Üroloji Uzman Op. Dr. Nuh Aldemir, erkeklerde ksrlk olarak bilinen infertilite hakknda önemli açklamalarda bulundu. Op. Dr. Aldemir, dünyada infertilite orannn yüzde 10 ila 15 arasnda olup, Türkiyede ise bu orann yüzde 10 ila 20 arasnda deitiini belirterek, Erkeklerde ksrln en sk sebebi varikoseldir. Varikosel, testislerdeki toplardamarlarda meydana gelen genilemeye denir. Varikosel testislerin kan akmn bozarak, sperm saysnda ve hareketliliinde azalmaya sebep olabilir. drar yollar ve üreme yollarndaki baz enfeksiyonlarda sperm üretimi ve saln etkileyerek veya spermin geçi noktalarn tkayarak problemlere sebep olabilir. Bu enfeksiyonlar, klamidya gibi prostat iltihabna sebep olabilecek cinsel yolla bulaan hastalklar olabilecei gibi üreme ve boaltm yollarnda meydana gelen enfeksiyonlar da olabilir. Alfa blokerlar olarak bilinen kimi tansiyon ilaçlar da buna sebep olabilir dedi.
KALITSAL PROBLEMLER NFERTLTEYE YOL AçABLR
Erkeklerde infertiliteye yol açan birçok etkenin olduuna deinen Op. Dr. Aldemir, sözlerine öyle devam etti: Anti-sperm antikorlar, yanllkla sperm hücrelerini saldrgan virüsler olarak belirleyerek, yok etmeye çalan baklk sistemi hücreleridir. Bu genellikle vazektomi operasyonu geçirmi olan erkeklerde yaygndr. Sperm kanal defektleri de infertiliteye yol açabilir. Sperm tayan tüpler sakatlklar veya hastalklar sonucu hasar görebilir. Baz erkekler, testislerin sperm depolayan ksmlarnda veya sperm tayan tüplerde tkanklk ile doarlar. Kistis fibros ve bunun gibi baz kaltsal problemler sebebiyle, erkek tamamen sperm kanal olmadan domu olabilir. Öte yandan inmemi testis de bir dier risk faktörüdür. Fetal geliim esnasnda bir veya iki testis de karndan normal olarak testisleri tayan keseye inmemi olabilir. Bu gibi durumlar yaayan erkeklerde, üretkenliin azalmas çok daha sk rastlanr. Erkeklerde kromozom kusurlar da risk tar. Klinefelter sendromu gibi kaltsal hastalklar, erkek üreme organnn gelimesine engel olabilir. Örnein; bir erkein X ve Y kromozomlar yerine iki X ve bir Y kromozomu ile domas, erkeklik organnda bozukluklara sebep olabilir. Bunun dnda kistik fibroz, Kallmann sendromu, Young sendromu ve Kartagener sendromu da üretkenlie etki edebilir.
AIR METAL VE çEVRESEL TOKSNLERE DKKAT
Op. Dr. Aldemir, Hipotalamus, hipofiz ve testisler, sperm oluturmak için gerekli olan hormonlar üretir. Bu hormonlarn yan sra böbreküstü ve tiroid bezleri, sistemlerde meydana gelebilecek deiiklikler de sperm üretimini bozabilir. Kanser ve iyi huylu tümörler, direkt olarak erkek üreme organlarna veya üreme hormonlarnn salgland hipofiz bezi gibi bezlere direkt olarak etki edebilir. Bu tümörlere yönelik cerrahi operasyonlar, radyasyon veya kemoterapi de erkek üremesine etki edebilir. Radyasyona maruz kalmak sperm üretimini azaltabilir. Bu gibi durumlarda sperm üretiminin normale dönmesi yllar sürebilir. Büyük dozda radyasyon alnmas ise sperm üretimini kalc olarak düürebilir. Herhangi bir ar metale ve çevresel toksine uzun süre maruz kalmak dourganl azaltabilir. Benzenlere, toluen, ksilen, herbisit, pestisit, organik çözücüler, kurun boya içeren malzemelere uzun süre maruz kalnmas düük sperm saysna sebep olabilir. Testesteron geri kazanma tedavisi, uzun süreli anabolik steroid kullanm, kanser ilaçlar (kemoterapi), baz antifungal ilaçlar, baz ülser ilaçlar ve buna benzer pek çok ilaç, sperm üretimini bozarak, erkek dourganln azaltabilir. Yasad ilaç, alkol, sigara ve uyuturucu madde kullanmak, kas gelitirmek için kullanlan steroidler, testislerin sperm üretiminin azalmasna sebep olabilir dedi.
GÜNLÜK HAYATTAK ALIKANLIKLAR RSK ARTIRIYOR
Bata glütensiz beslenme olmak üzere günlük hayattaki birçok faktörün infertilite riskini artrdna deinen Op. Dr. Aldemir, Glütene olan duyarllk sebebiyle ortaya çkan bir sindirim bozukluu olan çölyak hastal, erkeklerde ksrla sebep olabilir. Glütensiz bir diyet uygulanmas ile dourganlk artrlabilir. Obezite de vücudun hormon dengesini bozarak ksrla neden olabilir. Bol miktarda kahve tüketmek sperm üretiminde bozulmaya neden olabilir. Fast food tarz beslenme de sperm üretimini bozabilir. Uzun süreli bilgisayar veya monitör banda oturmak, uzun süreli masa ba ileri veya iten dolay oluabilecek stres ksrlk riskinizi artrabilir. Egzersiz çok ar yaplrsa hormon üretimini basklamas nedeniyle ksrla neden olabilir. Uzun süre bisiklet sürmek ksrla neden olabilir. Sürekli dar pantolon giymek infertiliteye neden olabilir. çok scak ortamda çalmak ya da scak su ile du almak testisin ssn artrarak sperm üretimini bozabilir. Saunalarn veya scak banyolarn sklkla kullanlmas, geçici olarak sperm saynz azaltabilir ifadelerini kulland.