Onkoloji Uzman Prof. Dr. Gökhan Demir, 4 ubat Dünya Kanser Günü kapsamnda yapt açklamada; meme, kolon ve akcier kanserlerine bal ölümlerde önümüzdeki 5 yl içinde yüzde 10-15 orannda art öngörüldüünü kaydediyor. Tan ve tedavi seçeneklerindeki gelimeler sayesinde son 25 ylda kanser ölümlerinde yaklak yüzde 25lik bir düü yaandn belirten Prof. Dr. Gökhan Demir, Pandemi sonrasnda kanser tan ve ölüm oranlarnn önceki yllara dönmemesi için kanserle ilgili olabilecek tüm yaknmalarda zaman geçirmeden hastaneye bavurulmal, rutin kontroller aksatlmamal. diyor. Tbbi Onkoloji Uzman Prof. Dr. Gökhan Demir, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
BELRTLER GÖZ ARDI EDLYOR!
Covid-19 pandemisi korkusu ile kiilerin hastaneye bavurmaktan çekinmesi, salgn kontrol altnda tutmak amacyla salk kurulularnn kimi tarama programlarn, acil olmayan operasyon ve tan ilemlerini askya almas çeitli salk sorunlarnn da zamannda saptanamamasna yol açyor. Genel risk grubundaki erikinlerin tarama programlarna bavurmamas bir yana, ciddi belirtileri olduu halde çou hastann yaknmalarn göz ard ettiini belirten Onkoloji Uzman Prof. Dr. Gökhan Demir, sözlerine öyle devam ediyor: Geçen yl nisan aynda yeni kanser tansnda önceki yllara kyasla neredeyse yar yarya bir düü izlendi. Bu çok endie verici. Pek çok yeni kanser hastasnn tan alana kadar aylar kaybetmesi ve hastaln ileri evrede tanlanmasna yol açyor. leri evre kanser tansnda geçen yla oranla yaklak yüzde 75lik bir art oldu. leri evre kanserlerin artmas kaçnlmaz olarak sakalmn azalmas ve kanser ilikili ölüm oranlarnn art ile sonuçlanabilir.
KANSER KONTROLÜNDE KAYBEDLEN VME KAZANILMALI
Tüm salk tesislerinde Covid-19 virisüne kar kat önlemler alndn, tarama ve tan prosedürleri için hastaneye gidildiinde virüsü kapma riskinin çok düük olacan belirten Prof. Dr. Gökhan Demir, Zaman kaybetmeden tanya ulalmas ve tedaviye balanmas yaam kurtarcdr. Ülkemiz yava ve güvenli bir ekilde yeniden açlrken kanser taramas ve tehisi standart salk hizmetlerindeki önemli yerini korumaldr. En yüksek risk altndaki hastalar öncelik srasna koymak, güvenli bir ekilde tetkik etmek ve kanser kontrolünde kaybedilen ivmeyi yeniden kazanmak gereklidir diye konuuyor.
Ülkemizde de dünyada olduu gibi en fazla sklkta görülen meme, prostat, akcier ve kolorektal kanserler için tarama programlar bulunuyor. Kanser taramasnn herhangi bir belirtisi olmayan salkl kiilere yapldn anlatan Prof. Dr. Gökhan Demir, bu tarama programlar hakknda ayrntl bilgi veriyor.
MEME KANSER
Kadnlarda en sk görülen kanser olan meme kanserinin erken tans için 40 yandan itibaren her kadnn ylda bir defa mamografi ve meme ultrasonu çektirmesi öneriliyor. Ancak genç yata meme kanseri tans alm bir akrabas olan veya meme kanseri riskini artran (BRCA genleri gibi) belirli genlere sahip kadnlarn, 40 yandan önce taramaya balamas gerekiyor. Mamografi ile düzenli taramann 74 yana kadar devam ettiini söyleyen Prof. Dr. Gökhan Demir, Meme veya koltuk altnda eline kitle gelen, meme cildinde portakal kabuu görünümü gibi deiiklikler ortaya çkan, meme banda çekinti veya aknt gelmesi gibi semptomlar olan kadnlar, zaman kaybetmeden bir onkoloji merkezine bavurmaldr. diyor.
PROSTAT KANSER
Genellikle yava seyirli bir kanser türü olan prostat kanserine yakalanma oran yüzde 10-12 düzeyinde. Ortalama riskli erkeklerde prostat kanseri taramasna balama ya genelde 50 olarak kabul ediliyor. Ailesinde yüklü prostat kanseri öyküsü olan, veya bilinen BRCA1/2 mutasyonu bulunan daha yüksek riskli erkeklerde tarama balangc ise 40 yaa kadar iniyor. Her 1-2 ylda bir PSA ölçümü ile taramada normalin üstünde bir PSA deeri saptanrsa hastann ileri tetkik ve incelemeler için yönlendirildiini belirten Prof. Dr. Gökhan Demir, 70 yan üzerinde taramaya balanmasnn önerilmediini kaydediyor.
AKCER KANSER
Kansere bal ölümlerde birinci srada yer alan akcier kanserlerinin yüzde 85-90 sigaraya bal geliiyor. Sigara içmeyenlerde de dumana maruz kalmak önemli bir neden olarak görülüyor. Sigaray braktktan sonra uzun yllar risk azalmad için daha önce sigara içenlerde yüksek oranda akcier kanseri görülüyor. Buna karn düük doz bilgisayarl tomografi ile akcier kanseri taramasnn erken tan için önemli olduunu ifade eden Prof. Dr. Gökhan Demir, Önceki 15 yl içinde sigaray brakanlar da dahil olmak üzere 30 paket yllk sigara öyküsü olan hastalarda yllk düük doz bilgisayarl tomografi taramasnn akcier kanserine bal ölüm oranlarn yüzde 25 kadar düürdüü bilinmektedir. diyor. Sigara içenlerde bir süre önce brakm olsalar dahi yeni balayan öksürük kanser üphesi olarak ele alnyor. Nefes darl, kanl balgam, göüs veya omuz ars, ses kskl, kilo kayb, yüz ve boyunda ilik gibi yaknmalar olanlarn da en ksa zamanda doktora bavurmas gerekiyor.
KOLON KANSER
Kanser öncülü olan barsak poliplerini ve kolon kanserini bulgu vermeden önce tespit etmek için kolonoskopiye ek olarak dkda gizli kan, sigmoidoskopi, sanal kolonoskopi, kapsül kolonoskopisi gibi pek çok tarama testi bulunuyor. Hiçbir yaknmas ve risk faktörü olmasa dahi 45 ya üstü her erikinin tarama amacyla kolonoskopi yaptrmas öneriliyor. Barsak alkanlnda deiiklik, tekrarlayan ishal veya kabzlk, dklama srasnda ar ve kanama, dk kalibrasyonunda incelme, ikinlik, karn ars, kilo kayb gibi ikayetleri olan veya tetkiklerinde demir eksiklii veya kanszlk saptananlarn vakit kaybetmeden doktora bavurmas ve kolon /rektum kanseri açsndan tetkik edilmesi gerekiyor.