Prof. Dr. Ylmaz, insanlarn hayatlarnn üçte birini uykuda geçirdiklerini belirterek, salkl bir insann salkl uykuyla mümkün olabildiini söyledi.
Salkl uykuyla baklk sisteminin güçlendiini vurgulayan Ylmaz, baklk sisteminin güçlenmesine yönelik hormonlarn, büyüme hormonu growth ile kortizol ve adrenalin gibi hormonlarn gece uyku saatlerinde salglanmaya balayan melatonin ile beraber salglandn anlatt.
Okul öncesi çocuklarda 12, ilkokulda 10, ortaokulda 9, lise ve erikin dönemde ise 8 saatlik uykunun salkl ve yeterli olacan belirten Ylmaz, az uykunun kalp krizi, inme ve programlanm hücre ölümüne neden olduu gibi fazla uykunun da bu gibi sorunlara yol açtn vurgulad.
- SALIKLI UYKU VERM ARTIRIYOR
Uykunun dinamik bir süreç olduuna iaret eden Ylmaz, salkl uykunun faydalaryla ilgili u bilgileri verdi:
Rüyalarn görüldüü rem uykusu, gündüz edindiimiz karmak bilgilerin çekmecelenmesini salyor. Bu da bilgiyi bize ait klyor. Yani örenmeyi kolaylatryor, çaltnz bir kavram kendinize mal etmenizi salyor. Beyne tok olduunu anlatan leptin hormonunu artryor, yemek yeme ihtiyac olduunu aktaran ghrelin hormonunu ise azaltyor. Bu da sizin metabolizmanz hzlandryor, kilo almanzn önüne geçiyor. Dengeyi, scak ve soua kar adaptasyon yeteneini salyor. Ksacas salkl bir uyku, o insann daha verimli olmasn salyor. nsann gerçek performansn gösterebilecei bir zemin hazrlyor.
Prof. Dr. Ylmaz, uyku bozukluu probleminin birçok insanda görüldüünün altn çizerek, nefes almada zorluk, ayak ve bacaklarda huzursuzluk, kabus ve karabasan görme gibi sebeplerle bireyin uyumak istedii halde uyuyamamasnn uyku bozukluu olarak tanmlandn ifade etti.
Uyuma bozukluu olan bireylerin ertesi gün olumsuz sonuçlarla karlaabileceini belirten Ylmaz, Sabah yorgun kalkabilir. Unutkan ve sinirli olabilir. Gün içinde ar bir uyuma arzusu içinde olabilir. Tüm bunlar varsa ve kiinin verimini etkiliyorsa, bu durum uyku bozukluudur. diye konutu.
- HAYATINDA BR DÖNEM UYKUSUZLUK YAAMI 20 MLYON K VAR
Türk Uyku Tbb Derneinin 2010 ylnda Türkiyede 52 büyükehirde 250 ilçede uyku bozukluuyla ilgili bir çalma gerçekletirdiini dile getiren Ylmaz, çalmann sonuçlarna göre uykuda nefes durmas sklnn erkeklerde yüzde 7, kadnlarda yüzde 4, kabus karabasan görmenin yüzde 4, uykuda hareket bozukluu ve huzursuz bacak rahatszlnn ise yüzde 3 orannda görüldüünü aktard.
Uykusuzluun da önemli bir problem olduunu ve bireyin gün içindeki performansna olumsuz yönde etkilediine dikkati çeken Ylmaz, sözlerini öyle sürdürdü:
Uykusuzluk dediimiz ey biraz esnek bir tabir. Yani bir insann bir gecelik uyuyamamasna biz uykusuzluk demiyoruz. Kiinin uyuma arzusuyla yatt halde en çok üç ay süreyle ve en az haftann üç günü uykuyu balatmada ya da sürdürmede sorun yaanmasna uykusuzluk diyoruz. Oran bu ekilde tanmn üzerine koyacak olursak, Türkiyede yüzde 15 civarnda uykuyla ilgili mekanizmalarn bozulmasna bal uykusuzluk sorunu ile kar karyayz. Buna eklem arlar, mide rahatszlklar ya da baka rahatszlklardan dolay ilaç kullanmaya bal nedenlerle yaanan uykusuzluu da eklersek, ülkemizde hayatnn bir döneminde uykusuzluk yaam en az 20 milyon insan olduunu düünüyoruz.
- UYUMADAN ÖNCE MAV IIKLI EKRANLARDAN UZAK DURUN
Yaz ve k saati uygulamalarnn gün ndan yararlanmann yan sra insan fizyolojisine uygun bir uyanma saatini yakalama çabasndan kaynaklandna dikkati çeken Ylmaz, unlar kaydetti:
Mevsimsel geçi dönemlerinde sabah uyanamama problemi yaanyor. Hafif bir eyler yemek, sabahlar mutlaka du almak, sabah youn a maruz kalmak, oday havalandrmak ve akam üzeri egzersiz yapmak, uyankl salamada ve uyku düzenini oturtmada çok yardmc olabilir. Yazdan ka girerken gerek örencilerde, gerek izin yapp mesaisine dönen çalanlarda en ciddi problemlerden biri sabah kalkarken zorlanma oluyor. Bu durumda yat saatini ayarlamak daha zor. Sabahlar kalk saati düzenlendii vakit, yat-saatleri de düzene girer. Uyku saatinin 6-8 saat dilimine getirilmesi gerekiyor. Salkl bir uyku için dijital detoks yapn yani yatma saatinden en az 1 ya da 1 buçuk saat önce cep telefonu, iPad, mavi k veren her türlü televizyon ve ekrandan uzak kalmaya özen gösterin. Gece yatmadan önce ve saat 22.00den sonra hiçbir ey yememek gerekiyor. çünkü yemek yeme de uyankl tetikleyen faktörlerden biri.
- UYKU APNES, KALP HASTALII VE NME RSKN ARTIRIYOR
Uykuda nefes durmas yani uyku apnesinin, geceleri horlama ile beraber akcierlere yeterince hava ulaamamas ve kiinin tkanarak uyanmasyla karakterize olan bir solunum bozukluu olduunu aktaran Ylmaz, bunun kronik ve nörolojik bir hastalk olduunu söyledi.
Prof. Dr. Ylmaz, beyinde solunumu yöneten medulla denilen merkezlerin gece boyunca uykuda nefes alma düzenini saladna iaret ederek, O merkez sayesinde konuurken, kahkaha atarken, çay içerken ya da uyurken nefes alp verme düzenimiz salanyor. Uyku apnesi rahatszlnda bu bölgenin etkilenmesinin yan sra bir yandan da akcierde, üst solunum yollarnda, burunda, azda ya da dilde bu rahatszl kolaylatran yapsal bir rahatszlk da varsa saatte 30dan fazla uykuda nefes durmas ile giden tablolara ar uyku apnesi diyoruz. Bu olgularn mutlaka bir uyku merkezinde tetkik edilerek, tedavilerin yaplmas CPAP dediimiz cihazlarla uyku apnesinin önüne geçilmesi gerekiyor. Yoksa uyku apnesi rahatszl insanlar madur edecek maddi sorunlar, trafik kazalar, i kazalar, bireysel performansta bozulmalar ile kalp hastal, inme, yüksek tansiyon gibi bir dizi hastala yakalanma risklerini arttryor. ifadelerini kulland.