Kask ft, kask bölgesindeki duvarda oluan zayflk ya da bebeklik döneminden kalma bir açklk nedeniyle karn içindeki organlarn darya doru tamasdr. Bu durum kaskta ve erkeklerde bazen testise doru ilik eklinde kendini gösterir.
Genel Cerrahi Uzman Yrd. Doç. Dr. Önder Karabay, bu iliin zaman zaman Ar yapabildiini kaydederek, kask ft ile ilgili merak edilenleri anlatt.
Erkeklerde kadnlara oranla daha sk görülen ftk problemi, organ veya dokunun, kendisini çevreleyen kasnda oluan zayf bir noktadan darya çkmas sonucu oluuyor. Kask ft ise en sk görülen karn duvar ftklar arasnda yer alyor.
Genel Cerrahi Uzman Yrd. Doç. Dr. Önder Karabay, kask ftklarnn genellikle ar yük kaldrarak çalanlarda gelitiini belirterek, hastaln tehisi ve tedavisi ile ilgili u bilgileri verdi;
GELM SIRASINDA KAPANMAYAN BOLUK FITIA DÖNÜÜYOR
Erkek bebeklerin anne karnndaki geliim srasnda kasklarndaki var olan açklklar doum sonras normalde kapanr. Bu açkln nedeni testislerin aaya doru ilerlemesini salamaktr. Erkeklerdeki çou kask ft bu açklklarn kapanmamas nedeniyle gerçekleir. Bazen bu ftk doumdan ksa süre sonra kendini belli edebilir. Bazen de ilerleyen yalarda kendini gösterebilir.
Ar kiloluysanz, çok fazla arlk kaldryorsanz, kronik öksürüünüz varsa veya ani bir hareketle zorlanmanz durumunda ftk olmak olasdr. Erkeklerde kask ft hastal daha yaygndr. Kadnlarda da hamilelik dönemi sonras bu risk artabilir.
ARI AZALIYORSA HASTALIK LERLYOR DEMEKTR
Bir kask ftnn ana semptomu kask veya testis etrafnda iliktir. Genellikle yuvarlak bir yumru gibi hissedilir. ikinlik birkaç hafta içinde veya uzun sürede oluabilir. Bazen de iliin ar kaldrrken, öksürürken, knma srasnda veya gülerken ortaya çkt görülebilir. Ftk balangç döneminde daha arl olabilir. Zamanla karn duvarndaki açklk genilediinden organlar buradan darya daha rahat çkarlar.
Ar azald için hastalar genelde sevinirken aslnda hastalk ilerlemitir. Ani ar, ftk kesesinde sertlik, mide bulants veya kusma olursa, bu durum barsanzn bir ksmnn ftk içinde skm olabileceinin iaretidir. Kask ftnz varsa ve bu semptomlara sahipseniz acil olarak doktorunuzu aramanz gerekir.
TEK TEDAV CERRAH MÜDAHALE
Eer ftksanz ilaçla veya önlemlerle iyileemezsiniz. Cerrahi yöntem bir ft tedavi etmenin tek yoludur. Ftk içine giren barsak ksmlarnn skp boulmas acil tedavi gerektiren bir durumdur. Bu duruma tüm hastalar adaydr. Bu nedenle en ksa zamanda ftk büyümeden ameliyat olmak en mantklsdr. Bebek ve küçük çocuklarda dokularn skma eilimi daha yüksektir. Bu nedenle çocuk cerrahlar, çok da beklemeden ameliyatn erken dönemde yaplmasn isterler.
KAç çET AMELYAT YÖNTEM VAR?
Açk veya laparoskopik yöntemle ameliyat olmak mümkündür. Açk teknikte ftn üzerinden yaplan kesiyle açklk bulunur ve buradan dar çkan dokular yerine yerletirilir. Bu ksm onarldktan sonra sentetik bir materyalden yaplan halk arasnda yama olarak adlandrlan malzemeyle salamlatrlr. Laparoskopik yöntemde ise kasktaki ftk alanna göbekten girilen kamera ve aletlerle ya karn içine girilerek yada karn zar ile kas arasndaki boluktan ilerleyip kasa ulalr. Ayn ekilde skan dokular yerine yerletirilip bu ksma yama konulup onarm salanm olur.
Laparoskopik yöntemde daha az kesi olmas nedeniyle konfor ve ie erken dönü oran daha fazladr. Özellikle iki tarafl kask ft olan hastalarda laparoskopik yöntemin üstünlüü daha da ön plana çkmaktadr.
Boulmu yani skm ftklarda laparoskopik yöntem kullanlamamaktadr. Hatta bu gibi ftklara yaplan acil müdahale srasnda eer skan ksmda kangren olmusa yani dokunun kanlanmas bozulduysa o ksmnki bazen bu bir barsakta olabilir, kesilip çkarlmas dahi gerekebilir.
YLEME KISA SÜRÜYOR
Her iki ameliyat türünden sonra çou insan ayn gün veya 1. günde evine dönebilir. 1-2 hafta içinde de iine dönebilecek duruma eriirler. Günlük eylemler birkaç gün içinde yaplabildii gibi, hafif egzersizlere 2. haftadan sonra izin verilir. spor veya ar egzersizler ise genellikle ilk 1 ay sakncaldr.
ERKEN EGZERSZ VE SGARA TEKRARLATIYOR
Her yaplan kask ft onarm sonras kiinin durumu ve yaplan teknie göre hastalk tekrar ortaya çkabilir. Nüksü kolaylatran faktörler; yara enfeksiyonu, erken egzersiz, kronik öksürük, sigara içmek, diyabet ve özellikle ar kilolu olma durumu olarak sralanabilir.