Dünya Kalp Sal Haftasnda, kalp sal hakknda merak edilen sorular Kalp ve Damar Cerrahisi Uzman Doç. Dr. Akn Ali Korkmaz cevaplad.
1) Kalp ve damar hastal sebebiyle Türkiyede yllk ölüm oran 200 bin olarak telaffuz ediliyor bu rakam neden bu kadar yüksek?
Günümüzde kalp-damar hastalklar orta ve ileri ya grubunda en önemli ölüm nedeni olup küresel ölümlerin yaklak %30unu tekil etmektedir. Kalp ve damar hastalklarna bal ölümlerin artarak, 2030 ylnda 22,2 milyona ulaaca tahmin edilmektedir. Tüm dünyada bulac olmayan hastalklara bal ölümlerin yaklak yars kalp ve damar hastalklar nedeniyledir. Bu ölümlerin büyük çounluu kalp krizi ve inmeye baldr. Ülkemizde, her yl yaklak olarak 250-300 bin yeni koroner arter hastasnn olduu tahmin edilmektedir.
Hzl, kentsel yaam koullar ile bunun getirdii stres ve kötü beslenme alkanl, obezite ve eker hastalnn ayrca sigara kullanmnn yaygnlamas, kalp ve damar sal açsndan büyük risk oluturuyor. Bunlarn sonucu olarak da kalp-damar hastalklarndan ölüm skl gün geçtikçe artyor.
2) Kalp ameliyat oranlarnda da Türkiye ba çekiyor ameliyat oran neden bu kadar yüksek?
Bu ameliyatlarn baar oranlar dünyann en önde gelen merkezleriyle çok yakndr. Türkiye genelinde u an 300 civarnda kalp-damar cerrahisi merkezi var, bu merkezlerde gerçekten üstün standartlarda hizmet veriliyor. ngilterede 1-1,5 milyon nüfusa 1 merkez düerken, ülkemizde 250-300 bin kiiye 1 merkez dümektedir. 80 milyonluk bir nüfusta her yl 80 bin kalp ameliyat yaplmas, her yl 200-300 bin yeni koroner hastasnn eklenmesi nedeniyle yüksek bir rakam deildir. Bu rakamlar aaya çekmenin yolu daha önce bahsettiimiz risk faktörlerinin ortadan kaldrlabilmesi için eitici ve koruyucu hekimlik önlemlerinin artrlmasdr.
3) Gençlerde kalp krizi riski ya ve cinsiyete göre nedir?
Ailevi olarak kalp kas hastal, ritm bozukluu ya da kan yalar kaltsal olarak ar yüksek olan bireylerde ayrca baz kalp kapak rahatszlklar, koroner damarlarn doumsal çk anormalliklerinde çok erken yalarda kalp krizi geçirilebilir. Genç yalarda özellikle 35 ya ve altnda geçirilen kalp krizi, kolesterol dediimiz yan damarlarn oluumu yetersiz olduundan daha öldürücüdür.
4) Yeni tedavi yöntemleri veya ameliyat yöntemleri hakknda bilgi verir misiniz?
Koroner bypass ameliyatlar teknolojik gelimelere bal olarak artk mükemmel sonuçlarla yaplabiliyor. Özellikle minimal invaziv dediimiz küçük yaradan yaplabilen ameliyatlarla hastalar çok daha çabuk iyileebilmektedir.
Özel ekartör ve kalbi sabitleyen cihazlardaki gelimelerle kalp durdurulmadan çalan kalpte hatta robotik teknolojiye ihtiyaç duymadan çok küçük yaralardan baypas ameliyatlar yapabiliyoruz. Daha önce sadece tek göüs atardamar ile baypas yaplrken deneyimin artmasna paralel her iki göüs atardamar ile tüm damarlara baypas yaplabiliyor, çünkü bu atardamar ile yaplan bypasslarn sonuçlar dier tüm yöntemlerden daha baarl. Ayrca hem anjiyografi hem bypass ameliyat yaplabilen hibrid ameliyat odalarnda stent ve bypass ameliyatlar kombine edilerek çok baarl sonuçlar elde edilebiliyor. Kalbinizi koruyun, içinde sevdikleriniz var. Dünya kalp sal haftanz kutlu olsun.
