Türkiye, ran ve Iraktaki baz bölgelerde yetien suh bitkisinin özelliklerinden yola çkan Dr. Elif Ebru Alkan, bu bitkiden elde
ettii ekstreyle deney sçanlarnn diyabetini yok etmeyi baard.
Van Yüzüncü Yl Üniversitesi (YYÜ) Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünde doktorasn diyabet (eker hastal) üzerine yapan Alkan, bölgede yetien ve suh (heracleum persicum) adyla bilinen bitki ile diyabet tedavisinde önemli bir çalmaya imza att.
Alkan, bölgede suh bitkisinin insanlar üzerinde diyabeti iyiletirici etkisi olduu söylentisi üzerine harekete geçtiini anlatt.
Bu kapsamda laboratuvar ortamnda çalmaya baladn belirten Alkan, öyle devam etti:
Suh bitkisinin ekstraksiyon (ayrma ilemiyle elde edilen madde) ilemini yaptk. Daha sonra sçanlarda bir kimyasal (STZ) ile pankreasn beta hücrelerini tahrip etmek suretiyle diyabet oluturduk. Daha sonra hazrladmz suh ekstresini 3 hafta boyunca belli dozlarda sçanlara uyguladk. 3 hafta boyunca kan ekeri düzeylerinin dütüünü gördük. Bu düü 3üncü hafta da kendini ciddi oranda gösterdi. 500ün üzerinde olan kan ekeri seviyesinin 100lere dütüünü gördük.
- Deney sonunda sçanlar salna kavutu
Deneyde kulland sçanlarn tedavi süreci sonunda eski salkl durumlarna döndüüne dikkati çeken Alkan, unlar söyledi:
Sçanlarn salkl gruptaki sçanlar gibi davranlar sergilediklerini gözlemledik. Bizim diyabette gözlemlediimiz baz komplikasyonlarn olmadn gördük. Örnein ar su tüketiminin, ar idrar oluumunun olmadn gördük. 3 hafta sonunda sçanlarn dokularnn sonucunu aldk ve bunlarn hemogram ve biyokimya sonuçlarna baktk. Antioksidan seviyelerine baktk. Kullandmz bitkinin hem antioksidan özellik gösterdiini hem de bizi yanltmayacak ekilde kan ekeri seviyesinin dütüünü gördük. nsülin salmnda dier hasta gruplara oranla yükseli olduunu, patolojik sonuçlarda pankreasn beta hücrelerinde yenilenme olduunu gördük. Yani salkl grupla ayn düzeye geldiini fark ettik.
Elde ettikleri sonuçlarn umut verici olduunu ancak yine de çok iddial konumak istemediini vurgulayan Alkan, sonuçlara ramen çok yüksek oranda bitki kullanmnn karacierde toksik etki de yaratabilecei uyarsnda bulundu.
- Türkiye, ran, Irak üçgeninde yetiiyor
Suh bitkisinin özellikle Irak, ran, Türkiye üçgeninde yetien, yörede otlu peynire de katlan bitkilerden olduunu ifade eden Alkan, yörede yetimesi nedeniyle bitkiye daha kolay ulama imkanna sahip olduklarn dile getirdi.
u anda dünyada 415 milyon diyabet hastas bulunduunu, Türkiyede bu rakamn 6 milyonun üzerinde olduuna iaret eden Alkan, unlar kaydetti:
Her alt saniyede bir insan diyabete bal komplikasyonlardan ötürü hayatn kaybettii için bu çalmann ne kadar önemli olduu kaçnlmaz bir gerçek. Biz bu bitkinin çok iyi geldiini gördük. Diyabet oluturduumuz sçanlarda, hem kan ekeri düürücü hem insülin sekresyonunu (salnmn) artrc etkisi olduunu hem de patolojik sonuçlarda pankreas beta hücrelerinin yenilendiini gördük. Yalnz biz bu çalmay yaparken önce ekstreyi sçanlara farkl dozlarda uygulayarak toksisite testleri uyguladk ve ondan sonra uygun dozlar belirleyerek verdik. nsanlar bunu diyabete iyi geldii için bilinçsizce tüketmesinler. Bu bitkinin yüksek dozda kullanlmas karacierde baz enzimlerin artna sebep olabilir. Toksik etkiye sebep olabilir.