Hastaln bulama riskinin en aza indirilebilmesi için maske-mesafe-hijyen kural bata olmak üzere kapal alanlarda kalabalk içinde bulunulmasndan kaçnlmas, ortama sürekli temiz hava giriinin salanmas gerekiyor.
Kapal mekanda yüksek sesle konuulmamas, ark söylenmemesi, konumalarn düük ses tonu seviyesinde yaplmas ise virüsün bulama riskini önemli ölçüde azaltyor.
Ailede enfekte bir kii olmad sürece kapal mekanda gün içinde odann 4 saatte bir havalandrlmas kouluyla maske takmadan, mesafe kural gözetilerek oturulmas, evde aile dndan baka kiilerin olmas halinde ise vakit geçirilen süre boyunca bir pencerenin açk kalmas salanarak temiz hava giriine imkan verilmesi öneriliyor.
- ç mekanlarda kalabalk azaltlmal
Salk Bakanl Toplum Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi lhan, koronavirüsün hasta bireylerin öksürme ve aksrmalaryla ortama saçlan damlacklarn bir bakas tarafndan solunmas yoluyla bulatn söyledi.
Hastalarn solunum parçacklarnn bulat yüzeylere temas sonras da bir kiinin ellerini ykamadan yüz, göz, burun veya azna götürmesiyle bulamann söz konusu olabildiini anlatan lhan, damlack yoluyla bulamada, öksürme ya da haprma sonucu etrafa saçlan mukus ya da tükürük damlalarnn bir bakasnn göz, burun ya da azndan girebildiini hatrlatt.
lhan, havadan bulamada ufak partiküllerin havada daha uzun süre asl kaldn, daha uzaa ulaabildiini ve bu ekilde bir bakas tarafndan solunarak alnabildiini aktard.
Hastalktan korunmada maske-mesafe-hijyen kuralna tam uyum gösterilmesinin büyük önem tadn dile getiren lhan, havalarn soumasyla kapal mekanlarda uzun süre vakit geçirilmesinin bula riskini yükselten önemli faktörler arasnda yer aldnn altn çizdi.
lhan, Her zaman ifade ettiimiz maske-mesafe-hijyene dikkat edilmesi kuralna k mevsiminin gelmesiyle birlikte kapal alanlarda daha çok bulunulduundan temiz havann salanmas ve kalabalktan kaçnlmas da eklenmeli. diye konutu.
Bulunulan ortamdaki kii saysnn artmasnn virüsün bulama riskini o derece yükselttiini vurgulayan lhan, öyle konutu:
çeri temiz hava ile havalandrlmad sürece mekan içindeki virüs yükü artmaktadr. spanyada bir çalma yapld. Aratrmaya göre; iç mekanda bulunan 6 kiiden birinin koronavirüs olmas ve ortamdakilerin maskesiz bulunmas halinde 4 saat sonra bu kiilerin tamamnn koronavirüse yakalanma ihtimali yüzde 100e yakn. Ayn çalmaya göre, içeride Kovid-19 bulunan kii de dahil herkes maskeli olduunda ve içerde temiz hava bulunuyorsa koronavirüs bulama ihtimali çok daha düük.
çalmann bize net ifade ettii ey, içeride bulunulduunda mümkün olduunca kalabaln azaltlmas ve mutlaka mekan içindekiler ayn aileden bile olsa temiz havann içeriye girmesine müsaade edilmesidir. Unutulmamas gereken bir konu da iç mekanda zaman geçirilirken mutlaka maske taklmasnn gerekliliidir.
- Kapal mekanda yüksek sesle konuma, ark söyleme riski 50 kat artryor
Prof. Dr. lhan, iç mekanlarda yüksek sesle konuulmasnn da önemli bir risk faktörü olduuna dikkati çekerek, Kapal mekan içinde yüksek sesle konumama, barmama, ark söylememe gibi durumlar da eklendiinde bulama riski çok daha az olacaktr. Kapal mekanda yüksek sesle konuma, ark söyleme riski 50 kata kadar artryor. dedi.
Bu nedenle birden fazla kiinin kapal ortamda bulunduunda maske takmas ve düük ses tonuyla konumaya özen göstermesi gerektiine iaret eden lhan, müzikli mekanlarn, lokantalarn da bu kurala uymas gerektiine deindi.
Mustafa Necmi lhan, son yaymlanan çileri Bakanl genelgesine göre, bu tür iletmelerin de aralarnda bulunduu mekanlarn saat 22.00den sonra hizmet veremeyeceini anmsatarak, Bu da koronavirüs ile iyi bir mücadele yöntemidir. deerlendirmesinde bulundu.
- Misafir olduu sürece sürekli temiz hava girii salanmal
Prof. Dr. lhan, herkesin salkl olmas kouluyla en az 4-5 kiilik bir ailenin daha ortamda bulunabileceini, ancak bu süreçte zorunlu olmadkça misafirlikten kaçnlmas gerektiini söyledi.
Ev ziyaretilerinden kaynaklanan bulama riskinin yüksek olduunun altn çizen Prof. Dr. lhan, sözlerine öyle devam etti:
Ortalama 120 metrekarelik bir evde iki ayr 5er kiilik ailenin ayn ortamda bulunmas risk açsndan tam üst snrdr. Bir araya gelme zorunluluu olmas halinde mümkün olduunca yan yana oturulmaktan kaçnlmas, kiiler arasnda 1,5 metre mesafe braklmas, ortamda temiz hava olmas, tütün ve benzeri ürünler kullanlmamas, maske taklmas gerekiyor. Eer kimsede koronavirüs olmad biliniyorsa ayn aileden kiilerin evde maske takmasna gerek yok ancak olabildiince yakn oturmaktan kaçnlmal.
Mekanda sadece çekirdek ailenin olduu kapal mekanlarda mutfak ya da oturulan pencerelerden birinin açk kalmas doru bir yaklam olacaktr. Havalar souk olduunda ortam yatmadan önce havalandrlmal. Baka aileden kiilerin ayn kapal mekanda olmas halinde ise bir cam mutlaka açk kalmal. Misafir olduu sürece sürekli temiz hava girii salanmal. ster çekirdek isterse farkl aileden kiilerin bir arada bulunduu ortamlarda gün içinde her 4 saatte bir olmak kouluyla ortam mutlaka temiz hava ile havalandrlmal.