Omurga Sal Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Uzman Prof. Dr. Ahmet Alanay, bu nedenle ergenlik öncesinden itibaren yani 9-16 ya arasnda her 6 ayda bir çocuklarn skolyoz açsndan aileler tarafndan düzenli olarak kontrol edilmesi gerektiini söylüyor.
Omurgann saa ya da sola doru olmak üzere erilii olarak tanmlanan skolyoz, genellikle ergenlik döneminin hemen öncesinde kendi gösteriyor. Bununla birlikte baz kas, sinir ya da ba dokusu hastalklarna bal olarak sonradan geliebildii gibi omurgadaki geliim hatalar nedeniyle doumla birlikte de ortaya çkabiliyor. Kozmetik bir sorundan çok ilerlemesi durumunda hastalarda, günlük aktivitelerin kstlanmasndan, depresyon, anksiyete gibi psikolojik sorunlara hatta kalp ve akcierde kalc hasara kadar daha ciddi sonuçlara neden olabiliyor.
Kesin nedeni bilinmiyor
çocuk ve ergenleri etkileyen farkl türleri olmakla birlikte en yaygn görüleni idiyopatik yani nedeni bilinmeyen skolyoz. statistiklere göre ergenlik dönemindeki her yüz çocuktan 3ünün bu sorunla kar karya kald görülüyor. Alanay, skolyozun önlenebilen bir hastalk olmasa da erken tehis ve doru tedavi sayesinde oluabilecek sorunlarn büyük çounluunun önüne geçilebildiini belirtiyor. Dolaysyla sorunu fark etmek için ebeveyn ve öretmenler gibi çocuklarn yaknnda olanlarn dikkat etmesi önem tayor.
Ergenlikte ortaya çkan skolyozun nedeni tam ortaya konamamakla birlikte genetik faktörlerin etkisi üzerine de aratrmalar devam ediyor. Zira ergenlik idiyopatik skolyoz hastalarn yaklak yüzde 30unda ailede skolyoz öyküsü görülüyor. Ancak bilinen bir gerçek var ki, ar çanta tamak gibi baz davran hatalar skolyoza neden olmad gibi skolyoz geliimini önlemek de mümkün olamyor. Bu noktada erken evrede fark edip erken evrede müdahale etmek önem tayor.
Kz çocuklarda risk 10 kat daha fazla!
Her 100 çocuktan 3ünde gelien idiyopatik (nedeni bilinmeyen) skolyozun gelime riski kz çocuklarnda 10 kat daha fazla görülüyor. Prof. Dr. Ahmet Alanay, skolyozun ilerleme hzn belirleyen en önemli faktörün çocuun büyüme potansiyeli olduunu belirterek, Dolaysyla kzlar için büyümenin en hzl yaand adetin hemen öncesi riskli dönemi oluturuyor. Bununla birlikte çocuk ne kadar büyüyecekse doal olarak skolyoz da o kadar fazla ilerliyor. Ve bu da tedavi yaklamn etkiliyor diyor.
çocuunuzda bu belirtiler varsa dikkat!
çocuklarda skolyoza iaret eden gözle de görülebilen üç önemli belirti bulunuyor. lki; çocuunuza önden baktnzda omuzlar arasndaki dengesizlik ve bir omuzun dierinden daha yüksek olmas. kincisi; bel oyuunun bir tarafnn içe, dier tarafnn da doru çkk olmas. Son olarak çocuun srtna arkadan bakarak yere paralel hale gelinceye kadar öne eildiinde srtnda hörgüç olarak tanmlanan çkntnn görülmesi. Bununla birlikte, gövdenin bacaklara göre orantsz ksa olmas, denge bozukluklar, kalçann birinin dierine göre daha belirgin görünmesi, kürek kemiklerinden birinin dierine göre daha çkk olmas gibi belirtiler de gözlenebiliyor. Prof. Dr. Ahmet Alanay, ortaya çkan belirtilerin omurgadaki eriliin iddetine göre deitiini söyleyerek unlar söylüyor: Skolyoz ebeveynler tarafndan sk aralklarla yaplacak gözlem ve muayene ile erken yakalanabilir. Erilik, 20-40 dereceye ulamas durumunda daha kolay fark ediliyor. Ancak bu derecelerde ciddi bir ikayete neden olmad için iyi bir gözlem olmazsa kolaylkla atlanabiliyor. Büyümesi devam eden çocuklarda 20-40 derece aras skolyozun egzersiz ve korse ile durdurulabilmesi en azndan yüzde 50 hastada mümkün olabiliyor. Ancak büyüme döneminde erilik 40 dereceyi aarsa cerrahi tedavi gerekebiliyor. çünkü bu erilikler yetikinlik döneminde de ilerlemeye devam ettii için çok daha ciddi sorunlar ortaya çkabiliyor. Dolaysyla zamannda müdahale önem tayor.
Tedavi eklini hastann durumu belirliyor
Skolyoz tedavisinde hastann durumu belirleyici unsur oluyor. Eriliin nedeni, derecesi ve hastaln nedenine göre, gözlem, korse-egzersiz ve cerrahi yöntemlerden biri kullanlyor. Tedavide amaç hem ilerlemenin durdurulmas, hem de ilerlemeye bal oluabilecek skntlarn önüne geçmek oluyor. Bu nedenle düzenli takiplerle tedavinin etkinliinin takibi ve eriliin devam etmesi durumunda da cerrahi kararnn zamannda alnmas gerekiyor.
Yeni yöntem: Bant ile Gerdirme
Ülkemizde son 4 yldr uygulanan bant ile gerdirme yöntemi özellikle ergenlik dönemindeki çocuklarda hem srt hem de bel bölgesindeki eriliklere uygulanabiliyor. Srt sabit tutmak yerine çocuk büyüdükçe omurgada düzelmeyi salayan bu yöntem hem büyümeye izin veriyor hem de omurgann esnekliini koruyor. Dünyada bu yöntemin öncülüünü yaptklarn belirten Prof. Dr. Ahmet Alanay, torakoskopik yöntemle kapal olarak yaplan bu yöntem sayesinde hem hareket ve büyümenin engellenmediine, hem de srtta uzun bir kesinin de açlmadn belirterek yöntemi öyle aktaryor: Bant ile gerdirme, gövdenin yan tarafndan 1.5 cmlik küçük kesilerle yapld için srtta uzun ameliyat izi de kalmyor. Ayn zamanda omurga hareketleri engellenmedii için erken iyileme salanabiliyor. Bu sayede çocuklar gündelik hayatlarna ve okullarna erken dönme ansna eriiyor.