çocuk Eitim Dernei Yönetim Kurulu Bakan Dr. Ömer Cenker Ilcal, küçük yalarda sese tepkisizlik, yüksek sesle alama, konumann olmamas veya gecikmesi, konuma baladktan sonra bunun gelimeyip belirli bir evrede duraksamasnn, iitme kayb ile ilgili iaret olarak kabul edilebileceini söyledi.
Ilcal, Türkiyede ylda binde 3 orannda iitme engelli çocuk doduunu belirtti.
Son yllarda yüzde 95 civarnda yeni doan ünitesinde dünyaya gelen çocuklarn Ulusal itme Taramasnn yapldn aktaran Ilcal, üphelenilen bebeklerin ileri tetkiklerle incelenerek kesin bilgi sahibi olunabildiini dile getirdi.
Doumdan sonra karlalan iitme kayplarnn, çocuun geç konumasndan, konuma sürecindeki duraklamalardan, sese cevap vermemesinden üphelenilerek yaplacak tetkiklerle tespit edildiine deinen Ilcal, ailelerin çocuklarnn iitme engelli olduunu nasl fark edeceini öyle açklad:
Aileler öncelikle bu konuda dikkatli davranrlarsa çocuun seslere kar olan tavrnn deiik olduunu fark edebilir. Örnein televizyon seyrederken çocuun televizyona çok yaklamas, seslenildiinde dönüp bakmamas veya geç dönmesi gibi bir takm belirtileri yakalayabilirler. Daha küçük yalarda yine sese tepkisizlik, yüksek sesle alama, bunun dnda konumann olmamas veya gecikmesi ve konuma baladktan sonra bunun gelimeyip belirli bir evrede duraksamas, iitme kayb ile ilgili iaret olarak kabul edilebilir.
Ilcal, erken tespitin en önemli aama olduuna dikkati çekerek, Tespit edildikten sonra iitme kaybyla ilgili tedaviye geçilebiliyor. Bu tedavi öncelikle, çocuun iitme kaybnn seviyesine ve cinsine göre biçimleniyor. çok ar dediimiz iitme kaypl bebek ve çocuklara 1 yandan itibaren koklear implant denilen ameliyat ile iç kulaa bir nevi iitme cihaz yerletirilerek, iitme öretilerek ve bu süreç eitimle tamamlanarak çocuk eitim ve sosyal becerileri yapabiliyor hale getiriliyor. Orta ve ileri seviyedeki iitme kayplarnda ise daha çok iitme cihaz uygulamalar yaplyor. Bunlar daha çok kalc iitme kayplar için geçerli. diye konutu.
Bazen cihazla da çözülemeyen ve hatta koklear implanttan da yarar görülemeyen çocuklarda iaret dilinin içinde yer ald eitim programlarnn uygulanmas gerektiinin altn çizen Ilcal, çocukla ilgili deerlendirmeler yaplrken gelimi ülkelerde ar iitme kaypl çocuklarda koklear implantn uyguland döneme kadar bebek iaret dili denilen programlar uygulanarak, özellikle zihinsel geliimin yüksek seviyede gerçeklemesi salanyor. dedi.
- Erikin ve çocuklarda iitme salndaki en büyük problem yüksek ses kaynana maruz kalmakla ortaya çkyor
çocuk Eitim Dernei Yönetim Kurulu Bakan Dr. Ömer Cenker Ilcal, Türkiyede son verilere göre yüzde 90-95 orannda yeni doan taramasyla bebeklerin iitme engelinin tespit edildiini kaydetti.
Daha sonra tespit edilen tüm çocuklarn iyi bir eitim altyapsndan faydalanarak eitilmesi gerektiinin altn çizen Ilcal, iitme engelli eitiminin doru yaplabilmesi için eitim altyapsnn olumas ve bütün ehirlere, hatta tüm ilçelere yaylmasnn önemini vurgulad. Ilcal, Türkiyenin bu konuda istenen seviyede olmadn söyledi.
Ilcal, iitme salnn çocuklar ve yetikinlerde farkl sorunlarla ortaya çktn dile getirerek, öyle devam etti:
çocuklarda bir takm hastalklar yani doumda olmayan iitme kayplar için geçerli. Bu süreç yine bebekte gebelikten itibaren deerlendirilmeli. Annenin gebelikte geçirdii baz hastalklarn çocukta daha anne karnnda iitme kayb yaptn biliyoruz. Sonraki doum sürecinde genetikten kaynaklanan iitme kayplarnda ailelerin alabilecei çok fazla tedbir gözükmüyor. Sonraki dönem de baz enfeksiyonlar binlerce çocukta sorunsuz geçmesine ramen, baz çocuklarda iitme kaybna neden olabiliyor. Bu noktada net bir tedbir olmak mümkün gözükmüyor. Ancak bir de yine çocuun ar iitme kaybna neden olmayan ama hafif orta derecede kayplar yapan, orta kulak hastalklarndan kaynaklanan geçici iitme kayplar vardr. Aileler bu konuda çok dikkatli olup, bu süreleri geçirmeden, cerrahi müdahalesi olan ya da ilaçla tedavisi olan bu gibi hastalklarda çok hzl bir salk kuruluu ile i birlii yapmalar gerekiyor.
Erikin ve çocuk yalarda iitme salndaki en büyük problemin genellikle yüksek ses kaynana maruz kalmakla ortaya çktn belirten Ilcal, Bu, son yllarda çocuklarda da gittikçe artan bir alkanlk. Yüksek sesle müzik dinlenmesi, yüksek seslere maruz kalnmas, silah at gibi... Kapal ortamlarda sanayi ilerinde çalan insanlarn yüksek desibele uzun süre maruz kalmalar da kalc iitme kayplarna neden olabilir. Dolaysyla bu gibi meslek gruplarnn kulaklarn korumak için özel tkaçlar kullanmas, müzik dinlerken ses dinlenmemesinde yarar var. diye konutu.
- Eitimde alnmas gereken çok mesafe var
Dr. Ömer Cenker Ilcal, iitme engelliliinin Türkiyede bir yönüyle çok iyiyken, bir yönüyle henüz halledilmemi bir konu olduuna deinerek, u görüleri dile getirdi:
Tehisinde, tespitinde çok iyi bir yere geldik özellikle bebekler için. Ancak eitim altyaps henüz gelimi ülkeler seviyesinde deil. Bu çerçevede özellikle eitim sistemimizin iyi örnekler model alnarak yeniden ve toptan ekillendirilmesi, bu konuda uzun vadeli projelerin oluturulmas, gelien teknolojini imkanlarnn da kullanarak, uluslararas fikir birlii ile oluan bir takm eitim modellerinin milli eitim politikas haline getirilerek, iitme engellilerle ilgili eitim kurumlarnda uygulanmas gerekiyor. Bu konuda eiticilerin de içinde olaca ekilde gereken bilgilendirilmelerin yaplmas ve iitme engelli çocuklarn gelimi ülkelerde olduu gibi bilgi becerileri kazanarak, topluma çok daha kolay entegre olmalarnn salanmasn ümit ediyoruz. Bu konuda hala alnmas gereken çok mesafe var.