Türk Gastroenteroloji Dernei Yönetim Kurulu Üyesi ve Mersin Üniversitesi Tp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dal Öretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Sezgin, kurban bayramlarnda yaplan kesimler srasnda hayvanlarn karacier ve akcierlerinde su kesesi eklinde görülen ve görüntüleri sebebiyle tüketilmeyen organlarn çi olarak köpeklere verilmesinin kist hidatik hastalnn etkeni parazitin artna ve yaylmasna katk saladn belirterek, kistli sakatatlarn derin bir çukura gömülerek veya frnlarda yaklarak ortadan kaldrlmas gerektiini vurgulad.
Sezgin, yapt yazl açklamada, Türkiyede önde gelen paraziter hastalklardan birisi olan kist hidatikin etkeninin, echinococcus granulosus adl bir parazit ve parazitin esas kaynann köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanlar olduunu kaydederek, sklkla köpeklerin insanlarla iç içe yaamalarnn bu salk sorununa neden olduunu anlatt.
Parazitin köpeklerin ince barsaklarnda yaadn ve hastaln köpek dksyla atlan yumurtalarla insana bulatn ifade eden Sezgin, u bilgileri verdi:
Köpek dks ile atlan yumurtalar çok dayankldr, toprakta ve soukta bir yl kadar canl kalabilirler. Dkyla atlan yumurtalar hayvanlarn ayaklar, d koullar ile yaylr. nsanlar bu yumurtalar çi tüketilen ve iyi ykanmam meyve ve sebzelerden, kirli içme sularndan alrlar. nsandan baka koyun, keçi, sr ve manda gibi otla beslenen hayvanlar da yumurtalar alarak hastalanrlar. Alnan bu yumurtalar, barsaklarda açlarak barsak duvarn geçer, kan ve lenf yoluyla karacier, akcier ve dier organlara yerleerek kist (içi sv dolu kesecikler) oluturarak yaamlarn sürdürürler.
Sezgin, hastaln balarnda kistin küçük olduu dönemlerde uzun yllar boyunca belirtisiz seyredebildiini ancak kist büyüdükçe bulunduu bölgeye ve oluturduu basya göre belirtiler ortaya çktn anlatarak, kistlerin en sk karacier ve akcierlerde görüldüüne iaret etti.
- Kiisel temizlik kurallarna dikkat edilmeli
Önemli rahatszlklara yol açabilen kist hidatik hastalnda uygulanan tedavileri ilaçlar, kistin boaltlmas veya cerrahi olarak çkarlmas eklinde sralayan Sezgin, u önerileri paylat:
Kurban bayramlarnda yaplan kesimler srasnda koyun, keçi ve sr gibi hayvanlarn özellikle karacier ve akcierlerinde su kesesi eklinde görülen ve görüntüleri sebebiyle tüketmediimiz bu organlar eer çi olarak köpeklere verirsek bu parazitin artna ve yaylmasna katk salarz. Kistli sakatatlar hayvanlara yedirmeden ulaamayacaklar biçimde derin bir çukura gömerek veya frnlarda yakarak ortadan kaldrmak gerekir. Hastalktan korunmak için ayrca kiisel temizlik kurallarna dikkat edilmeli. çünkü parazit mücadelesi yaplmadan serbest dolaan köpeklerin okanmas ve sevilmesi srasnda parazit yumurtalar ellere geçebilir. Bu ekilde kirlenen ellerin ykanmadan aza götürülmesi ile parazitin yumurtas alnr. Bu nedenle özellikle çocuklarn köpeklerle temasndan sonra ellerini bol su ve sabunla ykamalar salanmaldr. çme ve kullanma sular temiz olmal, çi yenen sebze ve meyveler bol su ile iyice ykandktan sonra tüketilmelidir. Köpekler bu parazitlere kar ilaçlanmaldr. Köpekler gezdirilirken etrafa dklamalar halinde dklar alnarak poete konulmal, az balandktan sonra çöpe atlmaldr.