Meme kanseri, kanser tan programlar içinde deerlendirilebilen bir tür olduu için kadnlarn her ay kendi kendine meme muayenesi ile doktorunun önerdii yatan itibaren ultrasonografi ve mamografi yaptrmas erken tanya olanak salyor.
Memorial Diyarbakr Hastanesi Tbbi Onkoloji Uzman Doç. Dr. Ahmet iyar Ekinci, meme kanseri, tedavi seçenekleri ve hastala kar koruyucu 5 öneri hakknda bilgi verdi.
Genetik ve çevresel faktörlere dikkat!
Meme kanseri riskini en aza indirmek için hastala neden olan deitirilebilir risk faktörlerinin ortadan kaldrlmas gerekir. Hormonlu gdalardan ve özellikle yal yiyeceklerden uzak durmak, ilk doumu 30 yandan önce yapmak ve emzirmeye özen göstermek, alkol ve sigara kullanmamak meme kanseri riskini azaltan önemli faktörlerdir. Son dönemlerde soya izoflavanlarnn östrojene benzer etkileri meme kanseri ile ilikili olabilecei deneysel çalmalarda ortaya koyulmutur. Ayrca A, C, E vitaminleri ile beta karotenin, likopenin ve antioksidanlarn yetersiz olmas meme kanseri riskini artrabilir. Özellikle 50 ya üstü kadnlar bu vitamin ve besinlere kar dikkatli olmaldr. Ayrca bu kanser türünde genetik yatknlk da çok önemli bir faktördür. Ailesinde meme kanseri öyküsü olan özellikle anne, teyze, abla gibi birinci derece yaknlar meme kanserine yakalanm olanlar risk grubunda bulunduklarn bilerek doktor kontrolü altnda olmaldr.
Erken tehis hayat kurtaryor
Günümüzde meme kanseri vakalar artmakla birlikte tedavideki önemli gelimeler de hastalara uzun ve kaliteli bir yaam olana sunmaktadr. Erken dönemde tehis edilen meme kanseri vakalar, günümüzde tamamen tedavi edilebilmekte ve hasta kanserden kurtulmaktadr. Kanser tans konulan hastalar; sosyal yaamdan kopmamalar, morallerini yüksek tutmalar ve tedavi sürecinde yaanabilecek skntlar en aza indirecek önlemler açsndan bilgilendirilmelidir. Hastalarn günlük yaamlarna devam etmelerini salamak, tedavi sürecinin olumlu sonuçlanmas için oldukça önemlidir.
Kansere kar baklk sistemi güçlü olmal
Güçlü bir baklk sistemi tüm hastalklarda olduu gibi meme kanserinden korunmada da etkili bir faktördür. Her gün düzenli olarak lif ve probiyotik maya içeren gdalarn yan sra süt, yourt gibi gdalarn da alnmas hem saln korunmas hem de baklk sisteminin güçlendirilmesi ile kanser riskini azaltan önemli faktörlerdir. Son yllarda baz merkezlerde yaplan çalmalar, B vitamininin meme kanseri riskini %50 orannda azalttn göstermektedir. Bir baka çalmada B vitamini eksiklii olan ve meme kanseri tehisi konulan hastalarda, metastaz riskinin B vitamini düzeyi normal olanlara göre daha yüksek olduu anlalmtr. Balk, yumurta sars, süt ve süt ürünleri, tereya B vitamininden zengin olan besinlerdir.
Cerrahide öncelik memenin korunmas olmal
Meme kanseri tans konulan hastalarda bir takm tarama testleri yaplarak, hastaln baka organlara da metastaz yapp yapmad aratrlr. Böyle bir durum yoksa kanser memede snrlysa cerrahi tedavi planlanr. Uzak organ metastazlarnda ise tümör çap büyükse cerrahi öncesinde neoadjuvan tedavisi ardndan da cerrahi müdahale yaplr. Her meme kanserinde memenin tümünü almaya gerek yoktur. Tümörün bulunduu bölge, yerleim ekli ve türüne göre son dönemlerde meme koruyucu cerrahiler ön plana çkmaktadr. Bu tedavide memenin tümü deil sadece tümörlü alan alnmaktadr. Multidisiplinel yaklam ile cerrahi sonras kemoradyoterapi nüks orann oldukça azaltmaktadr. Total mastektomi yaplsa bile ayn seansta rekonstrüktif cerrahi ile hastaya yeni bir meme yaplmas mümkündür.
Meme kanserine kar bu uyarlar dikkate aln
1- Kilo vermeye özen gösterin
Özellikle menopoz döneminde olan ar kilolu kadnlar, kilo kontrolüne önem vermelidir. Östrojen hormonunun kayna ya dokusu olduu için, bu dönemde ar kilolu kadnlarda meme kanseri riski ideal kiloda olanlara göre daha yüksektir.
2- Spora balayn
Günde ortalama 1 saat spor-egzersiz yapmak meme kanseri riskini azaltr. Meme kanseri riskine yakalanp sonradan iyileen kadnlar da spor yapmaya özen göstermelidir. çünkü hastala tekrar yakalanma riskine kar koruyucudur.
3- Stres azaltc etkinliklerde bulunun
Stres her hastalkta olduu gibi meme kanserinde de tetikleyici faktörlerden biridir. Youn i temposu, sorunlu özel hayat, gürültülü ehir yaam strese neden olarak günümüz insann depresyona sürüklemektedir. Bu nedenle stresi azaltc etkinliklerde bulunmak yararldr. Spor yapmak, aile bireyleriyle gezilere çkmak, doada yürüyü yapmak gibi etkinlikler stresi azaltabilir. Stres ve depresyon ile ba edilemiyorsa mutlaka bir psikolog yardm alnmaldr.
4- Kendi kendinizi muayene edin
Erken tehis, meme kanseri tedavisinde büyük baar salar. Bu yüzden her kadn ayda bir kez ayna karsna düzenli kontrollerini yapmaldr.
5- Mamografi ile takip altnda olun
40 yan üzerindeki risk gurubunda olmayan kadnlar ortalama 2 ylda bir, risk gurubunda olan kadnlar (genetik yatknlk olanlar) ise ylda 1 kez mamografi çektirmeleri önerilmektedir.