Son yllarda toplumdaki güneten korunma bilinci eski yllara göre artsa da alnabilecek önlemlerin eksik ya da yanl uygulanmas sonucunda özellikle çocuklarda güne yanklar görülebildiini söyleyen Dermatoloji Uzman Dr. Ör. Üyesi Sla Klç Sayar, önemli uyarlarda bulundu. Güne yannn tedavi edilmesi veya sonrasnda kullanlan güne koruyucularn riski ortadan kaldrmayacan ifade eden Sayar, Güneten korunmasam da olur, yank olursa tedavi edilir gibi bir düünce kesinlikle yanltr dedi.
18 YAINDAN ÖNCE MARUZ KALINAN UVA VE UVB HAYAT BOYU DER KANSER RSKN ARTIRIYOR
Güneten gelen ve yeryüzüne kadar ulaan ultraviyole nlar ultraviyole A (UVA) ve ultraviyole B (UVB) olarak adlandrldn belirten Dr. Ör. Üyesi Sla Klç Sayar, Daha uzun dalga boyuna sahip olan UVA, cildin daha derin tabakalarna kadar ular ve esasen güne nlarna bal deri yalanmasndan sorumludur. UVB ise daha ksa dalga boyuna sahiptir ama güçlüdür, güne yanklarndan sorumludur. Her iki tip UV n da deri kanseri riskini artrr. Özellikle 18 ya öncesinde korunmasz UVB maruziyetine bal oluan güne yanklar, hayat boyu artm bir deri kanseri riski oluturur diye konutu.
SAAT 10.00 LA 16.00 ARASINDA GÜNETEN UZAK DURUN
Son yllarda oldukça popüler olan ve güne koruyucularnn esasen UVBye kar koruyuculuu gösteren SPF (sun protection factor) deerinin güne yanklarnn önlenmesinde çok önemli olduunun da altn çizen Dr. Ör. Üyesi Sla Klç Sayar, Günlük kullanmda nemlendiriciler ve çeitli kozmetik ürünlerin içinde bulunan 15 SPF deeri, güne nlarnn yüzde yaklak 93n bloke eder ve kapal alanlarda yeterlidir. Buna karn, özellikle açk havada zaman geçirilecek ya da denize girilecek durumlarda kullanlmas önerilen 30 SPF ve 50 SPF deerlerinde ise srasyla yüzde 95 ve yüzde 97 korunma salanr. Dünya Salk Örgütü, her ne kadar güne koruyucu kullanlsa da yazn özellikle güne nlarnn en youn olduu 10.00 ve 16.00 saatlerinde güneten kaçnlmasn önermektedir ifadelerini kulland.
YÜZE VE BOYUNA 2 PARMAK, VÜCUDA 6 çAY KAII KREM SÜRÜLMEL
Güne koruyucularn yeterli miktarda sürülmesi gerektiini vurgulayan Sayar, u bilgileri paylat:
Erikin birinde yüz ve boyun bölgeleri için 2 parmak (iaret ve orta parmak üzerine birer çizgi) ve vücut için 6 çay ka kadar güne kremi kullanlmaldr. Kulaklar, dudaklar, ayaklar, boyun ve özellikle erkeklerde kafa derisi unutulmamaldr. Güne koruyucular her 2 saatte bir tekrarlanmal, denize girdikten veya terledikten sonra tekrarlanmaldr. Koruyucunun, UVA ve UVBye kar etkili geni spektrumlu olmasna dikkat edilmelidir. UVA nlarnn camdan ve bulutlarn içinden de geçebildii unutulmamaldr. UVB ise camdan ve buluttan geçmedii için kapal alanlarda ya da gölgede deri yan olumas beklenmez ama UVAya bal foto-yalanma ve deri kanseri riski yine de mevcuttur.
6 AYDAN BÜYÜK BEBEKLERE GÜNE KORUYUCU SÜRÜLEBLR
Bebeklerin 6 aylk olduktan sonra güne kremi kullanlabileceini de sözlerine ekleyen Sayar, 6 aylktan daha küçük bebekleri ise mümkün olduunca gölgede tutmak gerekir. Güne koruyucular dnda hem erikin hem çocuklarda geni apkalar ve kaliteli güne gözlükleri ile yüz ve gözler etkin bir ekilde korunabilir. çocuklarda yaz aylarnda darda zaman geçirdikleri sürelerde UVye kar korumal olan kyafetler tercih edilmesi önerilir dedi.
Güne koruyucularnn kimyasal ya da fiziksel filtrelerden olutuunu vurgulayan Sayar, güne koruyucunun tipini seçerken bir dermatologdan görü alnmas gerektiini söyledi.
KORUYUCULAR CLT TPNE GÖRE SEçLMEL
Farkl ya gruplar, cilt yaps ve gebelik durumuna göre farkl güne koruyucular tercih edilmesi gerektiini belirten Sayar u ifadeleri kulland:
çocuk ve gebeler için mineral filtreli (fiziksel) güne koruyucular tercih edilirken, akneye meyilli ve yal ciltlerde kimyasal filtreler tercih edilebilir. Kimyasal yani organik filtreler güne n emer, sya çevirip salnmasn salar. Mineral yani fiziksel koruyucular ise ciltte bir bariyer oluturarak güne nlarnn yanstlmasn salar. Güne koruyucunun kullanlma ekli de koruyucunun filtre yapsna göre deiir. Kimyasal filtreli güne koruyucular yüzümüze sürdüümüz dier ürünlerden önce ve günee çkmadan en az 15-20 dakika önce sürülmelidir. Mineral filtreli güne koruyucular ise dier ürünlerden sonra sürülmelidir, günee çkmadan hemen önce de sürülebilir. Güne koruyucular her iki tipte filtreleri birlikte de içerebilir.
VÜCUDUNUZDA GÜNE YANII OLDUYSA MUTLAKA ILIK DU ALIN
Dr. Ör. Üyesi Sayar, önlemlere dikkat edilmemesi ve güne yan gelimesi durumunda yaplmas gerekenler hakknda ise u bilgileri paylat:
En ksa sürede sy azaltmak için lk du yaplmal, du sonras cildi hafif nemli brakacak ekilde yumuakça kurulanmal ve nemlendirici kullanlmaldr. Su kaybn önlemek için bol su içilmeli, hidrokortizonlu kremler ilk birkaç gün sabah akam sürülmelidir. ikyetleri azaltmak için doktor kontrolü sonrasnda aspirin ve benzeri ar kesiciler alnabilir. Eer su toplamalar olutuysa 2. derece yank gelimitir, su kabarcklarna dokunmadan acilen hekiminize bavurmanz gereklidir.