SALIKLI BR KALP çN 8 ALTIN TAVSYE
Uzun ve salkl bir yaam için kalp salnn korunmas büyük önem tayor. Yaam tarznzda yapacanz küçük deiikliklerle hem kalp hem de genel salnz korumanz mümkün. Okan Üniversitesi Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi uzman Doç. Dr. Akn Ali Korkmaz, dünya kalp sal gününde, kalp saln korumak için önerileriler bulundu;
1.Beslenmeye Dikkat Edin
Doru beslenmek, diyet yapmak anlamna gelmiyor çünkü diyet demek, yeme alkanlklarnda geçici deiiklikler yapmak demektir. Doymu yadan fakir; lif, antioksidan, tekli doymam ya ve balktan zengin bir diyet, kalp damar hastalklar üzerine olumlu etki yapyor. Omega 3 ya asitleri içeren besinler de kanda pht oluumunu azaltp damar sertlemesini engelliyor. Ayrca, balk tüketimi ile kalp damar hastalklar sonucu gelien ölüm orannda azalma görüldüü belirtiliyor. Trans yalardan uzak durulmal, mümkünse ilenmi gdalardan hiç tüketilmemeli. Günlük tuz miktar 5 gramn altnda tutulmaldr.
2.Fazla Kilolarnzdan Kurtulun
Yüksek tansiyona yol açan nedenlerin banda fazla kilolar gelmektedir. Fazla kilolu olmak ayn zamanda koroner kalp hastal, kalp yetersizlii ve inme için de risk oluturmaktadr. Burada en önemli ölçü bel çevrenizdir, erkeklerde 94 cm. ve alt kadnlarda 80 cm. ve alt ideal bel ölçüsüdür. deal kilonuzu mutlaka korumal, fazla kilo almamalsnz, gerekirse bunun için egzersiz yapmalsnz.
3.Egzersiz Yapn
Günümüzde teknolojinin sunduu otomobil, yürüyen merdiven ve asansör gibi imknlar nedeniyle gün geçtikçe daha az hareket etmeye baladk. Oysa fiziksel aktivite azl ve fizik kondisyon yetersizlii kalp damar hastalklarnn oluumunda önemli bir risk faktörüdür. Asansör yerine merdiven kullanlmal, yakn yerlere araba ile gitmek yerine yürüyü tercih edilmelidir. Kalp salnz için haftann 3 günü en az 30 dakika egzersiz yapmaya özen gösterin. Unutulmamaldr ki, fiziksel egzersizin yararl olan düzenli ekilde yaplandr.
4.Stresten Uzak Durun
Stres, öfke ve depresyon kalp damar hastalklarnn oluma riskini artryor. Bu durumda stres altndaysanz, öncelikle sizi skntya sokan nedenleri irdeleyin. Bu sorunlar ortadan kaldrmakta güçlük çekiyorsanz, bir uzman yardm alabilirsiniz. Baz rahatlama teknikleri ve psikoterapi huzursuzluu ve stresi azaltarak kalp saln korumada yardmc olmaktadr. ç huzur ve aile ortamndaki mutluluk kalp salnn korunmasna çok etkilidir.
5.Sigaray Brakn
Günümüzde sigara önlenebilir ölüm sebepleri içinde ilk sray almaktadr. Sigara kullanm, kalp damarlarnn tkanmasna dolaysyla kalp krizine sebep olmaktadr. Kalp krizi geçiren kiilerin sigara içmeleri de tekrar kriz geçirme riskini artyor. Koroner bypass sonras sigaraya devam edilmesi de ölüm orann yükseltiyor. Pasif olarak sigara dumanna maruz kalmak da riski artryor. Bu nedenle kalp salnz için sigaray kesinlikle braklmaldr. Sigara brakldnda vücut kendini hzla yenilemeye balayacaktr.
6.Kan ekerinizi Kontrol Altna Aln
yi kontrol altnda alnmayan kan ekeri hastal kalp damar sal için risk faktör olarak saylabilir. Amerikan Diyabet Dernei kalp sal için açlk kan ekerinin 120 mg/dl ve glukoz hemoglobinin yüzde 7nin altnda olmas gerektiine dikkat çekiyor. Kan ekerinizi kontrol altna almak için salkl beslenmeye özen gösterin, ideal kilonuza ulan, ve haftada en az 2 gün 30ar dakika düzenli egzersiz yapn.
7.Tansiyonunuzu Kontrol Altna Aln
Kalp damar hastalklarnn dier risk faktörlerinden biri de hipertansiyon. Tansiyon kontrollerinizi düzenli olarak yapmay unutmamalsnz. Hipertansiyon sorununuz varsa ve genç, orta yal veya eker hasta iseniz hedef kan basncnzn 130/85 mmHgnin altnda, ileri yasta iseniz 140/90 mmHg altnda olmasna dikkat edin. Bunun için ideal kilonuza ulan, tuz almn 5 gram ile snrlandrn, fiziksel aktivitenizi artrn ve sigara içmeyin
8.Kalp Kontrollerini Yaptrmay hmal Etmeyin
Kalp damar hastalklarn bazlar hiçbir belirti vermeden sinsi sinsi ilerliyor. Bu nedenle hastalklarn baaryla tedavi edilmesinde erken tehis büyük rol oynuyor. Düzenli yaplan testler de hastalklarn ciddi boyutlara varmadan tespit edilmesini salyor.