Endodonti Uzman Dr. Tubahan Kaya, tüm bu yanl bilgilenmelerin zaman kaybna neden olduunu, dolaysyla dii kurtarma ansnn azaldna ve sonuçta da diin kaybedilebileceine dikkat çekiyor. Bu nedenle kanal tedavisiyle kurtarlabilme ans olan dilerin tedavisinin ertelenmemesi gerektiinin altn çiziyor.
Dr. Tubahan Kaya, konuyla ilgili hatal davranlara götüren yanl bilgileri dorularyla güncelliyor...
1-Kanal tedavisi zor ve kompleks bir tedavidir.
DORUSU: Diler sert ve yumuak dokulardan oluuyor. D ksmnda sert olan mine dokusu, iç ksmnda ise kök boyunca uzanan damar ve sinir paketinden oluan bir boluk yer alyor. Kök kanal denilen bu boluk içinde diin geliiminden, beslenmesinden ve savunmasndan sorumlu die canllk veren pulpa ad verilen bir ba dokusu bulunuyor. Bu doku çeitli nedenlerle iltihaplanabiliyor veya mikroorganizmalarn yerlemesi ile enfekte olabiliyor. Bu durumda, kökün içindeki pulpa dokusunun çkartlarak kök kanal boluunun temizlenmesi, ekillendirilmesi ve doku dostu kanal dolgu maddeleri doldurulmasyla kanal tedavisi ilemi tamamlanyor. Diin tamamnn kaybedilmemesi için tedavinin mutlaka uzman kiilerce yaplmas gerekiyor. Bu artlarda, gerçekletirilmesi oldukça kolay bir tedavi olarak gösteriliyor.
2- Oldukça arl bir ilemdir.
DORUSU: Kanal tedavisi srasnda yaplacak di ve çevre dokular etkin bir ekilde uyuturulduu için korkulann aksine tedavi srasnda hasta herhangi bir ar hissetmiyor.
3-çok uzun sürer, saatlerce koltukta oturmak gerekir.
DORUSU: Sanlann aksine kanal tedavisi ilemi çok uzun sürmüyor. Hastann koltua oturup anestezinin yaplmas ve tedavinin bitirilmesi süreci en fazla bir saat sürüyor. Kök kanallarn geniletmek için kullanlan cihazlar ve sistemlerin gelimesi sayesinde ilem oldukça kolay ve konforlu ekilde tamamlanabiliyor.
4- Tek seansta tamamlanamad için birkaç kez di hekimine gitmek gerekir.
DORUSU: Pupa denilin diin özünün canl olduu durumlarda tedavi tek seansta bitirilebiliyor. Ancak diin canlln yitirdii kök ucunda enfeksiyon olduu ve kanal tedavisi tekrar yapld durumlarda seans says diin durumuna göre deiebiliyor.
5- Kanal tedavisi yaplan di ölecei için tedavi mümkün olduunca ötelenmeli ya da kaçnlmal.
DORUSU: Kanal tedavisi yaplan di, sadece scak souk gibi d uyaranlara cevap veremiyor ancak fonksiyonunu sürdürmeye devam ediyor. Bununla birlikte kanal tedavisi gerektii halde tedavi yaplmazsa çekim ve di kaybyla sonuçlanyor.
6- Tedavi yaplan diin ömrü ksalr.
DORUSU: yi yaplan bir kanal tedavisi ve üst yap sayesinde diin ömrünün ksalmayacan söyleyen Endodonti Uzman Dr. Tubahan Kaya, Diin canlln salayan pulpa dokusunun çkartlmasna bal olarak tedavi edilen di krlmaya kar daha hassas hale gelebilir. Bu noktada üst restorasyon için die dolgu veya kuron yaplmas kararnda dikkat etmek gerekir. Dii koruma altna almada artk günümüzde dijital porselen dolgu sistemi kullanlyor ve bu tip dolgularn yaplmas die destek açsndan çok daha etkili oluyor. Yani tedavisi yaplan diin ömrü ksalmaz. Ancak diin kanal tedavisi sonras azda fonksiyon göstermesi için üst restorasyon çok önem tar diye konuuyor.
