Dünyada 1 milyar erkek ve 250 milyon kadn sigara içiyor. Kanser denildiinde akla hemen tütün ve alkol kullanma alkanlnn geldiine dikkat çeken Prof. Dr. Fevzi Sefa Dereköy, açklamalarda bulundu.
Aratrmada ortaya konan bilimsel verilere göre sigara ve alkol kesinkes kansere neden olmaktadr diyen Prof. Dr. Dereköy, Tütün denince yalnzca sigara deil; puro, pipo, nargile ve benzeri tütün içerikli kullanmlar da akla gelmelidir. Sigara kelimesi, Orta Amerika yerlilerinin dilinde ve spanyolcada Cigarro olarak kullanlan bir terimden türemitir. Sigara, hepimizin bildii gibi tütünün özel bir kada sarlmasyla ortaya çkar. Bilimsel ad Nicotiana olan bu tütün bitkisinin ismi, Fransann Lizbon elçisi Jean Nicotdan gelmektedir. Bu Fransz elçisi, ilk kez 1560ta tütünü kraliçesi Catherine de Mediciye migrenine ifa olarak göndermi ve bu tarihten itibaren tütün, Avrupada ve tüm dünyada tannmaya balamtr diye konutu.
DUMANINA MARUZ KALANLARDA RSK ALTINDA
Yüzyllarca içilerek bir keyif maddesi olarak kullanlan tütünün zararlar ne yazk ki çok sonralar anlalabilmitir diyen Prof. Dr. Dereköy, öyle devam etti:
Tütünün akcier kanserine neden olduu, ancak 1950li yllarda bilimsel çalmalarla ortaya konabilmitir. Son 20 ylda ise gelimi ülkelerde bu zarar ve tehlikelerin anlalmasyla, sigara içenlere ikinci snf insan muamelesi yaplm olup, sigaray brakanlarn saysnn olaanüstü artmas salanmtr. Ülkemizde sigaraya kar büyük bir baar ile uygulanan politikalar sayesinde, otobüsler bata olmak üzere kapal alanlarda rahat bir nefes almak mümkün olmutur. Kendi içmedii halde bakasnn içtii sigarann duman altnda kalmak pasif içicilik olarak adlandrlr. Ayn kanserojen etki, pasif içiciler için de geçerlidir.
BN CVARINDA ZEHRDEN OLUUYOR
Prof. Dr. Dereköy, sigara dumannn gaz ve katran karmndan ibaret olup yaklak 1000 civarnda bileenden olutuuna iaret ederek, u ifadeleri kulland:
Bu karmda neler var diye bakarsak; balca karsinojenler (kanser yapclar), tahri ediciler, nikotin ve toksik (zehirleyici) gazlardan olutuu görülür. Benzopren gibi polisiklik hidrokarbonlar, fenol ve ya asitleri karsinojen etkili olarak bulunmutur. Tahri edici maddeler, akcierlere giden hava yollarndaki (bronlarda) salglar artrrken, solunan havann ve bu salglarn temizliini salayan tüylerin hareketini ve baklk hücrelerinin ilevini de bozarlar. Nikotin ise sinir sistemi üzerine etkilidir; kalp hzn ve kan basncn artrrken, damarlar büzer, kanda yalar çoaltr. Sigara dumanndaki toksik gazlar ise karbon monoksit, hidrojen sülfit ve azot bileenleri olup, kan oksijenlenmesini bozarken kanserojen etkide bulunurlar. Kalp hastalklarna ve astm gibi kronik akcier hastalklarna sigara içenlerde daha sk rastlanmaktadr.
EN çOK AKCER KANSERNE NEDEN OLUYOR
Genel olarak, günde 15 sigara içen 30 yandaki bir kiinin ömrünün 5 yldan fazla azalm sayldna dikkati çeken Prof. Dr. Dereköy, Sigara içme alkanl, erkek ölümlerinin yüzde 25ine, kadn ölümlerinin ise yüzde 7sine yol açan etken olarak saptanmaktadr. Sigarann neden olduu kanserler arasnda, akcier, az ve boaz bölgesi, grtlak, yemek borusu, pankreas, mesane ve böbrek kanserleri saylabilir. Erkeklerdeki kanserlerin yüzde 25i sigara içimine balanrken, bu oran kadnlarda yüzde 4 olarak bulunmutur. Kadn-erkek arasndaki bu oran farkllnn nedeni, sigara alkanlnn erkeklerde daha yaygn olarak görülmesindendir. Akcier kanserlerinin erkeklerde yüzde 91i, kadnlarda ise yüzde 69u sigara alkanlna balanmaktadr. Sigara, akcier kanseri riskini, içmeyenlerde göre 15-30 kat, grtlak kanser riskini 10 kat artrrken; bu risk oran, idrar yolu kanserleri için 3 kat, yemek borusu için 5, kan kanseri, mide, nazofarenks (geniz) ve rahim kanserleri için 2 kat olarak bulunmutur. Özellikle pasif içici olarak dumana maruz kalan çocuklarda, bron hastalklar, orta kulak iltihaplar, geniz eti büyümesi ve bademcik iltihab çok sk görülmektedir diye konutu.