Stresin, günlük yaantmzn dengesinde bozulmaya yol açan veya bozulma ihtimalinin olduu her türlü iç ya da d etkeni deitirmeye ve onlara uyum salamaya yönelik yaadmz olumsuz bir duygusal deneyim olduunu söyleyen Psikolog Damla Alkan, buna bilisel, duygusal, davransal ve bedensel deiikliklerin elik ettiini belirtti. Kiilerin gündelik yaamda, okulda, evde, aile arasnda ve i ortamnda stres yaayabileceini söyleyen Damla Alkan, stresin sadece trafik cezas almak, i bulmaya çalmak, ailede ölümle baa çkmak ve boanmak gibi olumsuz olaylar karsnda gelimediini ifade ettii açklamalarn öyle sürdürdü; Stres, tatil için alveri yapmak, beklenmedik bir i tanm ile karlamak veya evlenmek gibi olumlu yaam olaylar srasnda da ortaya çkabilir. Stres, yaanan olaylarn ne olduundan çok, olayn kii tarafndan nasl alglandyla ilikili bir durumdur. Bir baka ifadeyle bir deneyim baz kiiler için stresli olabilirken dierleri için olmayabilir. Örnein bir kii için i kayb son derece stresli olabilirken, bir bakas için yeni bir alan denemek için bir frsat olarak deerlendirilebilir. Düük miktarda yaadmz stres bizi stres oluturan olay karsnda koruyucu ya da motive edici bir rol oynarken, stres düzeyimizin yüksek olmas yaam kalitemizi ve günlük ilevselliimizi bozmaktadr.
Stresle baa çkma önerileri
Stresle baa çkabilmek için önerilerde de bulunan Alkan, stres oluturan olaylar yaand durumlarda kiilerin olaylara olumlu tarafndan yaklamas gerektiini belirtti. Her zaman pozitif düünmek gerektiini söyleyen Alkan, mutlu olmak ve sevinmek gibi olumlu duygular gibi gergin olmak, öfkelenmek ve sinirlenmek gibi olumsuz duygularn da insana özgü olduunu belirtti. Alkan sözlerine öyle devam etti: Kaç kiide koronavirüsü çkaca, Eylül aynda okullarn açlp açlmayaca gibi kontrol edemediimiz, stres oluturan olaylarla daha çok ilgilenmek yerine, iimize gitmek, spor yapmak, arkadalarmzla ve ailemizle vakit geçirmek gibi enerjimizi kontrol edebileceimiz aktivitelere daha çok zaman ayrmak ve yapacamz ileri bir plana koyarak zaman etkili bir ekilde kullanmak stres düzeyimizi azaltacaktr.
Gereinden fazla sorumluluk almak stresi artryor
Gereinden fazla sorumluluk almann, insann kendini daha fazla stresli ve gergin hissetmesine neden olduunu da ifade eden Alkan, bu nedenle gereinden fazla sorumluluk alan kiilerin öncelikle sorumluluklarn etrafndaki kiilerle paylap yaad stresi azaltmas gerektiini belirtti. Alkan ayrca, Kiiler ba etmekte zorluk yaad durumlar için ebeveynlerinden, kardelerinden, akraba veya arkadalarndan destek almaldr. Nefes ve geveme egzersizleri veya spor gibi kiiyi bedenen ve ruhen rahatlatan aktiviteler yapmaldr. Bunlarn yannda kiiler kendilerine duygularn ifade edecek olanaklar salamaldr. Örnein kiinin etrafnda konuabilecei dertleebilecei bir arkada varsa onunla dertleerek duygularn paylamas, böyle biri yoksa kiinin günlük tutmas, iir yazmas, çeitli sanatsal faaliyetlerle bunu salamas faydal olabilir. Dier yandan düzenli uyumak, salkl beslenmek gibi alkanlklara sahip olmak da stres düzeyini düürmektedir. Ancak yaplan tüm çabalara ramen kiiler stresle ba etmekte güçlük çekiyorsa mutlaka uzman yardm almaldr eklinde konutu.
Yapmaktan keyif aldnz aktivitelere zaman ayrn
Kiilerin benlik saygsn güçlendirici aktivitelere zaman ayrmas gerektiini de söyleyen Klinik Psikolog Damla Alkan, kiinin kendi için kuaföre gitmesi, cilt bakm yaptrmas, spor yapmas, kitap okumas gibi yapmaktan keyif ald aktivitelere zaman ayrmasnn, benlik saygsnn güçlenmesine ve stres düzeyinin dümesine yardmc olacan belirtti. Damla Alkan sözlerine öyle devam etti: Ayrca üzerinde megul olduumuz aktivite veya etkinlik, kendimizi gergin ve stresli hissetmemize neden oluyorsa, dikkatimizi daha çok keyif alacamz baka bir aktiviteye yönlendirmemiz, stres düzeyimizin azalmasna yardmc olacaktr. Bunun dnda keyif almadmz bir aktiviteyi, keyif alacamz baka bir aktiviteyle birlikte yapmamz da stres düzeyimizin dümesinde etkili olacaktr. Örnein holanmadz bir ile uramak zorunda kalmsak ve müzik dinlemeyi de çok seviyorsak, i yaparken müzik dinlemek, yaptmz ii daha keyifli hale getirerek stres düzeyinin dümesine yardmc olacaktr.