Özellikle ev hanmlar ve ikiz bebei olan kadnlarda daha fazla görülen Karpal Tünel Sendromuyla ilgili merak edilen sorularn yantlarn Hastane Derindere Ortopedi ve Travmatoloji Uzman Op. Dr. Yavuz çrpcdan aldk
Karpal Tünel Sendromu nedir?
Karpal tünel, el bilein orta bölümünde bulunan kemik ve balardan oluan dar bir geçittir. Baparmakla birlikte 2 ve 3. parmaktaki hareketi ve hissetmeyi salayan medyan sinir, bu kanaldan parmaklarmz büken, elimizi yumruk yapabilmemizi tutma ve kavramamz salayan tendonlarla birlikte geçer. Bu kanaln üzerini örten ba genileyip ierse; dar ve sert olan karpal tünelde medyan siniri sktrarak elin ilk 3 parmanda hissizlik, karncalanma, güçsüzlük veya arya neden olabilir. Bu belirtiler bir veya iki elde olabilir; genellikle en çok kullanlan elde önce geliir. lk olarak 1800 yllarn ortalarnda tanmlanmtr. Kadnlarda erkeklere göre 3/1 orannda daha sk görülür.
Kimler risk altndadr?
30-50 ya aralnda daha sk görülür. Özellikle bilgisayar banda saatlerce zaman geçiren, veri girii yapan, uzun süre kulanda telefon tutan, uzun süre direksiyon kullanan kiilerde daha çok görüldüü konusunda yaygn bir inanç olsa da; montaj hatt gibi titreimli el aletlerini sk kullanan, ellerini havada yüksekte tutan kiilerde görülme riski daha yüksektir. Ayrca diyabet, gut, hipotiroid, romatoid artrit gibi baklk sistemini olumsuz yönde etkileyen kronik hastalklar olan kiilerde, hamilelerde, ikiz bebekleri olan ve bunlar sürekli kucanda tamak durumunda kalanlarda, bilek burkulmas ya da krlmas yaayanlarda da sk görülür.
Bu belirtileri dikkate aln!
* Ar ve karncalanma: Karpal Tünel yava geliir. Önceleri, gece veya sabahlar uyandnzda ar, uyuma, ac, karncalanma fark edersiniz. Gün boyunca, telefon veya kitap gibi eyleri tutarken veya sürü srasnda yanma, ar veya karncalanma hissedebilirsiniz. Parmaklarnz sallamak veya hareket ettirmek ilk zamanlarda yaknmalarn geçmesinde genellikle yardmc olur.
* Zayflk: Karpal Tünel Sendromu ilerledikçe baparmak, iaret ve orta parmakta güçsüzlük fark etmeye balayabilirsiniz. Özellikle elinizi yumruk yaparken ya da herhangi bir küçük cismi kavramaya çalrken zorlanma ya da bir anda tutamayarak elinizden düürme, gömlek dümelemek gibi basit eyleri yapamama gibi problemler yaayabilirsiniz. Daha ileri evrede baparmak kökündeki kaslarda erime olabilir.
* Duyarllk sorunlar: Karpal Tünel Sendromu ellerde hissizlik de yaratabilir. ikinlik olmamasna ramen parmaklar imi gibi hisseden baz kiiler, scak ve souu, ayrt etmekte zorlanabilir.
Bazen baka hastalklarn belirtileri de Karpal Tünel Sendromunun belirtilerine benzeyebilir. ikayetlerin gerçek nedeninin ortaya çkmas için hekiminizin önerecei testlerle dier problemlerin ekarte edilmesi gerekir. Bunlar;
* Kas, ba veya tendon hasarlar,
* Baparmak veya bilek artriti,
* Krlma gibi bilek hasar,
* Boyun omurgalar arasnda sinir kökü skmas,
* Diyabetik nöropati gibi sinir problemleridir.
Karpal Tünel Sendromu önlenebilir mi?
Karpal tünel sendromunu önlemenin kesin yolu bulunmamakla birlikte;
* çalma alannz ergonomik ekilde düzenleme,
* El ve bileklerinizi düzenli hareket ettirme,
* Masa banda çalyorsanz kol ve bacaklarnz uzun süre sabit tutmaktan kaçnma,
* Ellerinizi scak tutma (Souk eller, ar ve sertliinizi daha da kötületirebilir),
* El ve bileklerinize yüklenmeden i yapma,
* Tekrarlanan hareket gerektiren, titreimli ilerden uzak durmaya çalma gibi önlemlerle ikayetlerinizi azaltmanz mümkündür.
Karpal Tünel Sendromunun belirtilerini dikkate alarak erken dönemde yakalarsanz, bilek destei ve ar kesiciler gibi daha basit seçeneklerle ikayetlerinizi azaltabilirsiniz. Bileinizin üzerine çok fazla stres veya kuvvet yüklememeye çaln. çou kii bileklerini bükerek uyur. Bu medyan sinir üzerine bask yapar. Hekiminizin önerisiyle takacanz bir bileklik, bileinizi düz bir konumda tutaca için; gün boyunca, özellikle alevlenmeleri tetikleyebilecek aktiviteler srasnda bileinizi koruyabilir. Bileklii çkardktan sonra bileklerinizi normalde olduu gibi hareket ettirmeye dikkat edin. Bu kaslarnzn gevek ve güçlü olmasna yardmc olur. Yaplan aratrmalara göre; gece bileklik kullanm Karpal Tünel Sendromunun tedavisinde önemli bir rol oynamaktadr.
Ne zaman ameliyat gerekebilir?
Bütün önlemleri aldnz halde tekrarlanan hareketler veya bileinizde fazla zorlanma, semptomlarnz daha da kötületirebilir ve ameliyat gerekebilir. Ar, ac, uyuma ve karncalanma kol ve omuza kadar yaylabilir. Tedavi edilmezse, zamanla baparmanzdaki kaslarn erimesine yol açabilir. Genellikle lokal anestezi altnda Karpal tünelin üstündeki ba, basnc azaltmak için kesilir. yileen ba, Karpal tünelde daha geni bir alana izin verecektir. Ameliyattan hemen sonra, elinizi kalbinizin üzerine kaldrarak ve parmaklarnz sk sk hareket ettirerek rahatlayabilirsiniz. Bir miktar ime ve sertlik olabilir; ancak ameliyatl elinizi ameliyattan bir gün sonra çok yormadan kullanmaya devam edebilirsiniz. Ar ve zayflk genellikle ameliyattan sonraki 2-3 ay içinde düzelir, ancak tamamen iyilemesi alt aydan bir yla kadar sürebilir.