Nurdan AAR
DYARBAKIR-Psikolog Yekta Korkmaz, ergenlik döneminde intihar psikolojisinin kayna ve çözümü ile ilgili unlar söyledi:
BAKA YOL YOK çARESZL
ntiharda; umutsuzluk, çaresizlik ve özkym giriimi dnda, hiçbir baka yol olmad düüncesine inanç çok yüksektir. Bu düünce kiiyi içinden çkamayaca bir duygu durumuna iter. Yaad bu olumsuz duygu ve düünce yüküyle ba edemeyen kiilerin intihar giriimlerinde bulunma ihtimali oldukça yüksektir.
15-24 YA ÖLÜMLERNDE DÜNYADA 1. SIRADA
Dünyada ölüm nedenleri arasnda intihar üst sralardaki yerini hala korumaktadr. Ergenlik döneminde de bu durum ayndr. ABDde son 25 ylda, 15-19 ya arasndaki intihar oran üç kat artmtr. Son 30 ylda ise dünyann hemen her yerinde 15-24 ya grubundaki gençlerin ölüm nedenlerinde intihar ilk sray almaktadr. Aratrmalara bakldnda, Türkiyede de intiharlar en çok 15-24 ya grubunda younlayor. Bu oranlar günümüzde ne yazk ki daha yüksek seviyelerdedir.
NARSSTK YARALANMALAR VE TRAVMALAR HIZLA DERNLEEBLYOR
Ergenlik döneminde ben duygusu, aileden ayrma, önemli snavlar, bireysellik, duygusal ilikilerin ar önemli olmas, arkada ilikileri, sosyal hayat, sanal dünya, bir gruba ait olma gibi faktörlerin çok önemli olduu bir dönemdir. Bu dönemde yaanan küçük olaylarn bile ergen üzerindeki etkisi oldukça yüksektir. Ergenlerde görülen narsistik yaralanmalar, önemsiz gibi görülen travmalar, ufak engellenmeler ve belirsiz kayplar, en derin katmanlara hzla inebilir, önüne geçilemez gerilemeler balatabilir. Bu dönemde hzla kötüleen duygu durum bir anda iyiye dönebilir, deiimler çok hzl geliir. Fakat olumsuzluklar karsnda ykc ilerleyen bir bireyde intihar eiliminin görülme ihtimali de oldukça yüksektir. Ayrca bu dönemde en çok rastlanan ruhsal sknt olan depresyon da intihar riski oldukça arttrmaktadr.
DDET, BASKI VE SINIRSIZLIK ELM TETKLYOR
ntihar giriimini engellemekten ziyade yaplmas gereken çocuun o noktaya gelmesini engellemektir. Aile içinde yarglanan, iddet gören, yüksek beklentilerle kar karya kalan, sevgisiz kalan, arc baskc davranlan veya ar izin verilen, snrlar olmayan, sorumluluk duygusu alanmayan ergenlerde ruhsal skntlarn görülme ihtimali yüksektir. Bu tutum ergende intihar risklini arttrabilir. Bunun aksine kendini güvende hisseden, belli snrlar ve sorumluluklar olan, problem çözme becerisi olumu, ailesinin sevgisini ve desteini hisseden ergenlerde olumsuz duygularla ba etme durumu oldukça gelimitir.
DORU LETM ART
ntihar giriimlerini engellememin en önemli noktalarndan biri ebeveynlerin ergenin duygularnn ve yaamnn farknda olmasdr. Ergenlik dönemiyle beraber kii bireysel bir hayata adm atar, ebeveynlerden kopmalar balar, özel alanlar onlar için çok deerlidir ve bu alanlara müdahale edilmesinden holanmazlar. Elbette doru olan, izin almadan o alanlara müdahale etmemektir. Önemli olan ergenin duygu deiimlerinin farkna varmaktr. Eer bir fakllk varsa (içe çekilme, öfke patlamalar, mutsuzluk, sinirlilik, alama nöbetleri, sürekli uyku hali gibi) bunun farkna varp ona destek olmak, yannda olduunu ve onu sevdiini hissettirmek çok önemlidir. Bu konuda üphesiz okuldaki öretmenlerinin de destei gerekmektedir. Gencin herhangi bir deiimde öretmeni ve ailesiyle iletiime geçmesi önemlidir.
YETENEKLER DESTEKLENMEL
Gençlerin suç oranlarn, intihar giriimlerini ve ruhsal hastalklarn azaltmann en etkili yolu, hayatlarna anlam katacak oluumlarn içinde olmalardr. Bu noktada ailelerin çocuklarn desteklemeleri yeteneklerini ortaya çkarmalarn için adm atmalarn salamalar çok önemlidir. Spor, sanat gibi alanlara yönlendirmek, yaam becerilerini artracak programlarn içinde olmasn salamak güçlü bir koruyucu etki yaratacaktr.