Aile Hekimlii Uzman Prof. Dr. Dilek sigara ve tütün bamllnn önemli bir toplum sal sorunu olduuna dikkati çekerek, Dünya Salk Örgütü verilerine göre, dünyada yaklak 7 milyon insann tütün kullanmna bal nedenlerden hayatn kaybettiini aktard.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgn döneminde sigarann, bamllara her zamankinden çok daha fazla zarar verdiine deinen Toprak, unlar kaydetti:
Mart 2020de Tobacco Induced Diseasesde yaymlanan ve 5 büyük aratrmay kapsayan bir sistematik derlemede, sigara içenlerde Kovid-19 nedeniyle ar semptomlar gösterme riskinin 1,45 kat artt, içmeyenlere göre 2,4 kat daha fazla youn bakma yatrld, solunum cihazna baland veya yaamn kaybettii belirlenmitir. Guan ve arkadalar tarafndan 1099 kii dahil edilerek çinde yaplan geni çapl bir aratrmada bu hastalarn 173ünde hastaln ar seyrettii belirlenmi, bunlarn da yüzde 1,3ünün sigara brakanlardan, yüzde 1,8inin ise aktif içenlerden olutuu tespit edilmitir. Solunum cihazna balanan, youn bakma yatrlan ya da ölenlerin yüzde 25,5inin aktif sigara içen, yüzde 7,6snn ise sigaray brakanlardan olduu ortaya çkmtr. Hastaln hafif seyrettii kiilerde ise aktif sigara içme oran sadece yüzde 11,8 olarak belirlenmitir Daha pek çok ileri ve geni çapl çalmalara ihtiyaç olsa da bu verilere dayanarak sigara ile Kovid-19 arasnda olumsuz bir nedensel bir balant olduu ifade edilebilir ve koronavirüse yakalanan hastalarda sigara içenlerin, içmeyenlere oranla hastal daha ar geçirdii söylenebilir.
Toprak, sigarann, etkiledii bakln elemanlarndan olan solunum yollarndaki siliyer epiteldeki deiikliklerin yan sra akcieri koruyan ve nefes alabilmesini salayan surfaktan proteini üzerine ve baklk hücrelerine olan olumsuz etkilerinin bilindiini dile getirdi.
Akcierlerin uzun süre dumana maruz braklmas nedeniyle kapasitesinin azaldn belirten Toprak, Yani akcierin asl görevi olan havadan oksijen alabilmesi için yeterli yüzey alan yoktur ve vücut için gerekli olan oksijeni salayamaz ya da salayabilmek için çok daha fazla gayret etmesi gerekir. Sigara içen kiilerin akcierlerinde biriken salg, normalden daha koyu kvamldr, bu da hava yollarnn daha kolay tkanmasna yol açar ve enfeksiyona zemin hazrlar. Sigara içen Kovid-19 hastalar kalp ve kanser gibi hastalklar olduunda bu hastalklara bal olumsuz durumlar daha fazla gözlenir. diye konutu.
- Sigara içenler yaknlarna da daha fazla zarar verdikleri bir dönemde
Prof. Dr. Dilek Toprak, gözlemlerin hastaln damlack yolu denilen az-burundan çkan salgyla bulatn düündürdüünü ifade ederek, unlar söyledi:
Virüs hasta bireylerden öksürme, haprma yoluyla ortaya saçlan damlacklarla ve hastalarn bulatrd yüzeylerden (göz, az, burun mukozasna temasla) bulaabilir. Bu mantkla hareket edecek olursak sigara soluduktan sonra kuvvetli üflemeyle damlack yolu ile bula olma riski tad söylenebilir. Bir baka nokta da sigara içenlerde siliyer aktivite daha az çaltndan akcierlerinde daha fazla salg birikir ve bu kiiler salgy atmak için daha fazla öksürürler. Bu da yine bula riskini artrmalarna neden olur.
Bu dönemde sigara içenlerin her zamankinden çok daha fazla zarar gördüünün altn çizen Toprak, Sigara içenler, sigarann kendi zararlarna ek olarak bir de Kovid-19 için artm zararlar ve riskleri ile kar karyalar. Sadece kendilerine deil yukarda saydmz bulatrma riski nedeniyle yaknlarna da daha fazla zarar verdikleri bir dönemdeler. Bundan daha fazla sigaray brakma nedenimiz ve frsatmz olamaz. dedi.
Toprak, bamllara Kovid-19a kar daha salam duralm, sigaray brakalm. Brakmak isteyenler Alo 171 Sigara Brakma Danma Hatt ve Sigara Brakma Poliklinikleri araclyla destek alabilirler. çarsnda bulundu.