Otizmli çocuklar, futbol, bisiklet, paten gibi sportif faaliyetler ile ahap ve sabun yapm gibi el becerisine dayanan çeitli mesleki eitimler sayesinde kendilerine yetebilecekleri bir gelecein kapsn aralyor.
Otistik çocuu olan ailelerin, çocuklarna yaam boyu destek salanmas amacyla 2010da kurulan Otizm Vakf, yüzlerce çocua umut oldu.
Vakfta, Spor Eitim Merkezi, Özel Eitim ve Rehabilitasyon Merkezi ile ve Mesleki Eitim Merkezinde uzmanlar araclyla otizmli bireylere temel yaam becerileri ile mesleki yeterlilik eitimleri veriliyor.
Bebeklik döneminden itibaren her yataki otizmli bireye destek salanan yaam merkezinde, ayrca çocuklarn duyularn harekete geçirmek amacyla çalmalarn yapld bir Ergo Terapi Ünitesi de bulunuyor.
- Her 68 çocuktan birinde otizm görülüyor
Otizm Vakf Yönetim Kurulu Bakan Aydn çayan, AA muhabirine yapt açklamada, otizmin giderek yaygnlatna dikkati çekti.
Günümüzde otizmin görülme skl çok fazla. diyen çayan, öyle konutu:
Maalesef salgn bir hastalk gibi artyor. u anda her 68 çocuktan birinde otizm görülüyor. Erkek çocuklarda bu 4-5 kat fazla. Bütün dünyada böyle, sadece bize özgü deil. Modern yaamla ilgili bir sknt olduu düünülüyor. Belki birden çok sebebi de olabilir ama tam olarak neden kaynakland henüz belirlenebilmi deil. Tedavi edici bir ilac yok. Tek ilac eitim. Otizmde younlatrlm bireysel eitimle sonuç alnyor.
Otizmde destek eitimlerinin çok önemli olduuna iaret eden çayan, bu konularda uzmanlarn yetitirilmesi ve saylarnn arttrlmas gerektiini vurgulad. Otizmli bireylerin bazen bir yönünün çok gelitiini anlatan çayan, özellikle görsel hafzalarnn çok ileri olduunu, genelde gördükleri araba plakalarn, modellerini ezberlediklerini ve müzik konusunda özel yeteneklere sahip olabildiklerini dile getirdi.
Fakat bu tablo insanlar yanltmamal. Otizmli çocuklarn ve ailelerinin aslnda büyük çounluu ciddi skntlar içinde yayor. diyen çayan, otizmli bireylerin hayat boyu destee ihtiyac olduuna iaret etti. çayan, Otizm Vakf olarak herhangi bir kriter, üstün yetenek gözetmeksizin tüm otizmli çocuklara destek saladklarn vurgulayarak, çocuklarn her eyden evvel temel yaam becerilerini kazanmas üzerine younlatklarn söyledi.
- Mutlaka çalma yaamna da girmeliler
Aydn çayan, Otizm konusunda Türkiyede 5-6 bilinen vakf ve birçok da dernek var. Bunlardan eitim kurumu olanlar çok snrl. Biz vakf olarak Türkiyede hiçbir snrllk gözetmeden her zorluk grubundan, yatan çocuu kabul ediyoruz. Vakf kurucularmzn da tamamnn çocuklar otizmli. Bu nedenle bir farkllmz var, kimseyi dlamak istemiyoruz. diye konutu.
Otizm Vakfnda özel eitim, spor hareket eitimi, i ve mesleki eitim ile sanat eitimlerinin verildiini anlatan çayan, öyle devam etti:
Türkiyede otizmde en büyük snrllk ve sknt meslek edindirilmeleri noktasnda yaanyor. Eitimi bir ekilde özel eitim kurumlaryla, özel kurumlarla, spor merkezleriyle çözmeye çalyoruz. Okul döneminde okullar, uygulama merkezleri var. Devletin de bu konuda çalmalar var. Fakat okul sonras i ve çalma hayatna geçi, sosyal yaama sra geldiinde orada hiçbir ey yaplmyor. Bu alan bo.
Otizmli çocuklarn da yapabilecei iler mutlaka vardr. Yetenekleri, uralmad ve üzerine düülmedii için ortaya çkmyor belki de. Üzerinde çallsa hepsinin farkl farkl yetenekleri çkabilir. Biz sadece görsel olan yetenekleri bilebiliyoruz. Baka becerebilecekleri, yapabilecekleri iler de vardr. Zaten en büyük isteimiz de budur. Mutlaka çalma yaamna da girmeliler. Bizim çocuklarmz çok da dürüst i yaparlar.
