Kadn Hastalklar, Doum ve Jinekolojik Onkoloji Uzman Doç. Dr. Fatih Güçer ile Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Op. Dr. Nuri Ceydeli, menopoz hakkndaki gerçekleri anlatarak, doru bilinen yanllara dikkat çekerken, Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Op. Dr. Zeynep Ylmaz ise daha salkl bir menopoz dönemi için kadnlara önerilerde bulunuyor.
Anadolu Salk Merkezi Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Op. Dr. Nuri Ceydeli aratrmalarn, erken menopoza girme sebebinin yüzde 60nn genetik olduuna iaret etse de yaam tarz, beslenme ve stres gibi faktörlerin de erken menopozda son derece etkili olduunu belirtti. Anadolu Salk Merkezi Kadn Hastalklar, Doum ve Jinekolojik Onkoloji Uzman Doç. Dr. Fatih Güçer de Uygun dozda ve doktor kontrolünde sürdürülen hormon tedavileri rahim kanseri ve kolon kanseri riskini ayrca koroner kalp hastal riskini ileri derecede azaltyor. Hormon tedavisi alan kadnlarn alt ayda bir düzenli kontrolden geçmeleri de olas hastalklarda erken tan ve tedavi baarsn salyor açklamasnda bulundu. Anadolu Salk Merkezi Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Op. Dr. Zeynep Ylmaz ise Salkl ve kaliteli yaam alkanlklar ile menopoz yanz geciktirebilirsiniz dedi.
1
Yanl: MENOPOZ ANDEN ORTAYA çIKAR
DORU: Menopoz, adetlerin kalc olarak kesilmesinden yaklak 1-5 yl önce balayan bir süreçtir. Önmenopoz (premenopoz) olarak adlandrlan bu süreçte adetler devam eder ancak hormonal dalgalanmalar nedeniyle farkl derecelerde skntlar yaanabilir.
2
Yanl: HER KADININ MENOPOZ YAI VE DÖNEM ANNESNNK LE BENZERDR
DORU: Menopoza girme ya kaltsal olarak belirlenmitir ancak her kadn annesi ile benzer ya ve koullarda menopoz yaar demek doru deildir. Sigara, beslenme yaam tarz gibi etkenler de menopoza girme yan etkiler.
3
Yanl: MENOPOZA GEç GRENLER DAHA UZUN YAAR
DORU: Daha uzun süre yüksek östrojen etkisinde kalmak, genç görünmeyi salayabilir ancak uzun yaamada etkili deildir. Nitekim uzun süreli östrojen etkisi, rahim ve meme kanseri gibi hastalklarn riskini de beraberinde getirir.
4
Yanl: RAHM ALINDIINDA MENOPOZA GRLR
DORU: Menopoz, yumurtalklarn hormonal faaliyeti ile ilgilidir. Rahim ameliyat srasnda ek bir neden olmadkça yumurtalklar alnmadndan, hormonal faaliyet doal seyrini sürdürür ve menopoz durumu ortaya çkmaz.
5
Yanl: GEBELK ÖNLEYC YÖNTEMLER ERKEN MENOPOZA YOL AçAR
DORU: Spiral, doum kontrol hap, tüplerin balanmas ve bunun gibi gebelik önleyici yöntemlerin hiçbiri yumurtalklarn hormonal faaliyetini olumsuz etkilemez ve dolaysyla menopoza yol açmaz.
6
Yanl: MENOPOZ KLO ALINMASINA NEDEN OLUR
DORU: Ya ile birlikte ya - kas oran bozulur ve yalanma artar. Ancak bu olanlar menopozla ilgi deildir. Menopozda kilo almnn asl nedeni kadnn karamsarlk ile kendini hareketsizlie itmesi, gereinden fazla kalorisi yüksek gdalara yönelmesi ve yaa bal gelien insülin direnci artdr.
7
Yanl: HORMON TEDAVS ALANLAR GÜNELENEMEZLER
DORU: Günee bal cilt lekelenmeleri, krklklar ve benzeri problemler yaa bal olarak geliir. Menopoza girme ya düünüldüünde sorunun hormon tedavisinden deil, yatan kaynakland görülecektir.
8
Yanl: MENOPOZ AKIL SALIINI BOZAR
DORU: Menopozla birlikte endorfin salgs bir miktar azalr. Yllardr yaamn doal bir parças olarak devam eden adetin kayb ve dourganln sona ermesi fikri kadnlarda doal olarak sinirli olma, yorgunluk, depresyon, ar hassaslk, uykusuzluk gibi sorunlara yol açabilir. Ancak bunlar menopoz dönemine adaptasyonla birlikte ksa sürede atlatlacak geçici skntlardr.
