Türk Toraks Dernei Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Bülent Karada, hava kirliliini azaltmak ve iklim deiikliini durdurmak için temiz enerji kaynaklarnn etkin kullanmn hedefleyen politikalar gelitirilmesi, yeni enerji sistemlerinin tümüyle yenilenebilir ve karbonsuz olmas gerektiini belirtti.
Karada, yapt yazl açklamada, çevresel sorunlar ve özellikle hava kirliliinin bata solunum yolu olmak üzere birçok hastaln geliiminde etkili olduunu, Dünya Salk Örgütü (DSÖ) verilerine göre dünya nüfusunun yaklak yüzde 91inin her saniye kirli hava soluduunu aktard.
DSÖ raporuna göre, hava kirliliinin her yl dünyada 7 milyon kiinin erken ölümüne neden olduuna iaret eden Karada, hava kirliliinin erken ölümlerin yan sra kronik ve kiilerin yaam kalitesini düüren, uzun vadede ölümlere neden olan KOAH, astm ile akcier ve mesane kanseri bata olmak üzere birçok hastala da yol açtn ifade etti.
Karada, hava kirliliine bal çocuklarda akcierlerin geliememesi, tüberküloz, kalp hastalklar ve inme gibi salk sorunlarnda da art olduuna dikkati çekti.
- Türkiyede hava kirlilii, DSÖnün öngördüü snrlarn üzerinde
Karada, Türk Toraks Dernei, Tema Vakf, Avrupa klim A (CAN Europe) gibi 17 farkl sivil toplum kuruluunun birlemesiyle oluan Temiz Hava Hakk Platformu tarafndan hava kirliliinin halk sal üzerindeki etkilerini ortaya koyan raporda da Türkiyede 163 istasyonda ölçümlenen hava kirliliinin, Dünya Salk Örgütü klavuz deerinin yüzde 96,3 üzerinde olduunun tespit edildiini bildirdi.
Türkiyede hava kirlilii snr limitlerinin DSÖnün öngördüü snrlarn üzerinde olmasnn kirliliin etkilerini artrdn vurgulayan Karada, Kentlerde yaayan nüfusun yüzde 99,7si d ortam havasnda DSÖnün belirledii partikül miktarndan fazlasna maruz kalyor. Ev içi ortamdaki hava kirlilii ise daha çok yoksullar, kadnlar ve çocuklar etkiliyor. açklamasnda bulundu.
- Potansiyele uygun enerji üretimi ile iklim deiikliine engel olunabilir
Havann kirlenmesinde kömür, petrol gibi fosil yaktlarn önemli olduunu anmsatan Karada, bu yaktlarn enerji üretiminde ve konutlarda snma amaçl kullanm, ar kentleme, artan trafik gibi etkenlerin hava kirliliinde rol oynadna deindi.
Karada, fosil yaktlara dayal enerji sistemlerinin iklim deiikliine ve küresel snmaya da yol açarak halk sal üzerindeki tehdidi artrdnn altn çizdi.
Hava kirliliinin önlenmesi için acil tedbir alnmas gerektiini vurgulayan Karada, unlar kaydetti:
Hava kirliliini azaltmak ve iklim deiikliini durdurmak için enerji konusunda acilen arz yerine talebi yönlendiren, temiz enerji kaynaklarnn etkin kullanmn, enerji verimliliini ve tasarrufunu hedefleyen politikalar gelitirilmeli. Yeni enerji sistemleri tümüyle yenilenebilir ve karbonsuz olmal. Türkiye, güne, rüzgar ve jeotermal gibi temiz enerji kayna bakmndan oldukça zengin bir ülke. Güne ve rüzgar enerjisinin yan sra özellikle jeotermal enerji, sürekli üretim yaparken ayn zamanda hava kirliliine yol açmamas nedeniyle de temiz bir enerji kayna. Güne, rüzgar ve jeotermal enerji kaynaklarnn bulunduu bölgelerde potansiyele uygun enerji üretimi ile iklim deiikliine engel olunabilir.