Yönetmelik, sağlık kurum ve kuruluşlarında radyasyon kaynağıyla teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı alanlarda çalışan tüm personelin radyasyondan kaynaklanabilecek risklere karşı radyasyon dozu limitlerini ve doz limitlerinin aşılmaması için alınması gereken tedbirler ile aşılması durumunda alınacak tedbirler ve radyasyon kaynaklarıyla ilgili çalışma esaslarını belirleyerek ilgili personelin korunmasını sağlıyor.
TEDAVİ VE TEŞHİS
Radyasyon kaynağıyla teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı kamu ve özel tüm sağlık kurum ve kuruluşlarıyla radyasyon kaynaklarıyla çalışan personeli kapsayan yönetmeliğe göre, tıbbi amaçlı iyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ancak radyasyonun zararlı etkilerine karşılık elde edilecek faydanın üstünlüğü varsa kullanılacak.
İyonlaştırıcı radyasyonla ilgili işlemi talep eden tabip ve işlemi gerçekleştiren tabip tarafından yapılacak işlem gerekçelendirilecek. Tanı ve tedaviye yönelik işlemin tekrarına tabip karar verecek. İşlem tekrarının azaltılması için eğitim de dahil olmak üzere her türlü tedbirin alınması ilgili kliniğin sorumluluğunda olacak.
İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarını ilgili mevzuata göre yetkili kişiler kullanacak.
Tanısal amaçlı radyasyonla yapılacak işlemlerde, işlemin gerektirdiği en az ışınlamanın yapılması esas olacak. Tedavi amaçlı nükleer tıp ve radyoterapi işlemlerinde optimizasyonu sağlamak üzere işlemde görev alan sağlık fizikçisinin de değerlendirmesi alınacak. Her radyasyon yayan cihaz veya uygulama için lisans sahibinin sorumluluğunda, ilgili birim çalışanlarıyla birlikte en uygun çalışma şeklini tarif eden yazılı bir talimat hazırlanacak ve ilgili tüm çalışanlar bilgilendirilerek bu talimata uyulması sağlanacak.
GÜVENLİK KOMİTESİ
Nükleer tıp, radyasyon onkolojisi ve radyoloji uygulamalarının en az ikisinin yürütüldüğü bölümleri içeren sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde ’’Radyasyon Güvenliği Komitesi’’ kurulacak. Bu şartın sağlanamadığı illerde, bu komite il sağlık müdürlüğü bünyesinde oluşturulacak.
Radyasyon Güvenliği Komitesi’nin etkin çalışmasından, radyasyon güvenliği hususlarının komiteye bildirilmesinden ve komite tarafından alınan kararların uygulanmasından idare sorumlu olacak.
Radyasyon Güvenliği Komitesi, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından belirlenen çalışma usul ve esaslarına göre; idari açıdan sağlık kurum ve kuruluşlarında baştabibe, il sağlık müdürlüklerinde müdüre bağlı olarak çalışacak.
PERSONELE İMKANLAR
Radyasyon kaynağı ile çalışan personelin maruz kalacağı etkin doz, göz merceği ve tüm vücut için ardışık beş yıl toplamında 100 milisieverti (mSv), herhangi bir tek yılda 50 mSv’i geçmeyecek. Bu kurala aykırı olmayacak şekilde ayrıca; etkin dozun ayda 2 mSv’i, el ve ayaklar için eş değer dozun aylık 50 mSv’i, en yoğun radyasyona maruz kalan 1 santimetrekarelik alan referans olmak üzere cilt için eş değer dozun aylık 50 mSv’i geçmesi halinde bu seviyeler, inceleme düzeyi doz seviyeleri olarak değerlendirilecek.
18 yaşını doldurmamış olanlar radyasyon kaynağı ile çalışılan işlerde görev alamayacaklar. Eğitim amaçlı olmak kaydıyla, eğitimleri radyasyon kaynaklarının kullanılmasını gerektiren 16-18 yaş arası stajyer ve öğrenciler bu eğitimlerini sadece gözetimli alanlarda alabilecek. Mesleki eğitimleri gereği radyasyon kaynağı ile çalışması zorunlu 16-18 yaş arası stajyer ve öğrenciler için etkin doz, göz merceği ve tüm vücut için yılda 6 mSv’i geçmeyecek.
İdare, personelin sağlığını korumak, doz aşımına maruz kalmasını önlemek ve iş güvenliğini sağlamak için işin niteliğine uygun koruyucu giysi ve teçhizatı eksiksiz bulundurmak ve bu yönetmelik hükümlerini yerine getirmekle; personel de gerekli korunma tedbirlerine uymakla yükümlü olacak.
Radyasyon kaynağı ile çalışan personelin, beş yıllık etkin dozu toplamda 100 mSv’i aşması durumunda, bu personel radyasyon görevlisi olarak çalıştırılamayacak. Radyasyon görevlisi olmamakla birlikte radyasyon kaynağı ile yürütülen faaliyetlerden dolayı yıllık 1 mSv etkin doz değerinden fazla doza maruz kalma ihtimali Radyasyon Güvenliği Komitesi’nce belirlenen personele tedbir olarak kişisel dozimetre kullandırılacak. Radyasyon kaynağı ile çalışan personelin sağlık izni yılı içerisinde kullandırılacak.
Yayımı tarihinde yürürlüğe girecek bu yönetmelikle, 6 Ekim 2007 tarihli ’’Kamu Sağlık Hizmetlerinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ile Çalışan Personelin Radyasyon Doz Limitleri Hakkında Yönetmelik’’ yürürlükten kaldırıldı.