Özellikle onkolojik cerrahi uygulamalar sonrasnda tümörle birlikte bölgedeki lenflerin alnmasna bal ortaya çkan lenf ödemin, tedavi edilmemesi halinde iddetinin artt, ilerleyen aamalarda enfeksiyona ve kanserlere yol açabilecei belirtildi.
Prof. Dr. Türkan Akbayrak, lenf sisteminin vücudun baklk sisteminden, barsaklardaki yalarn ve baz vitaminlerin emiliminden ve damar dnda hücreler aras bolukta biriken proteinlerin emilerek kalbe dönüümünden sorumlu olduunu belirtti.
Lenf svsnn, baklk sistemini oluturan bir sv olduundan, savunma sistemine yönelik her türlü müdahalede dorudan etkilendiini vurgulayan Akbayrak, bunda üzüntü, travma, enfeksiyon ve ar zorlama gibi faktörlerin etkili olduunu söyledi.
Lenf ödemin, doutan lenf sistemi geliimindeki anomaliler, lenf sisteminin fonksiyonel olarak yetersiz kald durumlar ya da lenf sistemine müdahale sonucu ortaya çktn aktaran Akbayrak, unlar kaydetti:
Yani doutan olanda lenf sistemi doutan yetersizdir. Burkulma, enfeksiyon gibi sistemi zora sokan bir durumda ortaya çkabiliyor. Enfeksiyon, oradaki lenf hücrelerini zedeliyor. Lenf sistemi üzerine binen yük enfeksiyonla artyor, sistem artklarn uzaklatrlmasnda yetersiz kalyor, enfeksiyon ödem için tetikleyici oluyor, tedavi edilip kontrol altna alnmazsa tüm vücuda yaylan bir enfeksiyon hastann ölümüne kadar neden olabiliyor. Ancak sonradan oluan lenf ödem, genelde kanser cerrahilerinin ardndan lenflerin çkarlmas ya da kemoterapi, radyoterapiyle lenf sisteminin zorlanmasyla görülüyor. dedi.
- Tedaviden 10 gün içinde yant alnmaya balanyor
Prof. Dr. Akbayrak, medikal tedavilerle damar dnda biriken proteinlerin atlamadn, bunun ancak ve ancak fizyoterapi uygulamalaryla mümkün olduunu anlatarak, öyle devam etti:
Kompleks boaltc fizyoterapi uygulamasyla tedavi planlamas yaplyor. Fizyoterapist tarafndan yaplan lenf drenaj masajyla, bloke olan lenf svs salam lenf nodlarna gönderiliyor ve vücudun o svy kullanmas salanyor. Masajla, lenf yollar takip ediliyor ancak yeni lenfatik balant yollar oluturuluyor. Bu nedenle her hastada farkl bir masaj yaklam hastaya özel planlanyor.
Yaklak 15-20 dakika, etkilenen bölgedeki svy salam bölgelere tayan masaj yaplyor. Eer kol etkilenmise, buradaki svy, dier taraftaki koltuk alt lenf nodlarna ve ayn taraf kasktaki lenf nodlarna gönderiyoruz. Dolaysyla oradaki lenf nodüllerini uyaryor ve onlar arasnda balant kuruyoruz. çünkü lenfler, hücreler aras bolukta açlan-kapanan parmak eklinde damarlardr ve cilde küçük küçük iplikçiklerle baldrlar. Cildi hafif oynattnzda bu iplikçiklerin bal olduu damarlar açlyor ve o damar dndaki sv, damar içine doluyor ve bu ekilde sv elle her tarafa yönlendirilebiliyor. Bu sv, en son yine kalbe dönüyor ve vücuttan böbrekler araclyla atlyor.
Akbayrak, hastann durumuna göre deimekle birlikte tedavinin genellikle 1-3 ay sürdüünü ifade ederek, tedaviye balandktan en geç 10 gün sonra yant alnabilindiini bildirdi.
