Tüketim alkanlklar ve pandemi artlar nedeniyle özellikle çocuk ve ergenlerde ar kilo art aileleri endielendiriyor. Aileler tarafndan erken yata diyete sokulan çocuklarn sonraki dönemlerde önemli problemler yaayabileceini belirten Beslenme ve Diyetet Uzman Öretim görevlisi Büra Umut Oyman, bu dönemde uygulanan ar kstlamalarn büyüme ve gelimeyi olumsuz etkileyebileceini söyledi.
Diyete zorlanan çocuklarn, yemee takntl hale gelerek ebeveynlerinden gizli bir eyler yemeye çalmasnn, yemee takntl hale gelebileceini belirten Ör. Gör. Büra Umut Oyman, Bu durumda çocuklarn sezgisel yeme yetenekleri bozulabilir. Yiyecek alm kstl olan çocuk neye ihtiyac olduunu, acktn veya tok olduu zaman ayrt edemeyecek duruma gelebilir. Sürekli kstlamaya tabi tutulan çocuk, deerleri vücut ekline göre biçimlendirmeye balayabilir. Güzellik standartlar olur ve bu standartlara göre kiileri snflandrmaya balar diye konutu.
BESNLER Y VEYA KÖTÜ OLARAK AYRILMAMALI
Diyete alternatif olarak çeitli yöntemlerle salkl beslenmenin salanabileceini ifade eden Oyman, Besinleri iyi veya kötü eklinde nitelendirmek yerine tüketim skln kontrol edilmelidir. çocuklara yiyeceklere kar tarafsz olmay öretmeliyiz. Kötü diye bahsettiimiz bu besinler genellikle çikolata/kek/cips gibi ürünler oluyor ve bu ürünler çou zaman bir hedefe ulamak uruna kullanlyor. Uslu durursan çikolata alrz, Ödevlerini yaparsan kek yersin, Yemeini bitirmeden dondurma yiyemezsin veya tabaklarn bitirmelerini isteriz hep. Aslnda doyduklar noktada yemek yemeyi brakmalar doygunluk duygularn kontrol altna almalarna yardmc olacaktr. Bu gibi durumlar çocuklarn yeme-içme ihtiyaçlarn kontrol etme yetilerini karmak hale getirir. Yemek yemesi için bir neden olmadnda da yemek yemeye tevik eder dedi.
Kötü olarak tanmlanan yasakl besinlerin çocuk zihninde hep özel ve heyecan verici olarak kalrken, yi olarak tanmlananlarn da (sebze, meyve, yourt) skc ve sradan olarak kalacan söyleyen Ör. Gör. Oyman, sözlerini öyle sürdürdü:
Bir dier önemli nokta ise besinleri özel günlerle eletirmek. Doum günü partisi, pasta demek, Plaja gitmek, dondurma demek gibi örnekler verilebilir. Besinlere kar tarafszlk oluturur. Ancak baz besinlerin tüketim sklna snrlama getirirsek çocuklar da bu yiyeceklere kar takntl hale gelmeyeceklerdir. Yiyecekler özel günlere saklanmamaldr. Evet yemekleri kutlama yapmak için kullanmamzn yanl bir taraf yoktur ancak, pizza yemek için bir doum günü/karne günü vs beklemek yerine bu sal pizza günümüz olsun diyebilmek daha pozitif sonuçlar douracaktr.
çOCUKLARA SEçENEK SUNULMALI
çocuklara ne yemek istediklerini sormann ve seçenek sunmann önemine deinen Ör. Gör. Oyman, çocuklara Bugün ne piireyim senin için? demek yerine seçenek sunmalyz. Örnein bugün karnabahar m yemek istersin yoksa bamya m? gibi seçenekler olabilir. çünkü seçenek sunulan çocuk fikirlerinin deerli olduunu ve seçim yapabilme hissinin sorumluluunu örenir. Bu ekilde seçtii yemei farkndalkla yer. Aksi taktirde evde hiç olmayan bir eyi de isteyebilir ve bu istei yerine getiremediimizde bir güven kaybna sebep oluruz. Ayn zamanda yemekler hiçbir zaman ödül veya ceza olarak kullanlmamal. Bunun yaplmas sonucunda çocuklar sadece sevdikleri yemekleri yemek için ayn davranlar tekrar etmeye ve artlanmaya balarlar. Bu da ileriki dönemde sürekli onay görme ihtiyac duyan bireylere dönümelerine sebep olur dedi.
Ebeveynlerin çocuklar için rol model olduunun unutulmamas gerektiinin altn çizen Büra Umut Oyman, ailelere de tavsiyelerde u tavsiyelerde bulundu:
Hareketsiz, TV karsnda patates cipsi attran ebeveynlerin, çocuklarndan salkl beslenmelerini, hareketli olmalarn beklemeleri gerçekçi ve sürdürülebilir olmaz. Ayrca aratrmalar çocuklara ayr yemek piirilmemesi gerektiini, evde herkesin yedii yemeklerden yemelerinin daha uygun olacan söylüyor. Tabi baz günler serbest gün olabilir. Attrmalklar için ise çocuklara, aralarnda seçim yapabilecekleri salkl seçenekler sunabilirsiniz. Daha çok evde kaldmz bugünlerde, birlikte ev yapm salkl kekler, krakerler yapabilirsiniz.