Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, yeni bir yla girerken psikolojik tazelenme ve psikolojik iyi oluun önemine dikkat çekti.
Dur, düün, yeniden bala yaplmal
Yeni ylda kiinin bir önceki yln muhasebesini yapmas gerektiini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çamzn en büyük zararl davranlarndan biri, youn ve rutin yaam. Sonuçlarn çok fazla fark edemiyoruz. nsanlar sosyal bir younluk içerisinde ve bu durum çok fazla fark edilmiyor. Sosyal hareketlilik, ekonomik hareketlilik var ve böyle olunca normal rutin günlük yaant içerisinde insanlar bouluyorlar. Kendilerine dur, düün, yeniden bala yapmallar diye konutu.
Zaman zaman fabrika ayarlarna dönülmeli
Bireylerin kendilerini günlük yaamn younluundan bir müddet uzaklatrarak dinlenmesi gerektiinin altn çizen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Nasl ki belirli zamanlarda bir cihazn fabrika ayarlarna dönmesi faydalysa, insan için de bu böyle. Hatta buna inovasyonda %15 kural deniliyor. Bir insan 100 dakika bir ey yapyorsa, 15 dakika o yapt i hakknda düünmesi gerekiyor. Bir yl geçmi, dur düün ve yeniden bala yaplmal. Eer bunu yapmazsa baz hatalar insan yanl yere götürüyor. Kiinin kendini yenilemesi bu açdan önemli. Yani bir bakma nasl belli aralklarla banyo yapyorsak; belli aralklarla kendimizi yenilememiz, refresh etmemiz, güncellememiz gerekiyor. Kendimize bunu yaparsak, hayatmz daha salkl, verimli ve huzurlu bir ekilde kullanm oluruz. O nedenle yeni yl, bir frsat eklinde konutu.
Stres ve makul oranlardaki skntlarn kiinin kendini gelitirmesi için bir frsat olduuna dikkat çeken Tarhan, Kontrol edilebilen stres insan gelitirir dedi.
Özgür iradesi olan insan, kendi varoluunun farkndadr
nsann varlnn farknda olan tek varlk olduunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kendi varoluunun farknda olan insann özgür iradesinin olduunu vurgulayarak sözlerine öyle devam etti:
Özgür iradesi olduuna göre insanlarn baz konularda hedef belirlemesi, gelecek projeksiyonu gelitirmesi, stratejisini yeniden gözden geçirmesi gerekiyor çünkü nereye gideceini bilmesi gerekiyor. Beynimizin kendini programlama özellii var. Eer biz kendi kendimizi programlamazsak d olaylar bizi programlyor. Kendimizi yenilemek aslnda kendimizi programlamak ve güncellemektir. Bunun için, insann hayattaki zamann verimli kullanmas ve bunun sonucunda da belli bir yaa geldii zaman geçmie baktnda dolu dolu bir hayat geçmii brakabilmesi önemli.
nsan doru amaçlar harekete geçirir
Modern insann en çok yaad problemlerden birinin istenilen eyin gerçeklememesi sonucunda yaad ruhsal çöküntü olduunu vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Genç bir insann en çok karlat durum bu ruh hali. Aslnda bunu hissetmesi doal. Bir insann hayalleri vardr, insan hayallerine ulamak için bir plan yapar, bununla ilgili çaba içerisine girer ama bir insann hayaline ulamaya çalmas daa trmanmas gibidir. Daa trmanan bir insan ne yapar? A yolunu dener olmaz B yolunu dener olmaz, C yolunu dener olmaz ne yapar eder çkar çünkü o daa daha önce çklmtr. Daha önce birisi çktysa ben de çkabilirim diyecek. Ama böyle durumlarda zora talip olacak. Amacna yönelik çaba sarf edecek. Kendine zarar vermeden hedefe çkacak yol bulacak bunun için motivasyonunun yüksek olmas, bunun için de amacnn doru olmas ve amacna inanmas gerekiyor. nsan harekete geçiren eyler doru amaçlardr. Amac olmayan bir insan çaltramazsnz dedi.
Kii ödüle doyamamaktan, psikolojik obez oluyor
Mutluluk ile hazn ayn ey olmadn dile getiren Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bamlla ödül yetmezlii sendromu denildiini ifade ederek u açklamalarda bulundu: ki türlü haz var; bir ksa vadeli haz var, bir de orta ve uzun vadeli haz var. Haz denildii zaman genellikle o anda houma gidiyorsa iyidir houma gitmiyorsa kötüdür ksa vadeli an yaa felsefesi ile kii anlk hazz yüceltiyor popüler kültürde. nsann hazz erteleyebilmesi lazm. nsann bunu örenmesi gerekiyor. Bu kendiliinden olmuyor ama. nsandaki bu özellii kullanabilen insanlar, emosyon regülasyon yapan insanlar yani duygular yönetiyorlar hazz yönetiyorlar ve verimli ekilde kullanyorlar. Aksi halde psikolojik obez olurlar.
Kiiyi d engellerden çok, iç engeller etkiliyor
nsann yeteneklerini en çok körelten eyin kendi ümidini krmas olduunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Bunun için içimizdeki engelleri aabildiimiz zaman aslnda d engellerden çok bizi engelleyen iç engellerdir. nsann yapabilecei birçok yetenei bu köreltiyor insann içerisinde. Tabii bunlar yaparken bir üçlü var: dealizm, realizm, aktivizm üçlüsü. Bir insann idealleri olacak. Hayal kursun, idealleri olsun. Ama hayal kurarken tabii bir aya yerde olsun. kinci ayak da kiinin hem idealist hem realist olmas. Üçüncü ayak da aktivizm. nsanlarn idealleri ve hayalleri vardr, gerçeklerle hayalleri arasnda balanty da kurar ama enerjisi yoksa yine bir ey üretemez. Bir insann kymetini idealleri belirler diye konutu.