Psikolog Duygu Barlas, çocukluk döneminde ortaya çkan korkularn ya ve geliim sürecine göre farkllklar gösterebildiini söyledi.
Korkular en çok 2-5 ya arasnda görülüyor
çocuklarn duygusal geliimleri esnasnda çeitli korkularn ortaya çkabildiini belirten Barlas, korkular etkileyen faktörler arasnda zek, ya, cinsiyet, kiilik yaps ve çevresel koullarn yer aldn kaydetti. Okul öncesi dönemde özellikle 2 ila 5 ya arasnda korkularn ebeveynler tarafndan sklkla dile getirildiini ifade eden Barlas, Bu ya aralnda genellikle karanlk, böcek, köpek, cadlar/hayali varlklar, gök gürültüsü ve tek kalma korkular görülmektedir. çocuklarn hayal dünyas 3 ila 4 ya arasndaki oldukça aktiftir. Bu duruma bal olarak bu ya aralndaki çocuklarn televizyonda ve masallarda yer alan kahramanlardan, karanlktan ve yalnz kalmaktan korkmalar olaandr. Bu korkularn bu ya aralnda normal kabul edildikleri çeitli aratrmalar tarafndan bildirilmitir dedi.
Her yan korkusu var!
çocuklarn ya ilerledikçe bilisel ve duygusal yetilerinin de gelitiini kaydeden Barlas, her ya grubuna ilikin ayr korkular bulunduunu ve zaman içerisinde bu korkularn geçtiini belirterek unlar söyledi:
Buna bal olarak korkular da daha gerçekçi olmaya balar. Az önce bahsedilen korkular yerine 7 ila 13 ya aralnda sosyal yaama ve akademik duruma ilikin korkular ba göstermektedir. Derslerinde yeterince baarl olamama, arkadalar tarafndan dlanma, sevilmeme korkular yaygn olarak görülmektedir. 7 ila 13 arasnda süren bu korkular ya ilerledikçe etkisini yitirmektedir. Yaklak olarak 11 ila 12 ya aralnda ise bu korkularn çounun çocuk üzerinde etkisini yitirmi olduunu görmekteyiz.
çocuu tehdit ederek korku alamayn
Uzman Klinik Psikolog Duygu Barlas, korkulara sebep olan etmenlerin çeitlilik gösterdiini belirterek çocuu tehdit ederek korku alamak balca yaplan uygun olmayan tutumlardan bir tanesidir. Buna en güzel örnek u olabilir: Eer bir daha böyle yaparsan seni doktora götüreceim ve sana ine yaptracam. Böyle bir tutumun sergilenmesi çocukta doktor korkusu yaratr. Ayrca çocua ya ile uyumlu olmayan masallar okumak, film izletmek de korkulara neden olabilir. Bunlarn yan sra çocuun bandan geçen olumsuz bir olay ya da deneyim çeitli korkulara sebebiyet verebilir. çocuklar modelleme yolu ile örendikleri için model ald bir büyüünün bir objeden korkmasn da modelleyebilir. Örnein kedilerden korkan ve tiksinen bir anne farknda olmadan çocuunun yannda da bu durumu belirtebilir ve çocuun zihninde kedi nötr bir canl iken korkulan bir hayvan haline gelebilir. Bazen de bu korkular sadece geliimsel açdan bilisel ve duygusal yetilerin zaman içerisinde gelimesine bal olarak doal bir süreç olarak görülebilir dedi.
Anne ve babalara tavsiyeler
Genellikle kendiliinden geçen bu korkular karsnda anne ve babalarn uygun bir tutum sergilemeleri önem tamaktadr diyen Duygu Barlas, Özellikle çocuun akademik ve sosyal yaamn olumsuz açdan etkilemeye balayan korkular için bir uzmandan yardm alnmas gerekebilir. Uzman bir yardmn yan sra annelere ve babalara da düen görevler bulunmaktadr diyerek önerilerini öyle sralad:
lk olarak anne ve babalar bu korkular yüzünden çocuklarn eletirmemeli ve onlarla dalga geçmemelidirler. Onlar önemsemeden Korkacak bir ey yok, sen bebek misin, saçmalama korkulacak bir ey yok gibi cümleleri söylemek etkili bir yöntem olmayacaktr.
Karanlk korkusu
Bu tip tutumlar yerine anneler ve babalar çocuklarn anladklarn açkça dile getirmeli ve bu sorunu beraber çözebileceklerini çocuklarna göstermelidirler. Örnein karanlk korkusu olan bir çocuu karanlkta zorla yatrmak yerine onunla beraber karanlkta vakit geçirmek ya da sevebilecei ufak bir gece lambas almak daha iyi bir yöntem olacaktr.
Hayvan korkusu
Sklkla görülen korkulardan birisi olan köpek-kedi korkusunun çözümü ise çocuu korkulan hayvan ile kar karya getirmek deildir. Bu uygulama çou kez uygun ekilde yaplmad için travmatize edici olabilir. Bunun yerine çocuklarn modelleyerek örendikleri göz önüne alnmal ve çocuun yannda korkulan hayvan sevilmeli, çocuk bu hayvan ile oynayan dier çocuklarn yanna götürülmeli veya hayvanlar ile ilgili çeitli masallar, hikyeler okunmal, filmler izletilmelidir.