Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Prof. Dr. Yücel Karaman, erken menopoz riski tayan kadnlarn gelecekte anne olma anslarn korumaya yardmc olan yumurta dondurma ilemi hakknda önemli bilgiler paylat.
YUMURTA DONDURMA KRTERLERNDE YEN UYGULAMA
Daha öncesinde sadece ciddi bir cerrahi operasyon geçirecek, kemoterapi veya radyoterapi görecek olan hastalarda yumurtalk dokusu ve yumurta hücresinin dondurulabilmesi söz konusuyken 2014te Salk Bakanl tarafndan bu izin kapsam geniletilerek, artk erken menopoz riski olan, henüz doum yapmam tüm kadnlar bu uygulamadan yararlanabiliyor. diyen Prof. Dr. Yücel Karaman, özellikle ailelerinde erken menopozu olan kadnlara mutlaka over rezerv testlerine (AMH, FSH) baktrmalarn ve bu deer 1in altnda ise hemen yumurta dondurma, 1in üzerinde ise yllk AMH kontrollerini yaptrmalarn önerdi.
YUMURTA DONDURMA NEDR?
Yumurtalktan toplanan yumurtalar ileride kullanlmak üzere dondurularak saklanr ve istendii zaman çözülerek kullanlabilir. Bu ekilde kiiye daha sonra tüp bebek yöntemi ile gebelik ans verilir.
KADINLARDA YUMURTALIK REZERV NE ZAMAN AZALMAYA BALAR?
Kadnlar yumurtalklarndaki maksimum yumurta saysna daha anne karnnda 20 haftalk fetüs halindeyken sahiptirler. Yenidoan bir kz çocuunun yumurtalklarnda yaklak iki milyon olgunlamam yumurta bulunmaktadr. Ergenlik aamasna gelindiinde yaklak 400 bin olgunlamam yumurta yumurtalklarda bulunur.
Menopoza kadar olan süreçte bu yumurtalardan yaklak 400 tanesi olgunlaarak yumurtlama ile atlr ve gebelik ans verir. Salkl bir kadnda bu azalma 35 yandan sonra artar, bu yatan sonra gebelik ansnda azalma; yumurtalk rezervi ve yumurta kalitesindeki azalmadan dolay belirginleir. 35 yandan sonra dondurulan yumurtalar ile oluacak gebelik ans azalmaya balarken 37-38 yalardan sonra krlma çok daha belirginleir. Yine her 100 kadndan birinde sebebi bilinmeyen nedenlerden dolay çok daha erken yalarda yumurtalk rezervi azalabilir ve erken menopoz görülebilir.
DONDURULAN YUMURTANIN SAKLANMA SÜRES ARTIK SINIRSIZ
Dondurulan yumurtalarn saklanma süresi balangçta yasal olarak be yl ile snrlandrlmtr. Günümüzde ek onam belgeleri alnmas ile bu süre snrszdr.
YUMURTA DONDURMA LEM SONRASI K NELER YAAYABLR?
lem sonras kii günlük hayatna dönebilir. Bir kanser hastasnn gebelik ansn kaybetmemesi hayata tutunmas açsndan ciddi moral ve motivasyon katarken, yumurtalk rezervi azald için kariyer planlarndan vazgeçmek istemeyenler için yumurta dondurma ilemi kariyer planlarn tamamlama ansn verir.
LEM SONRASI çÖZÜLEN YUMURTALARIN CANLILIK ORANLARI YÜZDE 80-85
Yumurta dondurma ilemi öncesi cilt altna uygulanan günlük ine tedavisi ile büyümeye aday çok sayda follikül (yani içerisinde yumurta bulunduran küçük kesecikler büyütülmeye çallr. Balangçta 5-9 mm olan bu folliküllerin 17-18 mm olana kadar büyümesi 3-4 günde bir yaplan ultrasonografik muayene ve kan tahlilleri ile takip edilir. Yumurta takibi olarak bilinen bu süreç ortalama 10-12 gün sürer. Folliküller yeterli büyüklüe geldiinde yumurtalarn olgunlamas için gereken yeni cilt alt ineleri yaplr. Bu inelerden yaklak 36 saat sonra genel anestezi altnda yumurta toplama ilemi uygulanr. Toplanan yumurtalarn çevresindeki hücrelerin ayklanmasn takiben izlenen olgun yumurtalar uygun yöntemle dondurularak saklanr. Toplanan yumurtalarn yaklak yüzde 70-80i olgun yumurta olarak izlenir ve dondurulur. Vitrifikasyon yöntemi ile tecrübeli ellerde yaplan dondurma ilemi sonrasnda çözülen yumurtalarn canllk oranlar yüzde 80-85tir.