Göz hastalklar Uzman Doç. Dr. Göktu Demirci, televizyon, bilgisayar, telefon gibi teknolojik aletlerden yaylan mavi n zararlarna dikkat çekti. Doç. Dr. Demirci, yaplan bilimsel aratrmalar sonucu mavi n ultraviyole nlarndan sonra göz için en tehlikelisi olduunu belirterek Mavi k yüksek enerjili k olarak kabul ediliyor. Bu etki aslnda 2012 ylnda tespit edildi ama biz ne yazk ki son zamanlarda haberdar olduk. Günlük hayatta o kadar akll telefon kullanyorum ama mavi k filtresi olduunu ben son 1 yldr fark ettim. Bu mavi k filtresi de neymi diye inceleyip kullanmaya baladktan sonra telefonun ekrann gözümü daha az rahatsz etmeye baladn farkettim. Daha sonra iin detayna girdiimde, bilimsel yaynlar okuduumda çok daha eskilerden aslnda mavi n zarar olduunun bilindiini örendim. LED TVlerin bile uzun süre bakldnda aslnda göze, retinaya zarar olabileceini gördüm. Belli bir ölçüde gündüz vakti özellikle güneten gelen mavi k gözümüze yararl, çünkü daha uyank kalmamz salar ve çocuklarn refraktif geliimine olumlu etkisi olabilir. Ancak belli bir saatten sonra vücudumuza zararlar olabilir. dedi.
Melatonin hormonu üretimini engelliyor
Son yllarda teknolojik aygtlara mavi k filtrelerinin eklendiine de deinen Doç. Dr. Demirci, Benim ahsi fikrime göre ileride retinamzda veya kornea tabakamzda mavi k nedeniyle bir hastalk belirlendiinde ve dava açtmzda telefon üreticisi diyecek ki ben oraya filtreyi koydum siz kullanmamsnz. Dikkat ederseniz birtakm internet tarayclar ve sosyal medya platformlar da artk belli bir saatten sonra siyah beyaza dönmeye balad. Güne nda 15 dakika kaldmzda aldmz mavi k oranyla bir led n altnda 1 saat kaldmzda aldmz k miktar ayn.
Akam günein batmasyla beraber vücudumuzda melatonin hormonunun sentezlenmesi lazm. Melatonin hormonu, mavi a çok duyarl ve bu a maruz kalnca üretimi kesiliyor. Bizim çocukluumuzda siyah beyaz tek kanall bir televizyon vard ve biz darda büyüdük. Geceleri 12 den sonra zaten tek kanal olan televizyon kapanrd. imdi sabahlara kadar insanlar televizyon izliyorlar, mavi a maruz kalyorlar. Melatonin seviyesi azalyor ve ayn pilotlarn uzak yol uçularnda yaad gibi jetlag oluyoruz. ifadelerini kulland.
Migren ataklarna neden olabilir
Melatonin hormonunun kesilmesiyle vücutta birçok problemin ortaya çktna iaret eden Doç. Dr. Demirci, öyle devam etti: Melatonin hormonunun sentezlenmemesi demek bizim uyumamamz demek. Uykusuzluk nedeniyle de kandaki kortizol düzeyi artar, hafzamz etkilenir. Kortizol artnca, depresyona, kilo almna neden olur ve ruh halimizi etkilemeye balar. Uzun vadede erkeklerde prostat kanserinin, kadnlarda meme kanserinin artmasna neden olabilecei iddaa ediliyor. Özellikle mavi n belli bir dalga boyunda migren ataklarn arttrd ispatland. Dolaysyla migren hastalarma ben kesinlikle mavi filtreli gözlük kullann diyorum. Hastalar atak says azalnca çok rahatlyor.
Özellikle çocuklar korunmal
Doç. Dr. Demirci, özellikle çocuklarn mavi ktan korunmas gerektiini vurgulayarak, u bilgileri verdi: Doal olarak mavi k en çok çocuklara zararl. çünkü biz doduumuzda gözümüzdeki merceimiz saydam cam gibidir. Ama yala beraber mercek rengini deitirip matlaarak gözlerimizi korumaya balar. Mavi k çocuklarda direkt en arka tabaka olan retinaya kadar ularken, yallarda daha az ular. Günümüzde çocuklar tabletten, bilgisayardan, cep telefonundan youn bir ekilde yapay mavi a maruz kalyor. Nasl korunabiliriz meselesine gelince örnein kitap okuyacaksak tablet yerine basl kitaplar okuyabiliriz. çocuklar için ekransz bölgeler oluturabiliriz. Akamlar özellikle monitörlere bakarken mavi filtreli gözlük kullanabiliriz. Telefonlarmzda mavi k filtrelerini aktifletirebiliriz. Evlerde özellikle beyaz LED yerine gün sar LED kullanabiliriz.
Dünya salk örgütünün (WHO) en son önerilerine göre 5 yan altndaki çocuklar, ekran banda daha az zaman harcamal, 1 saatten fazla pusette veya sandalyede oturarak kalmamal, daha kaliteli uyku almal ve günde en az 2 saat açk havada aktif oyun oynamal.