Göüs Hastalklar ve Tüberküloz Uzman Prof. Dr. Atilla Sayg, 1-7 Mart Yeilay Haftas öncesinde sigarann sala zararlar ve brakma yöntemleri hakknda bilgi verdi.
Erkeklerde 2, kadnlarda ise her 5 kiiden biri sigara içiyor
Dünya geneline bakldnda u an toplam 1,3 milyar sigara bamls bulunmaktadr. Ülkemiz en çok sigara içilen 10 ülkenin içinde yer almaktadr. Son yllarda ülkemizde alnan tedbirlerle sigara içme oran azalm olsa da, yine de sigara içme oran oldukça fazladr. Genel olarak her 2 erkekten ve her 5 kadndan biri sigara kullanmaktadr. Sigara kullanm maalesef dünyada her 13 saniyede bir kiinin hayatn kaybetmesine yol açmaktadr.
Bir sigara 200den fazla zehri barndryor
Sigara; nikotin, karbonmonoksit (egzoz duman) hidrojen siyanür, arsenik (fare zehiri) tolüen (tiner), amonyak(tuvalet temizleyici), kadmium, DDT (böcek öldürücü) radon (radyasyon), polonyum 210 (kanserojen) bata olmak üzere 200 civarnda zehiri ve kanserojen maddeyi içermektedir. Bir sigara ile vücuda yüzlerce zararl madde alnmaktadr. Sigara; az, grtlak, ba-boyun, akcier, mide, barsak, pankreas, karacier, böbrek, mesane ve prostat kanserlerine, KOAH, astm, pnömoni, tüberküloz, kalp ve damar hastalklar, beyin felci, ksrlk ve cinsel güçte azalmaya yol açan en önemli nedendir.
Sigara içenlerde tüberküloz riski daha fazla
Sigaraya bal ölümler; trafik, terör, i kazalar ve intihar nedenli ölümlerin toplamndan daha da fazladr. KOAH, akcier kanseri, kalp-damar hastalklar ve beyin felci en sk görülen sigara kaynakl ölüm nedenleridir. çilen her sigara insan yaamndan 5 dakika çalmaktadr. Bunun için sigara ne kadar erken braklrsa ölümler de o kadar azalr. Sigara içenlerin tüberküloza yakalanma riski daha yüksektir. Sigara içen kiilerde tüberkülozun ar formlar daha sk görülmektedir. Hastaln nüksetme riski ve hayati tehlikeye neden olma oran daha yüksektir.
Günde 10 sigaradan fazla tüketiyorsanz
Nikotin, çok güçlü fiziksel-psikolojik bamllk yapan ve yoksunluk sendromuna neden olan bir maddedir. Nikotinin yüzde 25i, 15 saniyede beyne ulamakta vedopamin salglanmasn uyarmaktadr. Nikotin alm aniden kesildiinde uykusuzluk, itah art, depresyon, öfke, huzursuzluk ve konsantrasyon güçlüü geliebilir. Sigara bamll, fiziksel psikolojik ve sosyal yönleri olan kompleks bir davran sorunudur. Eer bir kii sabah kalktnda ilk 30 dakika içinde sigaraya balyor ve gün içinde 10 sigaradan fazla tüketiyorsa bu kii nikotinman olarak tanmlanmaktadr. Bu, bireyin baml olduunu ve bir hekim tarafndan destek almas gerektiini gösterir.
Tbbi destek ile 3 ayda sigaradan kurtulabilirsiniz
Sigara bamll bir hastalk olup uzman bir hekim tarafndan tedavi edilmelidir. Sigara; destek tedavi (danmanlk, bilisel davranç yöntemler), farmakolojik(ilaçla tedavi) ve etkinlii daha kantlanmam yöntemlerle braklabilmektedir. Günümüzde FDA onayl 3 ilaçl tedavi yöntemi bulunmaktadr. Bu tedaviler NRT; yani nikotin yerine koyma tedavisi, bupropioz, vareniclinedr. Tedavi ortalama 3 ay kadar sürmektedir. Nikotin yerine koyma tedavisi olan NRTde; bantlar, dil alt tabletleri, sakzlar, burun spreyleri kullanlr. Bu ürünler geçirilmi kalp krizi, kalp ritim bozukluu, beyin ata ve gebelikte kullanlmamaldr. Bir dier ilaç tedavisi bupropion ise antidepresif bir ilaçtr. Kafa travmal, epileptik, gebe ve alkolik hastalarda kullanlmamaldr. Son yllarda en etkili ilaç tedavisi vareniclinedr. Varenicline, sigara içme isteini azaltarak, sigara brakma oranlarn yükseltir. Akupunktur, lazer, hipnoz, homeopati, elektronik ve taklit sigara ise etkinlii tam olarak kantlanmam dier sigara brakma yöntemleridir.
Sigara brakma polikliniinde uygulanan yöntemler:
Nikotin bamll testi, spirometri, muayene, youn tedavi
Bilgilendirme, psiko-sosyal destek, eitim
Bireysel ve grup terapileri
Pratik öneriler ve sosyal destek
Elektronik sigara nikotin bamlln tedavi etmez
Elektronik sigara tütün endüstrinin yeni bir pazarlama stratejisi ürünüdür, içerii sigaraya benzemektedir. Sigaradan daha az zararl olduunu gösteren bilimsel bir kant bulunmamaktadr. Türkiyede sat ve kullanm yasaktr. Elektronik sigarada farkl miktarlarda nikotin ve aromalar içeren kartular bulunmaktadr. Elektronik sigara ile kontrolsüz miktarlarda nikotin alm söz konusudur. Sigara brakmadaki etkinliini kantlayan bir çalma da bulunmamaktadr. Elektronik sigara, nikotin bamlln tedavi etmez.
Sigara bamll bir hastalktr
Sigara bamll fiziksel, psikolojik ve sosyal yönleri olan bir hastalktr, deneyimli hekimler tarafndan tedavi edilmelidir. Sigara kullanm konusunda toplumun mutlaka eitilmesi ve bilinçlendirilmesi gerekir. Farkndaln artrlmas ayrca bir bamllk hastal olduunun ve hekimler tarafndan tedavi edilmesi gerekliliinin vurgulanmas gerekir. Bu önlemler, tütün ürünlerine kar mücadelede baary salayacaktr.