ve ayaklarda ilik, mide bulants ve kusma gibi belirtiler veren böbrek iltihab zamannda ve doru tedavi edilmezse böbrek yetmezlii kaçnlmazdr.
4-Genetik yatknlnz varsa daha dikkatli olun
Polikistik böbrek hastalklar bata olmak üzere, genetik etkiler böbrek yetmezliinde % 5 orannda etkilidir. Kaltmsal bir rahatszlk olan polikistik böbrek hastal, sv dolu kistlerin olumasna neden olarak böbrek fonksiyonlarnn bozulmasna neden olabilir. Bazen hiçbir belirti vermeden ilerleyen polikistik böbrek hastal, kist saysnn çokluuna göre ar, kanl idrar yapma, böbrek ta oluumu, hipertansiyon gibi farkl belirtiler verebilmektedir.
5-Akdeniz atei böbrek yetmezliine neden olabilir
Amiloid isimli proteinin organlarda fazla birikmesiyle ortaya çkan Amiloidoz hastal kalp, karacier, sinir sistemi, mide ve barsa etkiledii gibi böbrek yetmezliine de yol açabilmektedir. Bir sebebe bal olmadan geliebilen Amiloidoz, Ailevi Akdeniz Atei gibi uzun süreli enfeksiyonlardan sonra da ortaya çkabilmektedir. Böbrek yetmezliinde %2 orana sahip olan Amiloidoz hastalnda, altta yatan rahatszla yönelik tedaviler uygulanmaktadr.
Beslenmenize ve yaam tarznza özen gösterin
Beslenme ve yaam tarz, hem böbrek yetmezliine götüren süreçte hem de böbrek yetmezlii tehisi konulduktan sonra dikkat edilmesi gereken bir admdr. Sebebi bilinmeyen böbrek yetmezlii rahatszl orannn %11 olduu düünülürse, beslenme ve yaam tarznn önemi bir kez daha ön plana çkmaktadr. Diyabet hastalarnn böbrek yetmezlii yaamasnn altndaki birinci etken, diyabetin kontrol altna alnmamasdr. Tuzsuz beslenme, özellikle diyabet ve hipertansiyon hastalar için hayati önem tamaktadr. Böbrek yetmezliinin ilerleyen aamalarnda ise proteinli besinler ile potasyum ve fosfor içeren bakliyat, kuruyemi gibi gdalarn dikkatli tüketilmesi gerekmektedir. Günlük egzersizler, çok yorucu olmamak artyla düzenli olarak yaplmaldr.
Böbrek nakli hayat kurtaryor
Böbrek yetmezlii 5 evreye ayrlmaktadr. Son dönem böbrek yetmezlii tehisi konulabilmesi için yaplan testlerde hastann böbreinin %15 çaltnn belirlenmesi gerekir. çalmayan böbrein görevini makine yani diyaliz ya da yeni bir organ yapacaktr. Son dönem böbrek yetmezlii tedavisinde altn standart yaam standartlarnn artran böbrek naklidir. Böbrek yetmezlii çeken hastann organ nakli yaplp yaplamayacann iyi deerlendirilmesi gerekmektedir.
* Hastada kalp ve damar sal ile ilgili sorunlar
* Kanser hikayesi,
* Kanda ortaya çkabilecek skntlar böbrek nakline engel tekil edebilmektedir.