Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocua mahremiyet kavramnn iki yandan itibaren uygun bir ekilde anlatlmas gerektiini söyledi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocua davran snrlarnn da öretilmesinin önemine iaret ederek çocuk yürümeye balar, özellikle üç yandan sonra evden kopmaya, sosyallemeye balyor. O dönemde dier insanlarla temas olduu için orada davran snrlarn örenmesi gerekiyor. Nerede duracak, bakasna nerede hayr diyecek, bunlar örenmesi için muhakkak anne ve babann rehberlii gerekiyor. dedi.
MAHREMYET ETM ANNE VE BABA TARAFINDAN VERLMELDR
Mahremiyet eitimini anne ve babann vermesi gerektiini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Mahremiyet eitimini baka kiiler vermemeli. Anne, baba veya onlarn yerine geçen kiiler vermelidir. çocuklar için özel bölge eitimi de deniyor. Mahremiyet eitimi, çocuun vücudunun özel bölgesine o izin vermedikçe bakasnn dokunmayacann öretilmesidir. çocuklara özel bölge anlatrken öyle cinsellik gibi deil, çocuklar onu anlayamazlar. ç çamarnn olduu yerlere sen izin vermedikçe benim bile dokunmam doru deil tarzndadr. Mesela anne çocua banyo yaptryor. O yatan itibaren çocua banyosunu kendi yapmasn öretmek gerekiyor. Vücudunun o bölgelerini çocuk kendisi ykasn. O bölgelerin özel olduunu çocuk zaten farknda olmadan örenir. Mesela çocuunu severken baz kiiler vardr poposundan severler. Poposu sevilen çocuk oray beyindeki haz bölgesi gibi alglar, örenir. uyarsnda bulundu.
Y DOKUNU VE KÖTÜ DOKUNU ÖRETLMEL
çocua vücudunda özel bölgeler olduunu, bu bölgelere izni olmadan kimsenin dokunamayacann öretilmesi gerektiini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Bir de iyi dokunu ve kötü dokunu kavramlar var. yi dokunu kiinin houna giden, kiiyi rahatlatan dokunulardr. Kötü dokunu ise kiinin houna gitmeyen dokunutur. Houna gitmeyen bir dokunuta bulunuyor ve bu sr sakn kimseye söyleme diyorsa o iyi dokunu deil, kötü dokunutur diyeceiz. çocua, Sana dokunan bir kii -Bu sr sakn söyleme- diyorsa bunun srr olmaz, hemen gelip anlatman gerekir eklinde bilgi vermek önemlidir. Böyle dediimiz zaman, çocuk bunu küçük yata örendii için farkndalk oluturulmu oluyor. diye konutu.
Yaplan çalmalarn çocuklukta cinsel taciz olgularnn genellikle %70-80 orannda birinci derece yaknlardan geldiini ortaya koyduunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Devaml eve gidip gelen kiilerden olabiliyor. dedi.
DAVRANI SINIRLARINI ÖRETMEK GEREKYOR
Bir çocua küçük yata hayr deme becerisi kazandrmann da önemli olduunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Buna güvenli davran diyoruz. Davran snrlarn öretmek de gerekiyor. Gece kapy çalmadan anne ve babann yatak odasna girilmeyeceini öretmek de sosyal snrlardandr. Anne ve babann da çocuu severken özel alanlarna sayg göstererek sevmesi gereklidir. Bunu öretirsek çocuk kendini korumay örenir. Genelde çocuklar 6 yana kadar taklit-tekrar yöntemiyle öreniyor. Genelde gördüünü taklit eder. Ondan sonra yava yava özerklik duygusu geliir ve ergenlikte kendisi olur. dedi.
