Uzman Psikolog Gözdem Özdem Akaydn, kanser hastalaryla iletiim kurarken dikkat edilmesi gerekenler ile ilgili bilgi verdi. Akaydn, bireyin bedensel, ruhsal ve sosyal profillerinden bamsz olarak hastalk tans almasnn zor bir yaam olay olduunu belirterek, Yaam dengesinde tehditler, engeller ve belirsizlikler içeren, duygusal krize neden olabilen bir deneyimdir. Birey, bu aamada doal skntlarndan, kayg-yas tepkisine, narsistik bütünlüün tehdit edildii duygulanma dek tepkiler gösterebilmektedir. Ayrlk endiesi, gelecek endiesi, ölüm korkusu, vücudun organ ve bölümlerinin zedelenecei kaygs, pimanlk ve suçluluk gibi duygular bireylerin; duygu-durumu, zihinsel ilevi, duygusal otonomisi, bedensel imgesine olan etkisi ile hasta ve yaknlarnn sosyal alanlarn etkilemektedir dedi.
HASTALII KABUL ETME SÜREC ÖNEM TAIYOR
Akaydn, bu süreçte duygularn karmakark bir hal aldn, geçmite kullanlan problem çözme becerilerinin etkisizleebildiini söyledi. Kanser tansna verilen ilk tepkilerin ok, inkar, öfke ile ifade edilebileceini söyleyen Akaydn, Bu tepkilerden sonra hasta ve yaknlarnn tedaviye ilikin karar vermesi ve zorlayc olabilen tedaviler ile ba etme süreçleri balar. Kanser, hastalar üzerinde uzun süre devam edebilen ve hayatlarn ciddi ekilde etkileyip, yaam kalitesini bozabilen bir hastalk olduu için, hasta ve yaknlarnn hastal kabul edip uyum salama süreçleri, tedavinin psikolojik açdan en önemli aamalarndan biridir. Bu süreci daha kolay geçirmek için her hasta psikoterapi destei almaldr. Tan ve tedavi sürecinde kanser hastas ile iletiim kurulurken yaplmamas gerekenlere özen göstermek önem tamaktadr diye konutu.
TEDAV SÜRECN YORUMLAMAYIN
Akaydn, kanser hastalaryla iletiim kurarken yaplmamas gerekenlere ilikin unlar kaydetti:
Ahlak dersi verir gibi konumaktan kaçn ahlak, toplumumuzda önemli bir yeri olan ve ilikilerimizde de kendini çok sk gösteren bir tutumdur. Bu tutum söylemlerimizde; öyle yapmalsn ya da bu böyle olmamalyd gibi -meli, -mal kalplarnda ortaya çkar. Kanser hastalar ile iletiim kurarken bu kalplarda uzak durmakta fayda vardr. Ad takmayn ya da isimlendirmeyin; bu durum, deersizlik duygularnn ortaya çkmasna zemin hazrlar. Deersizlik duygusu ile ba etmeye çalan kanser hastas, daha güçlü görünme isteiyle dirençli bir tutum sergileyebilir. Tedavi sürecini analiz etmeyin; hastann tedavi sürecini yorumlamak hasta için tehdit edicidir. Ayn zamanda anlalmadn hissetmesine yol açabilir. Hasta kendisi ile ilgili bir paylamda bulunduunda yorum ve analiz yapmak yerine ne olduunu anlamaya çaln. Emir vermeyin; otoriter kiiler, karsndaki insanlara emir vermeye yatkndr. lacn içmelisin gibi bildirimlerde bulunmaktan kaçnn. Hastann ilacn içmek zorunda olduunu bildiini fakat yalnzca zorlandn dile getirmeyi çalabileceini unutmayn. Mantk yolu ile ikna etmeye çalmayn: Hastayla ihtiyac dnda bilgi paylalmas kendisini yetersiz hissetmesine yol açabilir. Kendini bilgisiz ve yetersiz hisseden hastalar söylenenlere kar çkmaya ve savunucu davranmaya balar. Konuyu deitirmeyin. Hasta cesaretini toplayp durum ile yüzlemeye hazr olduunda onun gündemini deitirmeden dinleyip, anlamaya çaln.