Ylmaz BEKLEYEN
DYARBAKIR(SÖZ)-nme çou zaman bir beyin hastal olarak bilinir ancak bir damar hastaldr. Cerrahi bir müdahale edilecekse kalp-damar cerrahisinin alanndadr diyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzman Prof. Dr. Bar çaynak, inme ile ilgili merak edilenleri anlatt...
Temel olarak iki sebepten olur. Beyin içindeki damarlarn patlamasna bal kanamaya bal olabilir. Ancak daha sklkla ince beyin damarlarnn tkanmasyla, o damarn besledii bölgeye kan aknn kesilmesinden olur.
Beyin damarlarnn tkanmas iki sebepten olur: Kalp içerisinde oluan bir pht beyine atar ve içinden geçemeyecei kadar küçük bir damara ulanca damar tkar. Dier bir nedeni ise beyni besleyen ah damarlarnn daralmas ve darl oluturan ya ve kireçli yaplarn koparak ileride daha ince damarlar tkamasyla olur.
YAKIN AKRABANIZ NME OLDUYSA RSK ALTINDASINIZ DEMEKTR
ah damar tkanklklar ateroskleroz dediimiz hastalktan dolay olur. Kalp damar veya bacak damar tkanklklarndan bir fark yoktur. Genetik yatknlk en önemli nedenlerindendir. Yakn akrabalarnzda inme veya kalp krizi geçiren, by-pass veya stent olan kiiler varsa risk altndasnz. Sigara, yüksek tansiyon, eker hastal, obezite, hareketsiz bir yaam dier risk faktörleridir.
Maalesef ah damar darlklar çou zaman hiç bir belirti vermez. lk belirti inme olabilir. Bir kolunuzun veya bacanzn, bazen ikisinin birden tutmamas, konuamama, ani körlük inmeye bal oluur. Bazen bu belirtiler olup ksa sürede düzelir, bu duruma Geçici iskemik atak deriz. Bu hastalara yaplan tetkikler sonucunda ah damar darl tespit edilirse bir an önce stent ya da ameliyatla darlk giderilmelidir.
KOLAY TEHS EDLR
ah damar tkankl kolay tehis edilebilir bir hastalktr. Doppler dediimiz ultrason ile darlk tehisi ve darln derecesi tamamen boyun yüzeyinden göruntülenir. Ancak darlk yüzde 70 ve üzeri ise ameliyat yapmadan mutlaka bir anjio goruntülemesi yaplmaldr. Klasik bir anjio yaplabilecei gibi, bilgisayarl tomografi ile sanal bir anjio da olabilir.
ah damar darlklar da, kalp damar darlklarnda olduu gibi anjio ile stent taklarak veya ameliyatla tedavi edilir. Bu ameliyatta kalp by-pass ameliyatndan farkl olarak tkal damarn ilerisine yeni bir damar dikilerek darlk by-pass edilmez. Tkal damar açlr, tkanklk temizlenir ve bir yama ile damar geniletilerek dikilir.
AH DAMARI TIKALILARIN YARISINDAN FAZLASINDA KALP DAMAR TIKANIKLII DA VARDIR
ah damar tkankl giderilirken stent yaplmasi ameliyata oranla beyne bir parça atmas ve ileme bal bir inme gelimesi açsndan daha risklidir. Stentte darlk anjio gorüntülemesi altnda klavuz bir telle geçilir. Bu telin üzerinden bir balon ilerletilir ve darlk ksmnda iirilerek darlk açlr. Bütün bu ilemler srasnda darl oluturan Plak dediimiz ya ve kireçten oluan yapdan bir parça koparak ince beyin damarlarna atabilir. Ameliyatta ise damarn darlk olmayan temiz iki bölümünde akm kesilir ve darlk oluturan ksm açlarak tüm plak temizlenir. Bundan dolay parçack atma ihtimali çok düüktür.
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzman Prof. Dr. Bar çaynak, ah damar tkal kiilerin yarsndan fazlasnda kalp damar tkankl da vardr. O nedenle hem kalp hastaln erken tehis etmek, hem de ah damar ameliyat esnasnda kalp krizi geçirme riskini ortadan kaldrmak için bu kiilere ameliyat öncesi kalp anjiosu yaptrrz. Her ikisini de ameliyat etmemiz gereken bir durum olduunda hangi taraftaki darlk daha kritikse ve mümkünse öncelikli olarak ah damar ameliyat yapmay tercih ederek iki aamal operasyon planlarz diyor.
Inme sonuçlar hayat boyu sakat kalmanza sebep olacak bir hastalktr. ah damar tkanklklar ikayet yaratmayan sinsi hastalklardr. yi taraf kolay ve eziyetsiz tan koyulabilir. nme gelimeden olacanz bir ameliyatla, hayat boyu kalc bir sakatlk geçirmeden salkl yaayabilirsiniz.