Kadn Hastalklar ve Doum Bölümünden Prof. Dr. Ömer Lütfi Tapsz, endometriozisin her 10 kadndan birinde görülen ciddi bir toplum sal problemi olduunu, normalde rahmin iç ksmn döeyen endometrium tabakasnn rahim dnda bulunmas olarak tanmlandn bildirdi. Hastalk sklkla pelvis denilen karnn alt bölgesinde görüldüünü belirten Tapsz, ancak daha az sklkla da olsa vücudun her yerinde görülebilen bir hastalk olduunu kaydetti. Özellikle adet dönemlerinde gözlenen iddetli arnn en sk karlalan belirti olduunu bildiren Tapsz, Bunun yannda cinsel iliki srasnda ar, karnn alt bölgesinde sürekli ar, büyük tuvalete çkarken zorlanma ve ar, sk idrara çkma ve idrarda kan görülmesi gibi ikayetlere de sebep olabilmektedir. dedi.
Tapsz, hastaln kesin nedeninin bilinmediini belirterek, En yaygn kabul gören teori; her ay gerçekleen yönü dar olan kan akmnn, geriye doru tüplerden karn içine akmas, vücut koruyucu mekanizmalarnn bu kan temizleyememesi sonucunda dokularda iltihap gelimesi ve süreç sonunda yapklklarn ve yangnn olumasdr. ifadesini kulland.
TANISI NASIL KONULMAKTA?
Tapsz, endometriozis hastalarnn çounlukla 25-35 ya arasnda ve üreme çandaki kadnlar olduunu belirterek, unlar kaydetti: Hastalar genellikle; kask ars, gebe kalmada zorluk ve/veya yumurtalk kisti ikyetleri ile bavururlar. Doktor, ikyetleri sorgulayp deerlendirdiinde ön tan ve üphesi dorultusunda hastay muayene edecektir. Fizik muayene bulgular hastadan hastaya farkllk göstermekle birlikte, endometriozis lezyonlarnn (endometriotik implant) yerletii yerlere göre rahim arka duvarnda nodüller, yumurtalkta kistler, muayenede arl bölgeler ile kendini gösterebilir. Ultrasonografi, ihtiyaç duyulduunda manyetik rezonans gibi görüntüleme yöntemleri ile çikolata kistleri, rahim arka duvarnda ve idrar kesesinde yerleik nodüller görüntülenebilir. Kesin tan, laparoskopi denilen kapal yöntem ameliyat ile göbek deliinden optik bir kamera ile girilerek karn içi organlarn deerlendirilmesi ve lezyonlardan biyopsi alnmas ile konulur. Bu ameliyat ile endometriozis yaygnl, yapklklar görülmekte ve ayn anda hem tan hem tedavi mümkün olabilmektedir.
TEDAV HANG YÖNTEMLER KULLANILMAKTA?
Endometriozis hastalnn tedavisinin hastaya, hastaln iddetine ve hastann gebelik planna göre ekillendiini ifade eden Tapsz, Gebelik arzusu olan bir hastada gebelii ön planda tutarak ya ve yumurtalk kapasitesine göre tedavi planlamas yaplmaktadr. Sklkla semptomlarn iddetine göre tedavide ilk tercih edilmesi gereken yöntem ilaç tedavileri olmaldr. Baz durumlarda hastaln cerrahi ile tedavi edilmesi gerekebilmektedir. Bu durumlar; süreklilik gösteren ve ilaç tedavisine cevap vermeyen ar yaknmas olduunda, mevcut hayat fonksiyonlar kstlanan, ar bulgular olan hastalarda, endometriozis doku tansnn gerekli görüldüü durumlarda, barsak ya da idrar yollar tkanklnn olduu durumlarda, beraberinde kanser üphesi olan hastalarda cerrahi tedavi uygulanmaktadr. Cerrahide yaklam her zaman ilk olarak laparoskopi yani kapal yöntem ile olmaldr. leri düzey laparoskopik cerrahi yapabilmeyi gerektiren bu hastaln cerrahi tedavisi, bu konuda youn eitim alm, deneyimli cerrahlarca yaplmaldr. Doru merkezlerde bu konuda deneyimli cerrahlarca yaplm cerrahiler sonras çok yüz güldürücü sonuçlar alnmaktadr. dedi.
ERKEN TEHS UYARISI
Tapsz, hastaln 10 kadndan birini etkileyen ciddi bir toplum sal sorunu olduunu vurgulayarak, Burada önemli olan konu hastaln erken tehis edilmesi ve hastalarn multidisipliner bir ekilde takip ve tedavilerinin planlanmasdr. Erken tehis ve doru takip ve tedavinin salanabilmesi için ilk önce konu ile ilgili farkndaln olmas gerekmektedir. Buna yönelik olarak içinde bulunduumuz Mart ay Endometriozis Farkndalk Ay olarak benimsenmitir. Özellikle adet dönemlerinde ve cinsel ilikide iddetli ar ve çocuk sahibi olmada zorluk yaayan kadnlarmzn endometriozis hastal açsndan farkndalnn olmas ve bilinçli hareket etmeleri önem arz etmektedir. Farkndaln hayat kalitesini artraca unutulmamaldr. dedi.