Filiz YAA
DYARBAKIR(SÖZ)-Gebelik üphesiz her annenin yaad esiz bir dönemdir. ki canl olma içgüdüsü ve annelik dürtüsüyle her istenileni yemenin yanl bir alg olduunu dile getiren Diyetisyen ve Fitoterapi Uzman Buket Erta, Gebeliin henüz ilk aylarndan itibaren anne adaylar fazla kalori almalar gerektiini düünür. Bebeinin ihtiyaçlarn karlayamamaktan korkar. Ancak bu genellikle görülen bir durum deildir. lk trimester dediimiz gebeliin ilk üç aynda annenin ekstra kalori almasna ihtiyaç yoktur. Normalde de salkl ve düzenli beslenen bir anne aday hayatna ayn ekilde devam edebilir. Bunun yan sra tabii ki hekim kontrolünde bebein geliimi izlenmeli, beslenme uzmanndan doru beslenme eitimi alnmal ve hekimin verdii takviyeler düzenli kullanlmal diye konutu.
Annenin ekstra kalori ihtiyac 4. aydan itibaren balad bilgisini veren Buket Erta, bebek geliiminin hzlandn ve annenin ihtiyaçlar artmaya baladn da vurgulayarak sözlerini öyle sürdürdü: Ancak bu anne adaynn her istediini yiyebilecei anlamna da gelmez. Kalorinin nereden geldii çok önemlidir. Esas meselenin doymak deil beslenmek olduunun farkna varmak gerekir. kinci trimester yani 4.-6. Aylar arasnda annenin kalori ihtiyac yaklak 300-350 kkal artar. Bu da yaklak ekstra 1 dilim ekmek, 1 dilim peynir, 1 porsiyon meyve, 1 kse yourt tüketimine denk gelir. Üçüncü trimester yani gebeliin son 3 aynda ise ekstra kalori ihtiyac 450 kkaldir. Bu dönem annenin ve bebein en çok kilo ald dönemdir. Risk yok ise hafif egzersizler ve salkl gda seçimlerinin en önemli olduu dönemdir.
Gebelikte salkl beslenmek ve gerektii kadar kilo alnmasn salamann dünyaya gelecek olan bebein ileriki hayatnda hastalklarla savamasna katk sunacana iaret eden Uzm. Dyt. Buket Erta, gebelik döneminde yaplan beslenme hatalar ve doru davran biçimlerinin nasl olmas gerektii konusunda ise u bilgileri verdi
EKERL VE PAKETL GIDALAR
Rafine eker tüketimi ile annenin kan ekerinde dalgalanmalar ve yükselmeler meydana gelebileceini söyleyen Erta u bilgileri verdi: eker ve insülin dengesizlikleri bebein yüksek kan ekerine maruz kalmasna sebep olabilir. Bu da hem annenin diyabet riskini artrr, hem de bebein ileride veya doumdan hemen sonra diyabete yakalanma riskini artrr.
MEVSM SEBZELER TÜKETLMEL
Dondurulmu veya konserve gdalar bozulma riski açsndan tüketirken dikkatli olmal diye konuan Uzm. Dyt. Buket Erta, Özellikle kapa imi ve hava alm konserveler hemen atlmal, her kavanoz ayr ayr kontrol edilmeli. Ayrca saklama süresi ve koullar besin kaybnn yaanmasna neden olabilir. En iyisi mevsiminde sebze ve meyveleri tercih edip riski en aza indirmektir diye konutu.
MEYVE MKTARI KNN HTYACINA GÖRE
Salkl olsa da meyve demek früktoz (meyve ekeri) demektir. Meyvelerin bol miktarda vitamin barndrdn ancak ayn zamanda gereinden fazla tüketildiinde kan ekeri yüksekliinin, göbek çevresi yalanmasnn balca nedeni olabileceinin de altn çizen Erta, Ayn zamanda gereksiz früktoz karacier yalanmasnn da ba dümandr. Özellikle kan yapmas için tüketilen kuru meyveler annenin diyabet riskini yükseltiyor olabilir dedi.
BTK çAYLARI VE çER BLNMEYEN çAYLAR
Uterus hareketlerini hzlandrmasnda etkili olan, fitoöstrojenik etki gösteren bitkiler konusunda ekstra dikkatli olunmaldr. Özellikle düük tehdidi bulunan anne adaylarnn içmek istedii her çay hekimine danmas gerektii uyarsnda bulunan Uzm. Dyt. Buket Erta, açk satlan veya k çay gibi farkl bitki karmlarnn tai riski sebebiyle daha fazla risk tadn aktard.
AZ PM ET VE Y YIKANMAMI YELLKLER
Patojen bakterilerden korunmak ve enfeksiyon riskinin önüne geçmenin bu dönemde oldukça önemli olduunu hatrlatan Uzm. Dyt. Buket Erta, Bu risk sadece ette deil yumurta kabuunda bile vardr. Yumurtaya dokunduktan sonra mutlaka elleri bol su ve sabunla ykamak gerekir. Darda yemek yenilecek ise etin mutlaka iyi pimi olmasn söylemek gerekir. Mümkünse salata yerine iyi pimi sebze tercih edilmelidir diye konutu.
MEYVE SUYU VE HAMUR AZ TÜKETLMELDR
Gebelikte hzl kilo artnn önüne geçilmesi gerektiini hatrlatan Uzm. Dyt. Buket Erta, fazla kilo almak ve gebelik diyabetinin oluma riskini minimize edebilmek için evde sklm olsa bile meyve suyunun, hamur ilerinin tüketimi snrlandrlmaldr diye konutu.
YOURT EVDE YAPILIYORSA AçIK SATILAN SÜT
Pastörize edilmemi süt ve süt ürünlerinde brucella bata olmak üzere birçok patojenin barnma riski olduunu ifade eden Erta, çi sütü evde kaynatmann baz patojenlerin öldürülmesinde etkili olmayabilecei uyarsnda bulundu.
RENKL VE çETL BESLENMEYE ÖZE
Salkl olan her gdaya sofrada yer vermenin önemli olduunu vurgulayan Uzm. Dyt. Buket Erta, Gün içerisindeki öün dalmlar, haftalk yemek planlamas mutlaka farkndalkla ve gda çeitlilii olacak ekilde yaplmal. Bu sayede anne ve bebek için gerekli olan bütün vitamin ve minerallere eriilmi olunacaktr. Tek yönlü beslenmenin malnutrisyona sebep olabilecei unutulmamal dedi.
YANLI DYET BESLENME EKSKLNE SEBEP
Gebelik döneminde doru bir ekilde diyet yaplmas gerektiini belirten Erta, gebelikte yaplabilecek en doru diyet listesi kiiye özel olmal uyarsnda bulunarak mutlaka bir uzmandan yardm alnmas gerektiini de önemle vurgulad.