7- Ar yapan her die kanal tedavisi yaplr.
DORUSU: Aryan veya çürüyen her die kanal tedavisi yaplmyor. Bunun için belli kriterlerin olmas gerekiyor. Yani azdaki bakterilerden kaynakl oluabilecek hafif ar ile sinyal veren ya da hiç ar yapmayan bu çürükler ilk etapta sadece dolguyla tedavi edilebiliyor. Ancak tedavi edilmemesi durumunda bakteriler diin özü denilen ksmna ilerleyerek iltihaplanmaya neden oluyor. Bu durumda kanal tedavisi gündeme geliyor. ltihabn çok ilerlemesi halinde, iddetli ar yaanmasna karn bu kiilerde kanal tedavisi mümkün olamyorsa diin çekilmesi gerekiyor.
8- Sadece di çürükleri iltihaplanmaya neden olur.
DORUSU: Hiç çürük olmadan da baz nedenler di iltihaplanmasyla sonuçlanabiliyor. Bunlarn banda da travmaya maruz kalma geliyor. iddetle gelen bir darbe, diin dolamn kesebiliyor ve böylelikle di beslenemediinden zamanla canlln kaybediyor. Di skma/gcrdatma, yüksek yaplan dolgular ve restorasyonlar da kronik travma nedenleri arasnda yer alyor ve iltihaplanmaya neden olabiliyor. Bununla birlikte uzun süre tedavi edilmeyen periodontal (dieti ve çevresi) hastalklar da diin iltihaplanmasnda etken faktörler arasnda yer alyor. Bu durumlarda da tedavi olarak kanal tedavisi gündeme geliyor.
9- Tedaviden sonra çok ar yaanr.
DORUSU: Kanal tedavisi yaplan diin pulpas denilen özü alnd için sou scak gibi d uyaranlara kar duyarllnn olmadn belirten Endodonti Uzman Dr. Tubahan Kaya, Eer di canl bir di ise kökün uç ksmnda sinir damar paketi koparlmas srasnda bir yara oluuyor ki bu bizim yarattmz bir yaradr. Bu yara iyileene kadar çineme srasnda bask ile hafif ar olmas normaldir. Asla ar ve iddetli ar olmaz. Eer böyle bir durum söz konuysa normal gitmeyen bir eylerin olduu düünülerek hekime bavurmak gerekir diye konuuyor.
10- Kanal tedavisi öncesi ve sonrasnda mutlaka antibiyotik kullanmak gerekir.
DORUSU: Kanal tedavisi yaplacak diin özünün canl olduu durumlarda, hastann genel bir salk problemi, sistemik bir hastal yoksa tedavi yaplmadan önce antibiyotik kullanmaya gerek duyulmuyor. Ancak hastann kalp kapak probleminin varl ya da organ nakli gibi nedenlere bal olarak baklk sistemi yetersizlii ilaçlar kullanyorsa tedaviden önce koruma amaçl antibiyotik kullanlyor. Bu karar hekim tarafndan veriliyor.
11- Kanal tedavisi uygulanan di, ileriki zamanlarda tekrar iltihaplanr ve ar yapar.
DOGRUSU: yi yaplm bir kanal tedavisinin baar oran yüzde 90-95 olarak gösteriliyor. Yani iltihap ya da ar gelimiyor. Ancak, hastann az hijyenine dikkat etmemesini bal olarak dite yeni bir çürük, di sert dokusunda krk olumas gibi kök kanallarnn içine yeniden bakteri sznts yaanmas halinde tekrar enfeksiyon geliebiliyor.
12- Tedavi baarsz olursa diin çekilmesi gerekir.
DORUSU: Kanal tedavisinin tekrarlanabilen bir ilem olduunu belirten Endodonti Uzman Dr. Tubahan Kaya, Tedavinin baarsz olduu durumlarda, kanal dolgusu boaltlyor, kök kanallar tekrar ekillendirilip dezenfekte edildikten sonra tekrar doldurulabiliyor diyor.