ç Hastalklar Bölümünden Uz. Dr. Aytaç Karada, scak çarpmas ve alnmas gereken önlemler hakknda bilgi verdi.
Açk ve scak alanlarda çalanlar dikkat!
Scak çarpmasnn en önemli nedeni, nemli havalarda yüksek scaklk altnda uzun süre durmaktr. Scakla birlikte vücutta sy dengeleyen sistem bozulmaktadr. Bu durumda vücut sy atamamakta, scak çarpmas durumu meydana gelmektedir. Scak çarpmas en çok scak ortamda çalmak zorunda olanlar etkilemektedir. Açk alanda ve güne altnda çalan inaat içileri, frn çalanlar, cam içileri, youn efor gerektiren bisiklet sürücüleri ve maraton koucular risk altndadr. Scak çarpmasnda risk altndaki kiiler öyle sralanmaktadr:
* Yallar ve 5 ya alt çocuklar
* Kalp ve böbrek yetmezlii
* eker hastal
* Yüksek tansiyon
* Gebeler
* drar söktürücü, alerji, kalp, psikiyatrik ilaç kullananlar
* Alkol bamllar
* Obezite ve ar zayflk
* Cilt hastal olan bireyler
Güne yan vakalar artyor
D vitamini için günelenmek tavsiye edilse de güne nlarnn dik geldii 10.00- 16.00 arasnda güneten koruyucu, apka, emsiye kullanmayanlarda güne yanklar, scak çarpmas ve scak bitkinlii vakalarnda art görülmektedir.
Ciltte morarma ve ba arsna dikkat!
Scaa maruz kalm bir bireyde bu belirtilerden birkaç varsa scak çarpmasndan üphelenilmelidir:
* Scak, kuru ve soluk-morumsu cilt
* Halsizlik, bitkinlik
* Terlemede azalma
* çarpnt ve hzl nefes alma
* Bulant, kusma, ishal gibi sindirim sistemi yaknmalar
* Yüksek vücut scakl
* Ba ars
* Kas kramplar
* Uyuklama, anlamsz konuma, çevreyi tanyamama, sersemlik hali
* Kaslma
* Baylma ve baygnlk
* Bilinç kayb, koma
Souk uygulama art
Scak çarpmas durumunda erken müdahale, geri dönüü olmayan böbrek ve kalp yetmezliine ilerleyii engellemektedir. Bunun için scak çarpmasnda hasta serin bir ortama alnmal ve soyularak souk du yaptrlmaldr. Ayrca slak havlu ile souk kompres uygulanmaldr. Hastann bilinci açksa ekerli ve tuzlu su içirilmeli; bilinci kapalysa azdan sv ya da kat gda verilmemelidir. Hastann solunum yolu her zaman açk tutulmal ve ayaklar yukar kaldrlmaldr. Kramplar engellemek ve hayati organlarn etkilenmemesi için hastaya masaj yaplmaldr. Hastann ikayetler devam ediyorsa ve ate yükseklii 40 dereceyi amsa acilen hastaneye bavurulmaldr.
Scak çarpmasndan korunmann 7 yolu
1.Risk grubundakiler 10.00-16.00 aras güne altnda yüksek scaa maruz kalmamaldr.
2.Scak havalarda açk renkli, sentetik olmayan, ince yazlk kyafetler tercih edilmelidir.
3.Güne altnda apka, emsiye ve güne gözlüü kullanlmaldr.
4.Scak havalarda su tüketimi artrlmaldr.
5.Daha sk lk du alnmaldr.
6.Yorucu fiziksel aktivitelerden uzak durulmaldr.
7.Hava scaklnn yüksek olduu saatlerde özellikle alkollü içecekler ve ar yemeklerden uzak durulmaldr.