9
Yanl: CNSEL YAAM SONA ERER
DORU: Menopoz dönemi kadnlarda yaplan bir çalma, kadnlarn yüzde 79unun
cinsel sorunu olmadn göstermitir. Üstelik hamile kalma korkusunun yaratt stresin kalkmas özgür bir dönemin balangc olabilir. lk zamanlar vajinal kuruluk nedeni ile cinsel birleme esnasnda sknt yaanabilir ancak bu durumun tedavisi oldukça basittir.
10
Yanl: HORMON TEDAVS KANSERE NEDEN OLUR
DORU: Menopoz tedavisinde kullanlan hormon ilaçlar yllarca süren deneyim sonucu gelitirilmi olup uzun yllardr kullanlmakta ve çok merkezli çalmalarla desteklenmektedir. 2002 ylnda açklanan çalma sonuçlar 5 yl ve üzeri yüksek doz kullanm sonras meme kanseri riskini artrd yolunda raporlanmken, ayn çalmann geniletilmi sonuçlar 2007de yaynlandnda bu ilaçlarn sanld kadar kötü etkisinin olmad ortaya konmutur. Uygun dozda ve doktor kontrolünde sürdürülen hormon tedavileri rahim kanseri ve kolon kanseri riskini, ayrca koroner kalp hastal riskini ileri derecede azaltr. Hormon tedavisi alan kadnlarn alt ayda bir düzenli kontrolden geçmeleri ise, olas hastalklarda erken tany ve tedavi baarsn salar.
Günde 20den fazla sigara içen kadnlarn menopoz ya 1-2 yl kadar öne çekilmektedir.
MENOPOZ YAINI GECKTREN ALIKANLIKLAR
Anadolu Salk Merkezi Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Op. Dr. Zeynep Ylmaz, menopoz yan geciktirebilmeniz için yaam alkanlklarnzda dikkat etmeniz gereken noktalar öyle sralyor:
Haftada en az üç gün spor yapmaya gayret edin. Gün içinde asansör kullanmak yerine merdiven kullanmay tercih edin.
Vücut kitle indeksinizi hesaplayn. Ne çok zayf, ne de kilolu olun.
Zararl kimyasal maddelerden uzak durun.
Stresten kaçnn.
Sigara kullanmayn. Pasif içicilikten uzak durun.
Balk, ceviz, fndk, brokoli, domates, biber, havuç, üzüm, çilek gibi yüksek antioksidan besinler tüketin.
Kalsiyumu yüksek gdalar tüketin. Günde 200 ml. süt, yourt ve dondurma yiyin.
Bol bol günelenin ve vücudunuzdan D vitaminini eksik etmeyin.
ERKEN MENOPOZ HAKKINDA BLMENZ GEREKENLER
Yumurtalk rezervinin sona ermesiyle ortaya çkan menopozun, 40 yandan önce olmas durumu erken menopoz olarak kabul ediliyor. Ülkemizde kadnlar ortalama 47, Avrupada ise 51 yanda menopoza giriyor. Yaklak 15-29 yalarndaki 1000 kadndan birinde, 30-39 yalarndaki 100 kadndan birinde erken menopoz görülüyor. Psikolojik deiiklikler, uykusuzluk, ani terlemeler, odaklanamama ya da agresif tavrlar erken menopozun en dikkat çekici belirtileridir.
yi bir analizle kolayca anlalabilen erken menopozu etkileyen faktörler arasnda ailedeki anne ya da ablann menopoza girdikleri ya önemlidir. Aratrmalar; erken menopoza girme sebebinin yüzde 60nn genetik olduuna iaret etse de yaam tarz, beslenme, stres ve hatta corafya gibi faktörler de erken menopozda son derece etkili. Örnein, Uzak Doulu kadnlar daha geç yalarda veya biraz daha az semptomlarla menopoza giriyor. Bunun nedeni ise beslenme tarzlar (soya proteini tüketimi çok fazla), refah düzeyi ve stresin az olmas. Genetik ve dier faktörler dnda hastaya tbbi gereklilikten dolay yaplan baz cerrahi operasyonlar, kemoterapi ya da radyoterapi tedavileri de erken menopoza neden olabiliyor.