- Ana hedefimiz Yaam köyü kurulmas
çayan, çocuklarn ailelerinden bamsz yaamaya almalarnn çok önemli olduuna dikkati çekerek, Otizm Vakf olarak ana hedefimiz bir Yaam köyü kurulmas. Burada çocuklar bizim yallmzdan ve ölümümüzden sonra kalabilmeli, mutlu olarak yaayabilmeli. Fakat buralarn iyi denetlenmesi, yasal düzenlemelerinin yaplmas ve kaynann oluturulmas gerekiyor. Devletin mutlaka bu sürecin içinde olmas lazm. diye konutu.
Otizmli çocuklarn 3-5 günlük braklabilecei merkezlerin açlmas ve yaygnlatrlmas gerektiini aktaran çayan, ailelerin acil ilerinde çocuklarn güvenle emanet edebilecekleri bu merkezlerin hayati önemde olduunu ifade etti.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlnn bu alandaki çalmalar arttrmas gerektiini söyleyen çayan, Biz yalandmzda, hastalmzda çocuklar emin bir ekilde, gözümüz arkada kalmadan bunun için kurulacak merkezlere emanet edebilmeliyiz. Ailelerin en büyük beklentisi budur. dedi.
çayan, bu tip merkezlerin 24 saat esasna göre hizmet vermesi gerektiini kaydetti.
- Ultrasonu bile genel anestezi olmadan çektiremiyoruz
Hastanelerde otizmli çocuklara hizmet verecek özel birimlerin de kurulmas gerektiini aktaran çayan, Hastaneye gittiimizde otizmli çocuklarn beklememesi gerekiyor. Bekleyemezler çünkü biraz sabrsz olabiliyorlar. Baz hastanelerde en azndan tetkiklerinin yaplabilecei, tanlarnn konulabilecei özel merkezler olabilir. Di tedavisi çok büyük problem. Ultrasonu bile genel anestezi yaptrmadan çektiremiyoruz. Onun için bu tip merkezlerin gelitirilmesi gerekiyor. ifadelerini kulland.
- Özel eitimde devlet destei artsn çars
çayan, çocuuna otizm tans yeni konulmu ailelere, Her eyden önce Benim bama neden geldi sürecini ksa tutsunlar. Bu soru yerine kabullenmeye bakmalar gerekiyor. yi bir plan hazrlayacaklar ne yapacaklar konusunda. Artk hayat çizgileri bu ekilde olacak ve bu yolla da mutlu olmaya çaba göstermeleri gerekiyor. çocuklar için iyi bir plan yapp youn eitim aldrmallar. önerisinde bulundu.
Otizmli çocuklar için devlet tarafndan salanan özel eitim desteklerinin yeterli olmadn vurgulayan çayan, kaynatrma eitimlerinde de uzman eksiklii bulunduunu söyledi.
çayan, Özel eitimler devletin katksyla haftada iki seans 45er dakika, yani toplam 90 dakika eitim alnabiliyor. Bunun dnda aile kendisi isterse özel öretmenler tutuyor ama bu da çok ciddi maddi güç gerektiren bir ey. Bu destein artrlmas gerekiyor. dedi.
- Otizmli çocuklar da mutlu
Vakfn ve Mesleki Eitim Merkezinde sabun ve ahap yapmn örenen otizmli Selin, Utku ve Umut da bu uygulamalar çok sevdiklerini dile getirdi.
10 yldr özel eitimde görev yapan okul öncesi öretmeni Yeliz Özmen, Özel Eitim ve Rehabilitasyon Merkezinde 0-3, 3-7, 7-11 ya aralna birebir eitim verdiklerini anlatt. Özmen, otizmli bireyler için youn eitimin çok önemli ve olumlu gelimeleri getirdiini kaydetti.
Spor Eitim Merkezinin koordinatörü Engin Aslan da 4 yandan itibaren ya snr olmakszn otizmli bireylere spor araclyla hareket eitimlerini verdiklerini söyledi. Arslan, temel spor becerileri, bisiklet, paten, masa tenisi, koordinasyona yönelik programlarla ince ve kaba motor becerilerinin kazandrldn ifade etti.