Nurdan AAR
DYARBAKIR-Göz Hastalklar Uzman Doç. Dr. Bar Sönmez, keratokonüs ve tedavisi hakknda bilgi verdi.
Yeni aldnz gözlüünüz ksa sürede etkisiz kalyorsa
lk belirti ve bulgularn 16-24 ya aralnda veren hastaln nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu hastalkta, saydam kornea dokusu düzensiz bir koni eklinde öne doru bombeleir. Keratokonüs tans alan veya üphesi olan hastalar; hastaln ilerlemesine neden olan göz ovuturma ve kama gibi davranlardan uzak durmaldrlar. Keratokonüs tansnn konulabilmesi için detayl bir refraksiyon ve biyomikroskop muayenesi gereklidir. Elde edilen bulgular korneann topografik olarak incelendii görüntüleme tetkikleri ile birletirilir. Kornea topografisi keratokonüsün seviyesi, korneann eimi ve lokalize kornea kalnlk deerleri hakknda detayl bilgi verir. Hastaln tipik belirtileri u ekilde sralanabilir:
Net görememe
Yeni alnan gözlüün ksa sürede yetersiz kalmas
lerleyen astigmat
Görüte dalgalanma
Balangç evresindeki hastalara UV-crosslinking
Hastaln tedavisinde, yaplan bilimsel çalmalara göre UV crosslinking (n tedavisi) ileminin hastaln geliimini yavalatt ortaya konulmutur. Riboflavin kullanlarak yaplan UV crosslinking tedavisi özellikle balangç evre keratokonüs hastalarnda baarl olmaktadr. Bu tedavide temel amaç, kornea dokusunun temel yapsn oluturan ve keratokonüs hastalnda zayflayarak direncini kaybeden kolajen lifleri arasndaki çapraz balar artrarak dokunun anatomik bütünlüünü yeniden salamaktr. Operasyon srasnda göze riboflavin içeren bir damla damlatlr ve n tedavisi sonrasnda iyilemeyi hzlandrmak amacyla göze yumuak bir kontakt lens taklr. Bu tedavi korneann tedaviye cevabna göre bir veya birkaç seans olarak tekrarlanabilir. Tüm ilemler damla anestezisiyle yaplr. Bu görmeyi arttrmaya yönelik bir müdahale deildir.
Hastaya özel gaz geçirgen lenslerle iyileme salanabilir
Keratokonüs hastalar genellikle gaz geçirgen lensler sayesinde salanan optik düzeltme ile iyi bir görme keskinliine kavuur. Bu lensler kiiye ve keratokonik korneann ekline göre özel olarak dizayn edilmekte ve her hasta için özel sipari edilmektedir. Bilinen yumuak kontakt lenslerden farkl yapya sahiptirler. Bu lenslerin göze uygunluu ortalama 2-3 saat süren bir muayene sonrasnda belirlenmektedir. Bu muayene lensin keratokonik yüzeye uyumu deerlendirilirken, uygun temel eri ve lens çap gibi deerler hesaplanr. Keratokonüs hastalarnda gaz geçirgen lens muayenesi her yl tekrarlanr ve hastaln ilerlemesine paralel olarak lens parametreleri deitirilir.
Birçok keratokonüs hastas gaz geçirgen lenslerini salkl bir ekilde kullanarak ömür boyu iyi bir görüe sahip olabilse de, hastaln yllar içerisinde ilerlemesiyle baz hastalar kontakt lens takamaz hale gelir. Hastaln erken balad ve hzl ilerledii olgularda da uygun kontakt lens bulunamayabilir. Bu hallerde cerrahi tedavi yöntemlerine bavurulur.
Lensin yetersiz kalmas durumunda kornea içi halka (ring) tedavisi
Öne doru bombeleen keratokonik kornea dokusunu tekrar eski haline getirmenin yollarndan bir tanesi kornea içi halka segmentleri uygulamasdr. Bu tedavi özellikle gözlük ve kontakt lens ile yeterli görü seviyesi elde edemeyen hastalarla, ileri derecede keratokonüs nedeniyle lens takamaz hale gelmi hastalarda oldukça etkilidir. Halka segmentleri kornea ön yüzeyini düzletirerek görüü arttrr ve hastay tekrar gözlük kontakt lensten fayda görür hale getirir. Halka tedavisi keratokonüsün ilerlemesini durdurmaz, ancak hastaln ilerlemesine engel olmak amacyla bu tedaviden önce veya sonra UV crosslinking tedavisi uygulanabilir. Halka segmenti uygulamalar damla anestezisiyle yaplr ve arszdr.
Gözlük ve lensin ilevsiz kalmas durumunda kornea nakli gündeme geliyor
Keratokonüs hastalnda en önemli tedavi seçenei kornea naklidir. Kornea nakli gözlük ve kontakt lenslerle yeterli görmesi olmayan, crosslinking ve kornea halka segmenti tedavilerinin sonuç vermedii veya bu tedavilerden fayda görmeyecek kadar ileri seviyede keratokonüs hastal olanlara yaplmaktadr. Hasta kornea dokusu, kadavradan alnan normal kornea dokusu ile deitirilir. Kornea nakillerinin en baarl olduu hasta grubu keratokonüsü olan hastalardr. Kornea nakil ameliyat lokal veya genel anestezi ile tam kat ya da korneann yapsna göre lamellar olarak yaplmaktadr. Kornea nakli ameliyat için uygun donör doku göz bankalarndan temin edilmektedir.