Halk arasnda krmz göz hastal olarak da bilinen konjonktivit vakalarnn saysnda son haftalarda yüksek bir art olduuna iaret eden Türk Oftalmoloji Dernei Oküler Enfeksiyon Birimi Bakan Prof. Dr. Ulviye Yiit, pandemi önlemlerinin gevetilmesiyle beraber yeniden salgnlara dönüen virüs enfeksiyonlarnn gözleri de vurduunu söyledi.
Solunum yolu enfeksiyonlarna neden olmasyla son günlerde oldukça gündemde olan adenovirüslerin, gözde de konjonktivite neden olan türleri olduuna iaret eden Prof. Dr. Yiit, bulaclnn da çok yüksek olduunu söyledi ve özellikle yakn temas, hijyene dikkat etmemek ve el göz temas ile hastaln aile bireyleri arasnda hzla yaylabildiini, en çok da anaokulu gibi küçük ya grubunda temasn engellenmesinin daha zor olmas nedeniyle riskin daha yüksek olduunu belirtti.
KOVD ÖNLEMLER GÖZLER DE KORUDU
Geçen yl konjonktivit vakalarnn oldukça az görüldüünü, çünkü Kovid nedeniyle insanlarn gerçekten maske, mesafe ve el hijyeni kurallarna çok dikkat ettiini ancak önlemlerin gevemesiyle beraber son birkaç hafta içinde vaka saylarnda ciddi bir art yaandn söyleyen Prof. Dr. Yiit, Kliniklerimize gelen adenoviral konjonktivitler artmaya balad. Adenovirüsün birkaç tipi var. Faringokonjonktival ate dediimiz formunda, tam olarak üst solunum yolu enfeksiyonu ile birlikte seyreder. Yani farenjit, ate, üst solunum yolu enfeksiyonu; hepsi bir arada gider. Tek bir virüs, hem kulak burun boaz sistemini, hem üst solunum yolu sistemini etkiler, hem de konjonktivay enfekte edebilir. Ama tek bana olan adenoviral konjonktivitte tutulum daha farkldr. u anda da biz daha çok tek bana olan adenoviral konjonktivitlerin saysnda art görüyoruz. Bunun da bir epidemi öncüsü olduunu düünüyoruz dedi.
YAYILIMI çOK HIZLI, GÖRME KAYBINDA DAH YOL AçABLYOR
Yaylm çok hzl olduu için hastaln özellikle aile içerisinde ya da çok yakn temasl kiiler arasnda bulaclnn son derece yüksek olduunu vurgulayan Prof. Dr. Yiit, Sadece konjonktivit tablosunu daha sk görüyoruz. Konjonktivit ile birlikte kulak önünde adenopati yani lenf bezi büyümesi de elik ediyor. Bu hastalarmzn tedavisine hemen balyoruz ve çok sk takip etmemiz gerekiyor. çünkü eer kornea dediimiz gözün effaf tabakasnn altnda opasiteler (bulanklk) oluursa, bunlarn tedavisi çok ayr bir önem arz ediyor. Görme kaybna dahi yol açabiliyor. Adenoviral konjonktivitlerde belirtiler genellikle temasl olma durumundan birkaç gün sonrasnda balyor. Tek tarafl balasa da yüzde 50 kadar vakada bir hafta içinde dier gözde de tutulum görülebiliyor. Gözde kzarklk, çapaklanma, sekresyon (salg art) ve kulak önü lenf bezinin büyümesi eklinde balyor. Ardndan bir hafta ya da birkaç gün içerisinde dier gözde de semptomlar görülebiliyor eklinde konutu.
