Nöroloji Uzman Prof. Dr. Sultan Tarlac, kadn ve erkek beyninin farkl ekilde çaltna dikkat çekti.
Genel anlamda kadn-erkek eitlii açsndan, kiilere eit frsatlar sunulmas gerektiini belirten Prof. Dr. Sultan Tarlac, kadnlar ile erkeklerin beyinsel ve davransal olarak farkl olduunu söyledi.
Prof. Dr. Sultan Tarlac, unlar söyledi:
Hepimiz kadnlarn daha duygusal erkeklerinse mantksal kararlar aldklarn biliriz. Bu konuda öyle hayali bir öykü oluturabiliriz: Berber Ahmetin kars ölmektedir ve einin hayatn kurtaracak bir ilaç vardr ama bu ilaç çok pahaldr. Ahmetin de ilac alacak paras maalesef yoktur. Eczaneye gider, eczac Ayeye bu durumu anlatr ve Param yok der. Bu durumda eczay Aye ne yapar? Ya da dier bir soru olarak bu durumda berber Ahmet ne yapmaldr? Eczac kadn ilac karlksz verir mi? Vermezse berber Ahmetin çizecei yol ne olabilir? Satrlar okurken herkesin bir senaryo oluturduunu duyar gibiyim ama olaya cinsiyetler açsndan bakldnda, ikilem durumlarnda kadn ve erkeklerin tepkileri farkl olmaktadr.
Bu tür ikilemler erkeklerin önüne geldiinde kararlarn ilac çalmak-çalmamak, hayat kurtarmak-kurtarmamak, mala mülke deer vermek arasndaki somut kavramlar üzerinden ele alrlar. Kadnlar ise verilecek kararn insanlar arasndaki kiisel ve duygusal balar nasl etkileyecei açsndan deerlendirirler. Erkek ve kadnlar böyle bir çatmada, içlerinde farkl sesler alglarlar.
Kadnlardaki kararlar, baka insanlar önemseme ölçüsünde güdülenirken, erkeklerde ise davran somut bir kavram olan adalet üzerinden ekillenir. Bu durumun sinirsel beyin temelindeki yap yine empati kurma becerisidir. Genel olarak tüm kültürlerde kadnlar sava ve avlanma gibi iddet içeren etkinliklerde yer almazlarken (Homeros ve Hesiodosun bahsettii, Samsunun bugünkü Terme ilçesi ve o dönemdeki Temiskira bölgesinde yaayan Amazon kadn savaçlar saymazsak genelde savaç askerlerin tümü tarihte erkeklerdir) çocuk ve hasta bakm gibi daha özverili ilerde sabrla çalrlar.
Kadnlar hem iyi hem kötü insanla empati kuruyor
Kadnlarn evrensel efkate önem verirken, erkeklerin adalet ve dürüstlük kavram ölçülerini esas aldklarn ifade eden Prof. Dr. Sultan Tarlac, Bu, erkek ve kadn beyinlerindeki empati farkllnn bir gerçeidir. Bir kadn dürüst olmayan birisini cezalandrabilir ama onun acsn da paylaabilir. Erkek ise acsn paylamadan onu cezalandrr. Bu anlamda kadnlarn asker veya kanun uygulayclar olmalar duygusal empati kurma yüksekliklerinden dolay sakncal görülebilir. Ancak fark batan kabul eden bir kadn için, erkek gibi bir deerlendirme yapmak zor deildir diye konutu.
Erkekler sadece iyi insanla empati kuruyor
Bilim insanlarnn yaptklar aratrmalarda, iyi insanlar ac içinde görmekle kötü insanlar ac içinde görmek arasnda nasl bir beyinsel çalma farkll olduunu aratrdklarn belirten Prof. Dr. Sultan Tarlac, öyle konutu:
Kadnlar böyle bir durumla kar karya brakldklarnda, yani hem iyi adam hem de kötü adam ac içinde gördüklerinde beyinlerinde ayn alanlarn (ön singulat ve insüler beyin bölgesi) l l çalt tespit edilmitir. Bunun dier bir ifadesi udur: Kadnlar hem iyi hem de kötü adama kuvvetli biçimde empati göstermilerdi. Erkeklerde ise oldukça farkl bir beyinsel durum tespit edilmiti. Erkekler iyi insanlarn ac çektiklerini gördüklerinde kendi beyinlerinde ac çekme alanlarnda çalmann ortaya çkt yani ac çeken iyi insanla empati kurduklar tespit edildi. Buna karn erkekler kötü adamlarn ac çektiklerini gördüklerindeyse beyinlerindeki bakasnn acsn hissetme alanlarnda hiçbir çalma gözlenmedi. Kötü olduu kabul edilen adamlarn ac çektiini gören erkeklerin beyninde ac alglayan alanlar sessizlie bürünmütü. Kadnlarn aksine erkekler, kötü adamlarn kaderleriyle ilgilenmiyor gözüküyorlard. Bundan daha da ötesi, erkeklerin dürüst davranmayan kötü adamlarn cezalandrlmasndan keyif aldklarn gösteren, beynin ödüllendirme sisteminde devreye giren bölgelerin çalt ortaya çkmt. Buradan çkan basit sonuç, empati kurma yetenei açsndan kadnlar ile erkekler farkl beyin örüntüsüne sahiptir ve kadnlar empati duygusunu yani bakasnn acsn daha iyi anlayabilmektedirler.
Askerlik neden erkek mesleidir?
Belki de bu nedenle savalarda erkekler asker olurlar diyen Prof. Dr. Sultan Tarlac, sözlerini öyle tamamlad:
Bir hasmnn acsn erkein beyninde paylamasnn imkn dnda olmas, onu iyi bir kahraman haline getirebilir. Dier yandan iyi olan arkadalarna veya grup üyelerine duyduu empatinin yüksek olmas, grubu ateleyici ve birlii devam ettiren bir duygudur. Düman cephesinde ölümleri gören erkek için bu katlanlmas kolayken, kendi cephesinde ise ac vericidir. Bu ac da doal intikam arzusunu kamçlayacaktr. Kadnlarda ise durum farkldr. Hasmnn acs bile onda paylalan bir ac oluturur. Kadnlar da asker olurlar ancak bunu yerine getirirken muhtemelen daha fazla youn ve ac veren duygulara maruz kalrlar. Erkelerde ortaya çkan siyah-beyaz, biz-onlar keskin ayrm kadnlarda biraz puslanabilir.