Karmaşık bir mekanizması olan taş oluşumunun, metabolik ve anatomik anormallikler ile enfeksiyonun tek başına ya da birlikte rol oynadığı kompleks bir olduğunu belirten uzmanlar, taşın çoğunlukla küçük bir kristalin ya da mukoprotein denilen yapının üzerine başka kristallerin eklenmesi ve bu yapının kartopu gibi büyümesi ile oluştuğuna dikkat çekiyor.
Çocuk Cerrahisi Uzmanı Dr. Harun Reşit Ayangil, taş oluşturacak iyonların idrarda aşırı artması, kristalleşmeyi kolaylaştıran ve engelleyen maddeler, idrar Ph’sı, yapısal bozukluklar ve idrar yolu enfeksiyonlarının taş oluşumunda etkili faktörler olduğunu belirtti.
İDRARDAKİ GİZLİ KAN, TAŞ HABERCİSİDİR
Çocuklarda idrar yolu taş hastalığı hakkında ayrıntılı bilgiler veren Dr. Harun Reşit Ayangil, şunları söyledi: Çocuklarda taşların önemli bir kısmı (yüzde 50-75) enfeksiyon nedenlidir. Bunun yanında çocuk taş hastalarının başvuru şikâyetleri de erişkinlerden oldukça farklıdır. Bu nedenle değerlendirme, tedavi ve takip açısından erişkinlerde görülen taş hastalığına yaklaşımdan bazı farklılıklar içerir. Erişkin grupta daha çok erkeklerde görülmesine karşın, çocuk yaş grubunda kız ve erkek çocuklar eşit oranda etkilenir.
Çocukta hastalığın şikâyetleri yaşa göre değiştiğini ifade eden Ayangil, Erişkinlerde olduğu gibi klasik yan ağrısı ve kanlı idrar yapma gibi başvuru şikâyetleri daha çok büyük çocuklarda gözlenirken, yaş küçüldükçe ani kramp tarzında karın ağrısı, bulantı, kusma gibi mide-barsak semptomlarıyla huzursuzluk gibi non-spesifik semptomların görülme sıklığı artar. Ağrı ile birlikte olan ya da olmayan belirgin kanlı idrar yapma genelde daha az sıklıkta izlenirken, idrarında gizli kanama daha sık görülür ve taş hastalığının tanısında çoğu zaman tek bulgu olabilir. Daha çok okul öncesi dönemde ise idrar yolu enfeksiyonunun araştırılması sırasında taş hastalığı saptanır. dedi.
HASTALIK TANISI KONULABİLMESİ İÇİN METABOLİK DEĞERLENDİRME ŞART
Taş hastalığı tanısında, kan ve idrar tetkikleri, direkt üriner sistem grafisi, ultrasonografi, halk arasında renkli böbrek filmi diye bilinen İVP, nonkontrast spiral tomografi sık kullanılan yöntemler arasında yer alıyor. Çocuklarda taş oluşumunu kolaylaştırıcı faktörlerin sık olması ve yüksek oranlarda taş oluşumunun tekrarlaması nedeniyle, üriner sistem taşı olan her çocuğa mutlaka metabolik değerlendirme yapılmasının şart olduğu belirtiliyor.