Toplumda genellikle karabasan olarak bilinen, uyanma srasnda kol ve bacaklar istemli hareket ettirememe ve konuamama gibi bulgularla ortaya çkan uyku felcine, kalitesiz uyku ve stresin neden olduu bildirildi.
Nöroloji Uzman Doç. Dr. Füsun Domaç, uyku felcinin bir atak durumu olduunu söyledi.
Atak srasnda bilinci açk ve etrafnda olup bitenlerin farknda olan kiinin hareket edememe ve konuamamaya bal youn bir endie yaadn dile getiren Domaç, solunum kaslarnn hareketlerinde etkilenme olmad için normal soluk alp vermenin devam ettiini vurgulayarak, Yannda birinin olmas veya ayak sesi gibi görsel ve iitsel halüsinasyonlar tabloya elik edebilir. dedi.
Uyku felcinin salkl kiilerde ortaya çkabildiine dikkati çeken Domaç, Uyku felci ailesel de olabilir. Nörolojik, psikiyatrik veya dahili hastalklara elik edebilen uyku felci, depresyon, kayg bozukluu ve panik bozukluu olan kiilerde de izlenebilir. Bu hastalklarn yokluunda ve yineleyici olmas halinde tekrarlayc izole uyku felci adn alr ve uyku hastalklarndan biri olarak kabul edilir. diye konutu.
- GENELLKLE çOCUKLUK VE ERGENLK DÖNEMNDE BALAR
Doç. Dr. Domaç, uyku felcinin kronik yorgunluk, düzenli uyku uyuyamama, az uyuma, vardiyal çalma, stres, alkol veya fazla kafein kullanmnn ortaya çkmasn kolaylatrdna deindi.
Ataklarn genellikle kendiliinden düzelmekle birlikte bir kiinin seslenmesi veya dokunmas ile daha çabuk ortadan kalktna iaret eden Füsun Domaç, unlar kaydetti:
Tekrarlayc uyku felci genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde balar, ancak erikin yalarda da ortaya çkabilir. Kadn ve erkek cinsiyette eit sklkta görülür. Uyku felci, hzl göz hareketlerinin elik ettii, uykunun rüya evresi de denilen REM uykusu srasnda ortaya çkar. Rüyalarda tehlike oluturan bir eylerden kaçma, kovalama, vurma, bir yerden düme gibi hareketlerin yapld görülebilir. Normalde REM uykusunda rüyann yaanmamas ve vücudun güvende olmas için kaslarda tam bir hareketsizlik durumu vardr. Uyku felcinin ortaya çkmasnda uyanm olmaya ramen vücudun halen REM uykusu etkisinde kalm olmas nedeniyle hareket edilemedii öne sürülmektedir. Yani uyanm ve gözlerinizi açm olmanza ramen beyin hala REM uykusunda olduu için hareket edilememektedir.
- UYUMADAN ÖNCE GEVEME EGZERSZLER FAYDALI OLMAKTADIR
Domaç, herhangi bir bulgunun veya hastaln elik etmedii izole uyku felcinin tedavi gerektiren bir durum olmadnn altn çizerek, En önemli nedenlerinden biri stres, az uyuma ve uyku kalitesinin iyi olmamasdr. Uyku felcinin ortaya çkmasn engellemede yeterli süre ve kaliteli uyku uyumak önemlidir. Stresli olunan durumlarda ise uyumadan önce geveme egzersizleri stresi azaltmak faydal olmaktadr. eklinde konutu.
Uyku felcinin sk tekrar etmesi, uyku srasnda elik eden baka bir belirti olmas ya da gün içinde ar uyku halinin bulunmas durumunda, uyku hastalklar polikliniine bavurulmas gerektii uyarsnda bulunan Domaç, elik eden bulgularn varlna göre gerekli tetkiklerin yaplmas, uyku hastalnn tansnn konulmas ve uygun tedavinin planlanmas gerektiini dile getirdi.
Domaç, tekrarlayc uyku felcinin baka bir bulgu elik etmediinde parasomnia diye isimlendirilen uyku hastalklar grubunda yer aldn anlatt.
Parasomnialarn, uyku srasnda veya uykudan uyankla geçi srasnda istem d anormal konuma, hareket veya davransal belirtilerin izlendii uyku hastalklar olduuna deinen Domaç, Eer gün içinde ar uyku hali elik ediyorsa tekrarlayc uyku felci, narkolepsi denilen uyku hastalnn da bir parças olabilir. Narkolepsi, ar uyuma (hipersomnia) diye adlandralan hastalk grubunda yer alan REM uykusu ile ilikili bir dier uyku hastaldr. bilgisini paylat.