Mikrobiyolog pek Ada Alver, Klima filtrelerinin tkanmas sonucu üreyen hastalk yapc mikroorganizmalar akcierlere yerleerek pnömoni (zatürree) benzeri hastalklara sebep olduundan koronavirüs çok daha ar geçebilir açklamasnda bulundu.
TEMZLENMEYEN KLMALAR AIR ZATÜRREEYE NEDEN OLUYOR
Filtresi deitirilmemi ya da bakm yaplmam klimalarn hastalk tehlikesi saçtn ve öldürücülük oran yüksek Lejyoner hastalna sebep olduunu söyleyen Dr. Ör. Üy. pek Ada Alver, klima hastal olarak da bilinen Lejyoner hastalnn ilk kez 1976 yl temmuz aynda Philadelphia 58. Geleneksel Amerikan Askeri Birlii toplantsnda bir otelde konaklayanlarda meydana geldiini ve enfekte olan 221 katlmcdan 34ünün hayatn kaybetmesiyle ortaya çkt bilgisini verdi. Ölümlerin, otelin havalandrma sisteminde üreyen yeni bir bakteri türü olan Legionelladan kaynaklandnn belirlendii olay sonras hastaln Lejyoner (klima) hastal olarak adlandrldn belirten Ada Alver, Bu bakterinin yaam alan, insan yapm su sistemleri, yüzme havuzlar ve spalar, süs havuzlar ve fskiyelerden tutun da evlerimizdeki ve tesislerdeki su artm cihazlar, nebulizatörler, du balklar ve musluklar, marketlerdeki sebze sulama sistemleri ve içme sularna kadar geni çeitlilik göstermektedir. Fakat daha çok klima ve havalandrma sistemlerinde rahatlkla yaamn sürdürebilmektedir diye konutu.
BU BELRTLER VARSA DKKAT
Genellikle bakm yaplmam klimalarn tehdit oluturduunu vurgulayan Mikrobiyolog pek Ada Alver, Klima filtreleri kirli olduundan havay filtre edemeyecek ve dolays ile kirli havay tekrar geri ve daha yüksek hzda ortama vereceinden, klima filtrelerinde üreyen ve havaya karan mikroorganizma içeren partiküllerin solunmas ile bakteriler akcierlere geçer. Bu aamadan sonra ise kiinin baklk sistemine göre 2 çeit hastala yol açar: Lejyoner hastal ve Pontiak atei Lejyoner hastalnn iddet aral, hafif bir öksürük ve düük ateten, hzlca ilerleyen pnömoniye kadar gidebilmektedir. Özellikle, erkeklerde, 50 ya üstü erikinlerde, sigara kullananlarda, hasta, baklk sistemi zayflam ve akcier rahatszl bulunan kiilerde daha fazla meydana gelmektedir ifadelerini kulland.
Lejyoner hastalnn pnömoninin akut tipi olup erken safhalarda ate, ba ars, kas ars, ileri safhalarda ise nefes darl, ishal, bulant, merkezi sinir sistemi bozukluklarna yol açabildiini belirten pek Ada Alver, Bu hastala bal ölüm orannn yüzde 10-15 olduu belirlenmitir. Pontiak atei de souk algnlna benzer semptomlar göstermektedir. nkübasyon (kuluçka süresi) periyodu 1-3 gün süren hastalkta yüksek ate görülmekte ve 2-5 gün içerisinde iyileme salanabilmektedir. Pontiak ateinde, pnömoni olumad sürece ölüm görülmemektedir diyerek klimalardan bulaan bakterilerin sal tehdit edici etkilerinden bahsetti.
KORONAVRÜS DÖNEMNDE ÖLÜMCÜL RSKLER OLUTURABLR
Klimalardan bulaan enfeksiyonlarn kayna olan bakterinin zatürreeye neden olduunu belirten pek Ada Alver, Koronavirüs de ARDS (Akut Solunum Sknts Sendromu) tablosuna neden olduundan ve solunumu önemli ölçüde etkilediinden dolay klimalardan bulaan enfeksiyonlarn yol açt zatürree tablosu ile birleince ölüm oranlarnda artlar tetikleyebileceinden klima bakmna önem verilmesi gerekmektedir dedi.
Klimalardan bulaan enfeksiyonlarn önüne geçebilmek için gereken önlemlerin alnmas gerektiinin altn çizen Mikrobiyolog pek Ada Alver u tavsiyelerde bulundu:
Klima ve havalandrma sistemlerinin filtreleri ylda en az 1 kez deitirilmeli ve bakmlar yaplmal. Özellikle fabrika, okul, hastane, AVM gibi büyük çapl havalandrma sistemlerinin olduu ünitelerde ortak merkezi sistem havalandrlmalarndan kaçnmal, HEPA ve ULPA eklinde yüksek filtrasyon özelliine sahip filtreler tercih edilmeli ve rutin bakmlar yaplmaldr. Havay temizleme özellii bulunan klimalar tercih edilmesi gerekmektedir. Legionella bakterilerinin mevcut olduu sistemlerde uygun yöntemlerle (termal, kimyasal ve radyasyon ile eradikasyon yöntemleri) ile gerekli dekontaminasyon ilemleri balatlmal ve klima çarpmas olarak adlandrlan souk algnl belirtileri, hafif belirtilerden klinik belirtilere doru yönelirse muhakkak doktora bavurulmal.