Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, Kronik Obstrüktif (Tkanan) Akcier Hastal yani KOAHa kar önemli uyarlarda bulundu. Prof. Dr. Akkoyunlu, öksürük, balgam ve nefes darl yaayanlarn KOAH olma riski bulunduuna dikkati çekerek, KOAH, akcierlerin tekrarlayan zarar verici maddelere maruz kalmas ile akcierleri fonksiyon yapamaz duruma götüren bir süreci tanmlar. Bu zarar verici maddelerin banda sigara gelir dedi.
Sigara ve hava kirlilii tetikliyor
Neredeyse tüm KOAH hastalarnn yüzde 85inde sigarann sorumlu olduunu belirten Prof. Dr. Akkoyunlu, KOAH hastalarnn tamamna yaknnn sigaraya bal ortaya çkmas sigarann doal bir sonucu olarak görülmesine neden olmutur. En sk neden sigara olmakla birlikte dizel egzoz dumanlar, odun-kömür gibi organik kökenli yaktlar ve hava kirlilii de KOAHa neden olan dier faktörlerdir. Sigara gibi akciere zarar veren partiküller ilk olarak hava yollarna ulayor. Hava yollarnda hasar oluturuyor. Buradaki hasara bal olarak hava yollar daralyor. Doal olarak aldmz nefesin akcierde kan temizleyen ve oksijenleyen bölgeye ulamas engellenmi oluyor. Ayrca bu zararl partiküller daha ileri giderek akcierlerde kana oksijenin aktarld bölgelere de hasar verir. Böylece daralan hava yollarndan geçebilen temiz havann da kullanlabilmesi de mümkün olmamaktadr. Yani hastalarmz nefes alamyor, ald nefesi kullanamyor ve kulland atk nefesi çkartamyor.
Yllar içinde sinsice ilerliyor
Prof. Dr. Akkoyunlu, kronik ve ilerleyici olarak tabir edilen KOAHn erken dönemlerinde hastalar tarafndan çok fark edilmediine iaret ederek, Mesela ilk zararl dumanlar akciere hasar vermeye baladnda, akcierler öksürerek bu zararllar uzaklatrmaya çalr. Ama hasta bunun sigara tarafndan oluturulan alerjik bir durum olduunu düünür. Hasar ilerler, akcierler artk balgam kanallarn iyice açar. Balgam ile birlikte akcierde oluan hasarn atklarn ve zararl dumanlar atmaya çalr. Hastalar bu durumu sigarann sabahlar yapt azck balgam olarak tarifler. Sigara içmeye devam eder. Artk yava yava efor srasnda nefes tkanmaya balar. Bu durum çok yava gelitiinden dolay hastalar hareketlerinin kstlandnn farkna varmaz. Mesela Nefesiniz daralyor mu? dediimizde yok 3 kilometre yürürüm derler. Peki yokuta daralyor mu diye sorduumuzda ya da kaç kat merdiven çkabiliyorsunuz dediimizde hastalar merdivende biraz tkanyorum ya da yokuta yürümeyi sevmiyorum derler. Aslnda aylar yllar içinde yoku gibi, merdiven gibi yüksek eforlar srasnda yaad skklk hastay bu eforlar yapmaktan alkoymu ve sessizce almasn salamtr. Hasta bu kaybn ve kstlamann farknda deildir eklinde konutu.
Tedaviyle hastalk ortadan kalkmyor, iddeti azalyor
KOAHn sigaray brakarak ve çeitli ilaçlarla olumsuz etkilerinin azaltlabileceine deinen Prof. Dr. Akkoyunlu, KOAHn hangi döneminde olursa olsun ilaçlar düzenli kullanmak, sigaray brakmak, enfeksiyonlarda uzak kalmak ve olabildiince efor yapmak hastaln beden üzerindeki olumsuz etkilerini olabildiince azaltr. Bu nedenle bu hastalarmza öncelikli olarak sigaray brakmay öneriyoruz. Grip alar, gerekirse zatürre alarn öneriyoruz. laçlar genel olarak inhaler dediimiz solunum yolu ile alnan ilaçlar olup yüksek teknoloji içerir ve yan etkileri oldukça azdr. Bu ilaçlarn düzenli ve doru bir ekilde kullanlmas tedavi için oldukça önemli bir durum. Baz hastalarmz egzersiz programna dahil ederek efor kapasitelerini artrmaya çalyoruz. Mevcut tedaviler hastaln iddetini ve hissedilen nefes darln azaltsa da maalesef hastal tamamen ortadan kaldrmyor. Tedaviye uyumun olmamas sigaraya devam etmek gibi durumlarda hastalk çok ilerleyip solunum yetmezliine neden oluyor. Bu durumlarda yemek ya da tuvalete gitmek gibi en temel insani ihtiyaçlarn karlanmasnda bile problem yayorlar. Öyle ki nefes darl nedeni ile yemek yiyemiyorlar, su dahi içemiyorlar. Bu sknt bir iki saat devam eden bir durum deil geri dönüümü olmayan bir süreç ve hayatn sonuna kadar böyle gideceini biliyorlar ve strap içinde hastalar kaybediyoruz açklamasnda bulundu.