Skolyozun önden arkaya doru bakldnda asimetrik durum ile eriliin aile ve kii tarafndan fark edilebildiini belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzman Prof. Dr. Mehmet Aydoan, skolyozun oluma sebeplerinin farkl nedenlere dayandnn altn çizdi. Prof. Dr. Aydoan, çocuk sahibi olmak isteyen kadnlarda hamilelik sürecinde bu erilik ylda 2 dereceye kadar çkabiliyor. Bu durumda 13 yanda 40 derece eiklie sahip bir çocuk 50 yana geldiinde 90 derece skolyoza sahip bir kii oluyor dedi.
Prof. Dr. Aydoan, Anne karnndan itibaren, kas hastal veya sinirsel hastalklar gibi faktörler tüm skolyoz vakalarnn yüzde 15ni kapsamaktadr. Skolyozun yüzde 85nin ise sebebi bilinmemektedir. Balama yalar göz önünde tutulduunda 10 yandan önce balayana erken, 10 yandan sonra balayanlara ise geç skolyoz adn veriyoruz. En sk görülen ekli ergenlik döneminde görülen sebebi bilinmeyen skolyozdur. Kz çocuklar için 9-11 ya, erkek çocuklar içinse 12-14 ya arasnda görülmektedir diye konutu.
Genellikle erilik hastaya srtndan bakldnda fark edilebildii gibi özellikle bel bölgesine yerleen erilikler daha dikkatli muayene gerektirmekte diyen Prof. Dr. Aydoan, Ebeveynler çocuklarnda gördükleri omuz asimetrisi kürek kemiklerinin çkk olmas, kalçann bir tarafnn yüksekte durmas veya daha belirgin olmas. Her iki tarafta kollar ve gövde aras mesafenin eit olmamas. çocuklarn kalçalarndan 10 derece öne eildiklerinde kaburgann bir tarafa daha yüksek ve çkntl durduunu gördüklerinde skolyoz olabileceini akllarna getirmeli ve bir hekime bavurmaldr ifadelerini kulland.
FZKSEL MUAYENE ÖNEML
Skolyoz tehisinde öncelikle hastann fizik muayenesinin yapldn söyleyen Prof. Dr. Aydoan, Hastann muayene bulgular deerlendirildikten sonra, hastaya ayakta önden ve yandan röntgen çekilir. Radyolojik deerlendirme srasnda hastalar mümkün olduunca dik durmal, dizleri düz, ayaklar bitiik olmasna dikkat edilir. Eer hastann bacak uzunluk fark varsa ksa tarafta ayan altna uygun bir yükseklik konulabilir. Ayakta duramayan hastalarda, desteksiz oturma pozisyonunda grafi çekilebilir. Omurgann yana eilme grafileri yalnzca ameliyat öncesi esnekliinin deerlendirilmesi için çekilir. Bu radyografiler ayn zamanda kaynama seviyelerinin belirlenmesine de yardmc olur diye konutu.
AKCER FONKSYONLARINDA BOZULMAYA SEBEBYET VEREBLYOR
Skolyozun tedavi edilmedii takdirde ve 70 derece eriliin üzerindeyse iler ki yalarda akcier ve kalp fonksiyonlarnn etkilenmesine, efor kapasitesinin dümesine sebebiyet verebildiini söyleyen Prof. Dr. Mehmet Aydoan, Srt bölgesi skolyoz eriliklerinde 40 derecenin üzerinde tedavi edilmedii takdirde ylda 1 derece, bel bölgesi eriliklerde o bölgede hareket daha youn yaand için 35 derecelik erilikler ylda yarm veya 1 derece ilerleyebiliyor. çocuk sahibi olmak isteyen kadnlarda hamilelik sürecinde bu erilik ylda 2 dereceye kadar çkabiliyor. Bu durumda 13 yanda 40 derece eiklie sahip bir çocuk 50 yana geldiinde 90 derece skolyoza sahip bir kii oluyor dedi.
ERLK DERECES TEDAV çN ÖNEML
20 derece skolyozu olan bir hastaya cerrahi müdahale yaplmadan gözlem altnda tutulduunu belirten Prof. Dr. Aydoan, 20-45 derece eiklie sahip hastalar kiiye özel hazrlanm korse tedavisine alnarak süreci takip ediliyor. 45 derecenin üzerinde eiklie sahip hastalarda cerrahi yöntem gündeme gelmektedir diye konutu.
FÜZYON CERRAHS KREçLENMEYE SEBEBYET VERYOR
Skolyoz tedavilerinde ilk uygulanan yöntemlerin banda füzyon cerrahisinin yer aldn aktaran Prof. Dr. Aydoan, Omurgann eriliine katlan omurlar cerrahi manevra ile düzletip, tüm omurlar birbirine kaynatma yöntemine denilen füzyon cerrahisi ile kii profesyonel olmamakla birlikte spor yapabilmekte ve ilerleyen yalarda skolyozun tekrar etme gibi bir durumu yaanmamaktadr. Füzyonlu cerrahide erilii oluturan omurgalarn üzeri tamamen açlyor, kaslar omurlarn üzerinden syrlyor omurgann pedükül denilen ksmlarndan vidalar yerletiriliyor ve bu vidalar üzerine konulan çubuklar sayesinde yana olan erilik düz hale getiriliyor. Ancak bel bölgesine yaplan füzyon cerrahisi 20-25 yl sonrasnda bölgenin hareketli olmas sebebiyle erken kireçlenmeye sebebiyet verebilmekte ve ek ameliyat gereksinimi oluabilmektedir ifadelerini kulland.
PL SKOLYOZ LE HAREKET ÖZGÜRLÜÜ KAZANILIYOR
Türkiyede birkaç yldr uygulanan iple gerdirme yöntemiyle omurga sabitlenmeye gerek kalmadan eriliin düzeltildiini dile getiren Prof. Dr. Aydoan, Hatta hasta büyüdükçe tedrici olarak düzelmesini salamaktadr. Ksacas füzyonlu yöntemin dezavantaj olan hareketin ortadan kaldrlmas ve büyümenin durdurulmas gibi dezavantajlar gerdirme yöntemiyle tamamen ortadan kaldrlmaktadr. Bu yöntem ile çocuklarda büyüme boy uzamas gibi durumlar engellenmemi olmaktadr. Füzyon cerrahisinde yaanlan kstlamalar, ipli skolyoz yöntemiyle tamamen ortadan kalkm oluyor. Torokoskopik yöntemle koltuk altndan açlan üç küçük deliklerden omurgaya vidalar yerletirildikten sonra bir iple omurgann ön taraf gerdirilerek düzelme elde ediliyor. Bu sayede daha az kanamal daha az cerrahi insizyon ve daha az ar ile kii büyüdükçe erilik düzelmesi salanyor dedi.
PL SKOLYOZ çN UYGUN HASTALAR
Omurga esnekliini kaybetmi hastalarda füzyonlu cerrahinin uygun olduunu söyleyen Prof. Dr. Aydoan, esneklii olan ve büyümekte olan çocuklarn ipli skolyoz ameliyatna uygun olduunu ve 8 yandan küçük çocuklarn omurga gövdesinin küçük olmas bunun yannda büyüme potansiyellerinin çok fazla olmas nedeniyle henüz uygun olmadklarnn altn çizerek bu hastalarda korse ile takip yada hzl ilerleyen bir skolyoz varsa büyümeye yardmc yöntemlerle cerrahi yaplmas gerektiini belirtti.