BELRTLER HAFTALARCA SÜREBLYOR
Kirpiklerde ciddi aknt nedeniyle sabah gözlerin açlamamas, gözde belirgin kanlanma gibi rahatsz edici belirtilerle seyreden adenovirüs enfeksiyonlarnn etkili bir tedavi yöntemi olmadn, ancak semptomlar geriletmeye yönelik tedaviler uygulanabildiini anlatan Prof. Dr. Yiit, sözlerini öyle sürdürdü: Viral enfeksiyonlar artk Kovidden de ülkece örendik. Viral durumlarn, enfeksiyonlarn net bir tedavisi yoktur. Ancak semptomlar düzeltmeye yönelik tedavi uygulayabilirsiniz. Biz de hastalarmz bu ekilde takip ediyoruz. Adenovirüsün gözdeki semptomlar 1 ila 3 hafta sürebilir. Son derece sdrapl olabilir. Özellikle a hassasiyet çok rahatsz eder hastalar. çok fazla batma, yanma, ar hissi olabilir. Her iki subepitelyal opasite dediimiz effaf tabakann alt tabakalarnda oluan bulanklk varsa, görme kayb da eklenince hastalarmzn stresi bir kat daha artar ve onlarn tedavisi daha özellikli bir önem arz eder.
BULAMA SÜRES UZUN, TEMASTAN KAçINMAK ÖNEML
Hastaln bulama süresinin de uzun olabildiini belirten Prof. Dr. Yiit, Birkaç günden birkaç haftaya kadar uzayabilir. Yani bulatrclk zaman çok uzun olduu için temastan kaçnmak, bu anlamda çok önemlidir. Pek çok hastalkta biliriz ki hastalk semptomlar ortaya çktktan sonra bulaclk çok ksa sürede ortadan kalkar. Özellikle viral hastalklarda bu, bilinen bir eydir. Ama adenovirüs böyle deildir. Semptomlar ortaya çktktan sonra hastaln alevli halinden itibaren de bazen bir iki haftaya kadar uzayan bulatrclk süreleri görülebiliyor dedi.
EL GÖZ TEMASINI MNMUMA NDRN
Gözleri adenovirüs enfeksiyonundan korumann en önemli yolunun, el göz temasn azaltmak olduunu söyleyen Prof. Dr. Yiit, Ayrca kiisel eyalarn ortak kullanm da riski artrr. Bu tür durumlarla son 2 senedir Kovid nedeniyle çok fazla karlamyorduk. Ama u anda önlemlere uyum gevedi. Hatta pandemi bitmemesine ramen, pek çok ortamda kiiler alanmann da verdii rahatlkla temas kurallarna riayet etmiyor. Bu, adenoviral konjonktivit için de art bir risk faktörü oluturuyor. u anda da ayn önlemleri devam ettirmek zorundayz. El göz temas olmamal, özellikle hastalk süresince kii asla normal havlu kullanmamal kat havlu ile yüzünü kurulamal. Ayrca yatak, yastk çaraflarn son derece sk deitirmek gerekli. Hatta mümkünse yastk klfnn günlük deitirilmesini öneriyoruz. Ayrca kliniklerde de muayene aletlerinin son derece titiz bir ekilde temizlenmesi lazm. çünkü bu da bir bula kayna haline gelebilir. Muayene ettiimiz ortamlar iyi bir ekilde dezenfekte etmezsek biz de bu salgnn yaylmna katk salam oluruz. O yüzden her hastadan sonra mutlaka tüm aletlerin özel dezenfektanlar ile sterilize edilmesi gerekiyor dedi.
YAYILIM AçISINDAN çOCUK YA GRUBU DAHA RSKL
Hastalarn evlerinde gözlerine lk su kompresi yapmasnda bir mahsur olmadn belirten Prof. Dr. Ulviye Yiit, ancak çok temiz pamuklar kullanlmas gerektiini belirterek uyarlarn öyle sürdürdü: çok temiz bir pamuk ve kaynam su ya da çay kullanlmas gerekir. Bunlarn hiçbir zarar yok. Bizim en sk karlatmz riski artran davranlardan biri ise aile üyelerinden biri hasta olduunda, ona verdiimiz ilac dierlerini de alp ayn ekilde kullanmas. Aile içi bula hzlandran durumlardan birisi bu. çünkü damlalklarn ucu bir göz ile temas eder, sonra dier bir kii bunu kullanrsa yaylm daha hzl bir ekilde gerçekleiyor. çocuk ya grubu bana özellikle daha riskli geliyor. çünkü anaokullarnda bir tane çocukta varsa, öretmenlerimiz ya da velilerimiz ne kadar çaba sarf ederse etsin, onlar izole etmeniz mümkün olmuyor maalesef. O yüzden o ya grubunda çok daha hzl yaylabiliyor.