Her ya grubundaki kadnda ortaya çkabilen idrar kaçrma, dünya çapndaki insanlar etkileyen ciddi bir halk sal sorunu olarak ifade ediliyor. Yetikin kadnlarn yaklak yüzde 50sinin yaad bu sorun, genç kadnlarn yüzde 25i, orta yal kadnlarn yüzde 44-57si ve yal kadnlarn da yüzde 75inde ortaya çkyor. Ortalama yaam beklentisi dünyann birçok yerinde artmasna paralel olarak idrar kaçrmann küresel ekonomik yükünün daha da artacana iaret eden Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Dr. Sultan Can, hastaln halk sal için önemli bir sorun olmaya devam edeceine dikkat çekti.
YALANMA LE HASTALIK ARASINDA GÜçLÜ BR LK VAR
Genetik etkenlerden, obeziteye, diyabetten sigara kullanmna kadar pek çok nedenin idrar kaçrma için risk oluturabildiini söyleyen Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Dr. Can, yalanma ile hastalk görülme prevelans ve iddeti arasnda güçlü bir iliki olduunu hatrlatt. Bunun nedenine ilikin Dr. Can, Yala azalan östrojen hormonuna bal olarak, ikincil gelien ba dokuda elastikiyet kayb, destek görevi olan pelvik kaslarn ve idrar torbasna ait kaslarn zayflamas idrar kaçrmaya yol açabiliyor. Ancak tek bana ileri ya idrar kaçrma için bamsz risk faktörü olarak kabul edilmemektedir. Yaam tarz çok daha etkili diye konutu.
GEBELK ÖNEML BR FAKTÖR
Gebelikte oluan hormonal deiiklik, bebek ve eklerinin oluturduu total arlk ve karn içi basnçta art, doumda pelvik bölgedeki sinirlerde ve kaslarda hasar olumas nedeniyle idrar kaçrmann görülebileceini aktaran Dr. Can, Gebelik saysnn artmasna paralel olarak risk de artabiliyor. Gebelikte ya da öncesinde idrar kaçran hastalarda sezaryen ile doumun koruyucu etkisi olduuna dair salkl veriler bulunmuyor ifadelerini kulland.
FAZLA KLO RSK ARTIYOR
Yaam tarz ve beslenme alkanlklaryla da idrar kaçrma arasnda ciddi bir iliki olduunu söyleyen Dr. Can, Fazla kilo, kronik kabzlk, sigara-alkol kullanm, kafeinli gda tüketimi, çikolata/eker veya asit içerii yüksek gdalar risk faktörleri arasnda yer alyor. Üstelik idrar kaçrma ikyeti ile bavuran hastalarda deerlendirmeyi takiben ilk yaplacak yönetim ise hayat tarz deiiklii oluyor dedi.
Obez kadnlarn obez olmayanlara kyasla yaklak 3 kat daha fazla risk altnda olduuna dikkat çeken Dr. Sultan Can, sözlerine öyle devam etti:
drar kaçrma ile ilikisinin mekanizmas bilinmemekle birlikte, ar vücut arlnn karn basncn arttrd bunun da idrar kesesi basncn arttrarak idrar kaçrmaya yol açt düünülüyor. Kilo kaybnn ise idrar kaçrma için etkili bir tedavi yöntemi olduu biliniyor. Bununla birlikte sigara içme younluuna bal olarak semptomlarn artt görülüyor. Özellikle genç kadnlarda (20-49 ya) sigaray braktktan sonra semptomlarda belirgin bir azalma yaanyor. Kafein / alkol almnn uyarc ve idrar söktürücü etkileri nedeniyle idrar kaçrmay iddetlendirdii biliniyor. Semptomlar olan hastalarda gün içerisinde tüketilen kafein içerikli svlar azaltma yönünde plan yaplmas gerekiyor.
çEVRESEL FAKTÖRLER GENETK RSKN ÖNÜNE GEçYOR
Genetik geçili ba doku hastalklar, kollajenin tipleri ve miktarndaki farkllklarn da idrar kaçrmada bir dier önemli bir faktör olduunu hatrlatan Dr. Can, Yaplan ikiz çalmalar idrar kaçrmada genetiin etkili olduunu ancak fazla kilo, sigara kullanm, fiziksel egzersiz, diyet, doum says gibi çevresel faktörlerle bu durumun deiebildiini göstermektedir dedi. Özellikle skma tipi idrar kaçrmann çevresel etkilerle deiebileceini, öksürme-haprma (stres tip) ile idrar kaçrmann ise çevresel etkilerden daha az etkilenip genetik temele daha yatkn olduunu ortaya koyan çalmalardan bahsetti. Stres tip idrar kaçrmaya sahip kadnlarn birinci derece akrabalarnda sklnda 2-3 kat art bildiren çalmalar var ifadelerini kulland.
FARKLI HASTALIKLARA DA ARET EDEBLYOR
drar kaçrmann altta farkl hastalklarn varlna da haberci olabildiine dikkat çeken Dr. Can, Özellikle damar ve sinirleri etkileyen eker hastal, nörolojik hastalklar, öksürükle belirti veren akcier hastalklar, pelvik bölge kitleleri, idrar yolu enfeksiyonu, psikolojik bozukluklar gibi durumlar da idrar kaçrma ile karmza gelebiliyor. Sk idrar yolu enfeksiyonu geçiren kiilerde de hastalk gelime riski artyor dedi.
GÜCÜ KAYBI, DEPRESYON, CNSEL STEKSZLK
Farkl birçok etkene baml olan bu sorunun tedavi edilmemesi durumunda hayat kalitesini sosyal ve cinsel anlamda bozmakla birlikte igücü kaybna da neden olabildiini söyleyen Dr. Sultan Can, Bunun yannda cilt enfeksiyonlar da görülebiliyor. Ayrca sv almnn kstlanmasna bal olarak baz semptomlar da geliebiliyor. Gece idrara kalkan hasta grubunda yaanan uykusuzluk uzun dönemde kayg bozukluu ve depresyona yol açabiliyor diye konutu.
drar kaçrma ile gelen hastann detayl bir ekilde tüm sistemleri içerecek ekilde sorgulanmas ve altta yatan sebebe yönelik tedavi edilmesi gerektiini anlatan Dr. Can, tedavi yaklam konusunda u bilgileri verdi:
Hastann skarak tuvalete yetiemeden mi, gülerken/haprrken mi yoksa her iki ekilde de kaçrp kaçrmad sorgulanarak idrar kaçrma ekli belirlenir. lk basamak tedavi ise hayat tarz deiiklikleri, pelvik taban kas egzersizleri, mesane eitimi eklinde olmaktadr. Eer bunlarla semptomlar devam ediyorsa; idrar kaçrmann tipine göre ya ilaçla ya da cerrahi olarak tedavi edilebilmektedir.
YAAM TARZI DEKL ART!
Tedavi yaklam ne olursa olsun sorunun çözümünde mutlaka yaam tarz deiikliine gidilmesi gerektiine dikkat çeken Kadn Hastalklar Doum Uzman Dr. Sultan Can, sözlerini öyle tamamlad:
Bunun en güzel örnei de yine ikiz çalmalaryla gösterilmitir. Ayn genetik yapya sahip bireylerde çevresel faktörlerin etkisiyle özellikle skma tipi idrar kaçrmada da farkllklar ortaya çkabilmektedir.