Uygulama kapsamnda hastaya ilk olarak cilt bakm, sonra lenf drenaj masaj, ardndan bölgeye özel çok katl bandajlama yapldn ve son olarak da özel pompalama etkisi olan egzersizler uygulandn anlatan Akbayrak, bandajn ertesi gün yaplacak tedavide çkartldn ve tekrar cilt bakm yapldn söyledi.
Prof. Dr. Akbayrak, hastalarn gerginlik, arlk hissi, sertleme ve ödem gibi hisleri olduklarnda hemen doktorlarna bavurmas gerektiini belirterek, sözlerini öyle sürdürdü:
Biriken protein hücreler aras bolukta biriktii ve lenf sistemi proteinleri toplamada yetersiz kald için doku sertlemeye, gerginlemeye balar, ileri aamalarda hareketleri kstlar. Gerginlik hissi ilk belirtidir. leri aamalarda doku gerginliine neden olan sv sinirlere de bask yapabilir. Lenf svs, o bölgede birikir sonra cildi yarar ve ciltten sv akmaya balar. Enfeksiyon oda oluturur ve geri dönüü olmayan ilave problemleri oluturabilecek aamaya girer. iddetli ödemlerde de tedavi baarl sonuçlar vermekte fakat süreç biraz daha fazla zaman almaktadr.
Lenf ödem, tedavi edilmemesi halinde ilerleyen aamalarda geri dönüü olmayan hatta ölümle sonuçlanan kanserlere yol açabilir. Bu nedenle hastalar, mutlaka hangi iddette lenf ödemleri olursa olsun tedavi için bize bavurmal.
- Sürahiyi dahi kaldramayacak durumdaydm
Lenf ödem tedavisiyle yaam kalitesi artan 62 yandaki Serap Ura da, Mart 2013te konulan meme kanseri tansndan 10 gün sonra cerrahi müdahale yapldn ardndan kemoterapi gördüünü söyledi.
Operasyonla memedeki kitlenin yan sra lenflerinin de alndn anlatan Ura, ameliyat ve kemoterapi aamasnda herhangi bir sorun yaamadn ancak n tedavisi sonrasnda kolunda kendini hissettirir derecede gerginlik olumaya baladn söyledi. Ura, Her geçen gün kolum imeye balad. Bu normal hayatmda yaptm tüm yaamsal hareketlerimi kstlad. Örnein, sürahiyi dahi kaldramayacak durumdaydm. Saçm tararken problemler yaamaya baladm. diye konutu.
Kolundaki sorunu anlamlandrmadn ve hekime bavurduunu ifade eden Ura, kolunda lenf ödem olutuunu ve fizyoterapi uygulanmas gerektiini örendiini söyledi.
Tedaviden 8-9 ay sonra bu sorunun ortaya çktn dile getiren Ura, öyle devam etti:
Yaplmamas gereken hareketleri yaptm. Ar kaldrdm, çou zaman günete dikkatli davranmadm. Yaklak bir aydr tedavi görüyorum, belli dönemlerde geliyorum. Koluma masaj, daha sonra bandajlama yaplyor. Bandajlamadan sonra yapmam gereken fiziksel hareketlerimi fizyoterapistim gösteriyor.
Tedaviyle hem görsel hem fiziksel rahatlama oldu. çünkü, bir kolum dierinden belirgin derecede kalnd. Bu durumda giysi bulmakta zorlanyor, uzun kollu kyafet giyemiyordum. çünkü, i olan kolum smyordu. Hareketlerim kstlanyordu. imdi, kolum hem salkl hem de anormal gözükmüyor. imdi çok rahat saçm tarayabiliyorum. Artk herhangi bir problem yaamyorum.
Ura, meme kanseri olan her hastann lenf ödeme kar dikkatli olmas ve mutlaka fizyoterapi için hastaneye bavurmas gerektiini söyledi.