Genel Cerrahi Uzman Op. Dr. A.Kerim Özakay, Kaburgalarn alt kenarndan balayp kasklara kadar olan vücut bölümünün arl durumlarna ksaca karn ars denir. Karn ars karn boluundaki organlarn hastalklarndan kaynaklanabilecei gibi karn boluu dndaki organlarn hastalklarnda yansyan ar eklinde de oluabilir. Karn ars yapan durum ve hastalklar oldukça fazladr. Basit bir üütmeden, gda zehirlenmesinden, ameliyat gerektiren ciddi hastalklara kadar çok sayda karn ars sebebi vardr. Örnein, kalp krizinde ya da akcierlerin iltihapl hastalklarnda karn ars gözlemlenebilir dedi.
KARIN ARISI YAPAN HASTALIKLAR
Karn ars yapan hastalklarnn Akut (ani balangçl) karn arsna sebep olan hastalklar ve Kronik (uzun süren, tekrarlayan) karn arsna sebep olan hastalklar olarak kabaca ikiye ayrldn dile getiren Özakay, Akut karn arsna sebep olan hastalklara Apandisit ve böbrek ta düürmeyi, kronik karn arsna sebep olan hastalklara da safra kesesi talar, oniki parmak barsa ülserini örnek verebiliriz. Her karn arsnn altndan ciddi bir hastalk çkmayabilir.
Ar sebeplerini aratrrken pek çok deikeni deerlendirmek gerekir. Kiinin ya, cinsiyeti, arnn yeri, süresi, beraberindeki ikayetler, var olan baka hastalklar, tetkik sonuçlar önemlidir. Tek bana ar tehis için yeterli deildir. Hafif ama sürekli bir arnn altndan mide kanseri gibi ciddi bir hastalk çkabilecei gibi iddetli, kvrandrc bir ar küçük bir böbrek ta sebebiyle olabilir açklamasnda bulundu.
ATE, KUSMA VE GENEL DURUM
Op. Dr. A. Kerim Özakay, arya ate, kusma, genel durum bozukluu, gaz ve gayta çkaramama elik etmiyorsa, gelip geçici gaz skmas eklinde arlar çok sk tekrarlamyorsa ve ar hafif, ksa süreli ve yanda ikayetleri yoksa korku duyulmasna gerek olmadn söyledi. Hangi tip karn arsnda endie duyulmas gerektiini ise öyle sralad
- Arnn yannda ate, bulant, kusma, ishal, kanama, kabzlk gibi yanda ikayetler varsa,
- Ani balayp giderek iddetlenen geçmeyen arlarda,
- Ar hafif bile olsa çok uzun süren (günler,haftalar süren arlar) arlarda.
Bu belirtileri gözlemleyen hastalarn kesinlikle hekime bavurmas gerektiini anlatan Op. Dr. A.Kerim Özakay, Bazen saatler kaybetmek tedavide ciddi sorunlara yol açar. Mesela delinmi ülser durumunda acilen hasta ameliyat edilmelidir dedi.
ARININ SEBEB BLNMEDEN
Arnn sebebi bilinmeden kullanlan ar kesici ilaçlarn bazen tehiste kullanlan ipuçlarn ortadan kaldrd için tehisin zorlatn da anlatan Özakay, Kural olarak karn arsnn sebebini tam olarak belirlemeden ar kesici kullanmay önermiyoruz. Bu konuda en sk karlatmz olumsuz örnek apandisit olan kiilerdir. Apandisit ilk baladnda ar belirsiz olduundan ya hekim tarafndan ya da hasta kendisi ar kesici alr. Hastann ars kesilir ama apandisit iltihab da alttan ilerlemeye devam eder. Sonunda bu hastalar gecikmi olarak, bazen patlam apandisit olarak hekimin karsna gelirler ifadelerini kulland.
Op. Dr. A.Kerim Özakay, Karn arsnda hasta ne yapabilir? sorusuna ise öyle karlk verdi;
En çok dikkat çekmek istediimiz nokta, hemen ar kesici ilaç almamaktr. Belki basit bir gda hazmszl veya souk algnldr. Ama iddetli, birkaç saat geçmesine ramen dinmeyen bir ar varsa, ar ile birlikte kiiyi günlük hayatndan alkoyan ikyetleri varsa hekime bavurulmaldr.
Erikinlerde en sk görülen karn ars sebeplerinin banda kadnlarda jinekolojik kaynakl arlar, erkeklerde mide ve barsak hastalklarna bal arlar geldiini dile getiren Genel Cerrahi Uzman Op. Dr. A.Kerim Özakay, kadnlarda ikinci srada safra kesesi talarna bal arlarla karlaldn sözlerine ekledi. Özakay, çocuklarda ise en sk baz bakterileri ve parazitlerin neden olduu mide ve barsak hastalklar nedeniyle karn ars görüldüünü söyledi.
EN TEHLKEL DURUM
Op. Dr. A.Kerim Özakay, önemli bir uyarda da bulunarak, ihmal edilen ve uzun süren karn arlarnda en tehlikeli durumun karn içi organlarnn kanseri olduunu vurgulad. Akut arl durumlarda ise en tehlikeli durumun aort anevrizmasnn yrtlmas olduunu anlatan Op. Dr. A.Kerim Özakay, sonucun ölümcül olduunu söyledi. Karn ars olan kiilerin öncelikle aile hekimine muayene olmas gerektiini ifade eden Özakay, Eer karn ars sebebiyle bir uzmana muayene olmak gerekirse çocuklar için çocuk hastalklar uzmanna, yetikinler için de genel cerrahi uzmanna muayene olmak gerekir. çok evhaml kiiler, hastalk hastal olan kiiler, baz ilaç alkanl olan kiiler, hastalk taklidi yapanlar ve en sk da psikosomatik rahatszl olanlar karn arsndan yaknrlar. Mesela ailesinde barsak kanseri görülmü kiiler en ufak karn ikayetinde ar var diye doktora bavurur açklamasnda bulundu.