Snr koymamak empati erozyonuna yol açyor
çocua snr koymann gelecekte sosyal hayatta uyum salamasn kolaylatrdn vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, empati erozyonu kavramna dikkat çekti. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, sözlerine öyle devam etti:
çocuk evin küçük hükümdar olmaya çalyor. Herkesin houna gidiyor. Ev bir nevi çocuk-erkil bir ev oluyor. Be, alt, on yana kadar güzel oluyor ama ondan sonra çocuk davranlarna snr koymay hiç örenemedii için dünya sanki hep kendi etrafnda dönüyor duygusuyla geliiyor ve çocuk narsist oluyor. Dünyada empati erozyonu var. Davran ve sorumluluk snrlarnn örenilmemesiyle empati erozyonu oluyor. Empati erozyonu ne demek? Bakasnn hakkyla kendi hakk arasndaki snr görememektir. Bakasnn duygular ve ihtiyaçlaryla kendi duygu ve ihtiyaçlar arasndaki snr bilemeyen kiilerde empati erozyonu vardr. Hak duygusu kendine yöneliktir. Kendini özel, önemli, üstün görür. Böyle bir kimseyle yaamak bir kediyle ayn çuvala girmek gibidir. Devaml trmalar.
Anne ve baba tutumlar dengeli olmal
Anne ve baba tutumlarnn dengeli olmas gerektiini ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Hayr deme problemi, çok bastrlan çocuklarda oluyor. çok snrsz, sorumsuz büyütülen gevek disiplinli çocuklar, adeta dünya etrafnda dönüyor gibi benmerkezci ekilde yetitiriliyor. Dier çocuklarda ise kat disiplin var. Kat disiplinde çocuk devaml Onu yapma, oraya dokunma, bunu yapma eklinde büyütülüyor. çocuun yapmas gereken eyi bile anne yapyor. Böyle durumlarda çocuk, Ben yapamam, ben baaramam diye düünüyor. Birisi ona bir ey yapt zaman Hayr diyemiyor. Hayr dedii zaman sevilmeyeceini zannediyor.
Hlbuki çocuun annesine babasna bile hayr demesi lazm. Evde soru sormasna, itirazda bulunmasna tepki gösterilen çocuk pasif ve korkak oluyor. Özgüveni olmayan çocuk sosyal fobik oluyor diye konutu.
1 yandan sonra yata ayrlmal
çocuun bir yana geldikten sonra mutlaka yatann ayrlmas gerektiini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Alt yana geldii zaman da odas ayrlmal. Kz erkek çocuklar ayn odada yatrlmamal. Alt yandan sonra iki erkek çocuk da ayn yatakta, odada yatrlmamal. uyarsnda bulundu.
Mesafesiz terk edie dikkat!
çocuun sadece temel ihtiyaçlarnn deil, duygusal ihtiyaçlarnn da karlanmas gerektiini vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Annelik ve babalk demek sadece çocuun temel ihtiyaçlarn karlamak deildir. Mesafesiz terk edi kavramna dikkat etmek gerekiyor. Mesafesiz terk edite ne var? Ayn evdeler anne ve baba çocuun temel ihtiyacn gideriyor, altn temizliyor, karnn doyuruyorlar. Ondan sonra anne kendini ie veriyor. Baba televizyon ya da telefon elinde çocuk yalnz bana kalyor, yalnz bana uyuyor. Ya da çocua ucuz bakc dediimiz tablet veriyorlar. çocuk bütün günü orada geçiriyor. diye konutu.
Haftada 21 saat almamal
Dijital mahremiyeti de çocuun örenmesi gerektiini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocua tableti verecein bir süre belirlemek gerekiyor. Elence ve oyun amacyla tablet kullanmnn haftada yirmi bir saati geçirmemesini öneriyoruz. Burada çocuun annesiyle ya da babasyla beraber film seyretmesini öneriyoruz. çocuk anne ve babasyla beraber izledii eyi yorumlayacak. Soru sormay örenecek. çocuk soru soruyorsa korkmayn. Soru sormayan çocuk varsa ondan çok endieleniyoruz. Soru soran çocuun örenme arzusu vardr ve soru sorunca tersleneceinden korkmuyordur. Soru soran çocuk rahat örenir. çocuun sorularna yant vermek, çocuu iyi dinlemek çok önemlidir.
çocuun anlattklar ciddiye alnmal
çocuun söylediklerinin ciddiye alnmas gerektiini de kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Zaman zaman tatsz durumlarda, olmamas gereken durumlarda, çocuu rahatsz eden durumlarda ya da bir tacize uradnda çocuu gerçekten dinlemek, onu ciddiye almak, ona inanmak ve bunun için ona destek olmak gerekiyor. Üstünü kapatmamak gerekiyor. Böyle durumlarda çocuun dinlenmesi büyük önem tayor. diye konutu.