Memorial Şişli / Ataşehir Hastanesi Beyin, Omurilik ve Sinir Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. İlhan Elmacı bel fıtığı hakkında doğru bilinen ama yanlış olan bilgiler hakkında uyarıcı açıklamalarda bulundu.
HER SIRT AĞRISINI BEL FITIĞI OLARAK ALGILAMAYIN Bel fıtığını tetikleyen birçok neden vardır. Obezite, hareketsizlik, sigara kullanımı, günlük yaşamda omurga fizyolojisine uygun hareket etmemek, meslekle ilgili faktörler bunların başında gelenlerdir. İnsanların %90 ı hayatının bir döneminde bel ağrısı ile karşı karşıya kalmaktadır ancak bel ağrılarının %5i bel fıtığına bağlı olarak meydana gelmektedir. Her bel ağrısının bel fıtığından kaynaklanmadığı bilinmelidir. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, kişinin yakınmasına sebep olan bel ağrısının bel fıtığına bağlı olup olmadığının belirlenmesidir. Bel fıtığında, ağrı belde varken kalça ve bacağa yayılma eğilimi gösterir. Bu yayılma tek taraflı olabileceği gibi iki taraflı da gerçekleşebilir. Ağrıya eşlik eden bacakta uyuşma ve kuvvet kaybı gibi bulgular fıtığın habercisi olabilir. Ağrı zaman zaman olup geçen bir özellik gösterebildiği gibi giderek artan bir karakter de gösterebilir. Muayenede hasta sırt üstü yatarken bacak kaldırıldığında kalçadan bacağa doğru yayılan ağrı olur ve bacak kaldırıldıkça bu ağrı hissi artar. Bunun yanında ayakta ileri geri hareketlerin bir kısmında güçsüzlük tespit edilebilir. Modern tanı yöntemlerinden Lomber (bel) MR incelemesi ile bel fıtığı teşhisi kolaylıkla konulmakta tipi ve derecesi belirlenebilmektedir. Ancak bel fıtığının teşhisinde altın standart, klinik muayene ve hekimin gözlemleme tecrübesidir. GEÇER DEMEYİN, DOKTORA BAŞVURUN Bel ağrılarının ancak %3ü ameliyat edilmesi gerekli bel fıtıklarından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle doktor muayenesi sonuçlarına göre ilaç, yatak istirahatı, fizik tedavi ve belde enjeksiyona dayalı ağrı tedavileri planlanmaktadır. Alınan bu önlemlere karşın geçmeyen ağrı, geçip tekrar başlayan ve kişinin hayatını etkileyerek iş ve yaşam kalitesini düşüren ağrı, ayakta güç kaybı ve idrar veya büyük abdesti kontrol edememe gibi durumlar varsa cerrahi yöntemlere başvurulması gerekmektedir. Bel fıtığının cerrahi tedavisinde ağırlıklı olarak Mikrodiskektomi ve Endoskopik diskektomi yöntemleri kullanılmaktadır. Her iki ameliyatta 2 cm’den küçük kesi yapılmaktadır ve hasta için son derece konforludur. Ameliyat bölgesinde dikiş bulunmamaktadır. Hastalar 6 saat sonra yürütülüp, bir geceyi hastanede geçirdikten sonra taburcu edilmektedir. Hangi yöntemin seçileceği hastaya göre belirlenmektedir. TEDAVİDE YAŞAM KALİTESİ ÇOK ÖNEMLİ Kişi tedavilerle iyileştiğinde bir daha bu durumun ortaya çıkmaması ve oluşmuş olan fıtığın küçülmesi için gerekli önlemler ve egzersiz programı öğretilmektedir. Kişi uzun süre aynı pozisyonda kalmamalı, oturma ve ayakta kalma süresi 45 dakikayı geçmemelidir. Oturulan koltuklarda bel kavsini destekleyen bir yastığın kullanılması alışkanlık haline getirilmelidir. Yere eğilmek yerine çömelerek işlerin yapılmasına özen gösterilmelidir. Yatmak için yaylı ortopedik yatak seçimine dikkat edilmelidir. Yataktan kalkarken, yan yatılarak kollardan destek alınarak oturulmalı, sonra ayağa kalkılmalıdır. Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir? Omurgamız çok sayıda kemikten oluşur. Omurganın esnek olmasını sağlayan ise bu kemikler arasında bulunan disklerdir. Daire şeklindeki bu diskler omurlar arasında yastıklama işlevi görür. Disklerin güçlü, fibröz bir dış kısmı ve jöle benzeri nucleus pulposus adında orta kısmı vardır. Bel fıtığı, yastıklama görevi gören ve omurgaya esnekliği veren bu disklerin yerinden oynaması sonucu oluşur. Yerinden oynayan disk, omurilik içinden geçen ve vücudun pek çok noktasına beyinden gelen mesajları ileten sinirlere baskı yapar. Bu baskı sonucunda ise şiddetli ağrılar görülebilir. Disk kaymasıda denilen bel fıtığı genellikle omurganın alt kısmında görülmesine karşın omurgada bulunan herhangi bir disk yerinden oynayabilir.