Ar scak havalar bata çocuklar, kronik hastal olanlar ve yal bireyler olmak üzere pek çok insan olumsuz etkiliyor. Scaklk ve nem artna bal olarak vücut ss da artarken, metabolizmann bu duruma uyum salamas için birtakm önlemler alnmas hayati önem tayor. Memorial Diyarbakr Hastanesi ç Hastalklar Bölümünden Uz. Dr. Metin Karadaban, scak havalarda salkl kalmak için dikkat edilmesi gereken noktalar hakknda bilgi verdi.
çocuklarn ve ileri yatakilerin vücut ss korunmal
Temmuz ve Austos aylarnda ülkemizde hava scaklklarnn yln en yüksek seviyelerine ulamas, pek çok rahatszla davetiye çkarmaktadr. Bulunulan ortamdaki nem orannn yüksek olmas da terlemeye ramen vücut ssn yeterli düzeye getirememekte ve hastalk riski ortaya çkmaktadr. Ayrca imanlk, herhangi bir hastala bal yüksek ate, ar sv kayb, kalp hastal, ruh ve sinir hastalklar, alkol, uyuturucu madde ve tansiyon düürücü ile idrar söktürücü gibi baz ilaçlarn kullanm da scak havalarda terlemeyi etkileyen dier faktörlerdendir. Bu gibi durumlarda yükselen vücut ss beyin ve dier hayati organlarda hasara yol açabilir.
Beslenme düzeninizi deitirin
Sv elektrolit dengesinin deimesi sonucu, altta yatan hipertansiyon ve diyabet gibi hastalklar yaz aylarnda salk problemlerine yol açabilmektedir. Özellikle scak yaz aylarnda hipertansiyonu olan hastalarda tuz alm kstlanmal, az yal veya yasz süt ve süt ürünleri, zeytinya, ayçiçei ya, msrözü ya gibi özellikle doymam ya asidinden zengin bitkisel sv yalar tüketilmelidir. Her gün 3-4 porsiyon çeitli taze sebze ve meyve yenilmesi, ince ve kaln barsan düzenli çalmasn salayan posa tüketimini de artrr. Mercimek, nohut, kuru fasulye gibi kuru baklagiller, mutlaka sofrada olmas gereken besinlerdir. Salam, sosis, sucuk gibi, katk maddeleri ve ar tuz içeren yiyecekler mümkün olduunca tüketilmemelidir.
Stres ve gerginlik scaklarda artabilir
Scaklar; stres, gerginlik ve ar sinirlilie neden olabilir. Bu da vücutta kan basnc dengesini olumsuz etkileyen bir faktördür. Bu nedenle hipertansiyon hastalarnn stres artrc aktivitelerden uzak durmalar yararl olacaktr. Kafein ve alkol kan basncnn yükselmesine neden olabilir. Bu nedenle özellikle yaz aylarnda alkol ve kafein tüketimi azaltlmaldr.
apkanz ve kyafetleriniz açk renk olsun
Yaz scaklarnda kyafet seçimi de dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir. Naylon içerikli ve teri emmeyen kumatan yaplan giysiler, özellikle yaz scaklarnda sal tehdit edebilir. çerisinde rahat hareket edilebilecek, açk renkli keten ve pamuk içerikli giysiler tercih edilmelidir. ç giysilerinde mutlaka pamuktan olmasna özen gösterilmelidir. Pamuk, terleyen vücudun terini kolayca emer ve vücudun toksik atklardan korunmasn salar. Bunlarla beraber güneten ve scaklardan korunmak için güne gözlüü, apka veya emsiye kullanlmaldr. apka kullanrken de mutlaka açk renkli olmasna özen gösterilmedir.
Scak havalarn olumsuz etkilerinden korunmak için
Güne nlarnn dik geldii saatlerde yani 10.00-16.00 arasnda darda uzun süre kalnmamal ve günelenmekten kaçnlmaldr. Mutlaka en az 15 faktör güne koruyucu ürün kullanlmal, emsiye, apka ve gözlük kullanm gibi gerekli koruyucu önlemleri alnmaldr.
Darda çalmas gerekenler, mümkün oldukça güne altnda korunmasz kalmamaya, ar fiziksel aktiviteden kaçnmaya, sk sk tuz içeren sulu gdalar almaya dikkat etmelidir.
Egzersiz yapmak için sabah ve akam saatleri tercih edilmeli, her bir saatlik spor için en az 2-4 bardak sv alnmaldr. Ar fizik aktivitelerden kaçnlmaldr.
Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapal ve park etmi araçlarda kesinlikle braklmamaldr. Araçlarn iç slar, klima olsa dahi park edildikten çok ksa süre sonra yükselmektedir. Araçtan inilirken herkesin dar çktndan emin olunmaldr.
Kapal alanlar iyi havalandrlmaldr.
Güne gören pencereler, perde gibi güneliklerle gölgelendirilmelidir.
Vücut ssnn yükselmemesi için sk sk du alnmal bunun mümkün olmad durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ense souk suyla slatlmal veya silinmelidir.
Salkl beslenme altn kural!
* Terleme ile artan sv ve mineral kaybnn önlenmesi için her zamankinden daha fazla miktarlarda sv alnmaldr. Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2,5 litre (12-14 su barda) sv tüketilmelidir.
*Kahve, çay ve gazl içecekler yerine; süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir. Eer doktor tarafndan sv alm kstlanm veya idrar söktürücü ilaç kullanlmas söz konusu ise mutlaka uzmana danlmaldr.
* Kahvaltda az yal peynir, zeytin ve taze sebzeler bulunmal, ar yiyeceklerden kaçnlmaldr.
* Yemeklerde bitkisel sv yalar veya az miktarda tereya kullanlmaldr. Yemekleri piirirken kzartma ve kavurma yerine; halama, zgara, kendi suyunda veya az suda piirme gibi salkl piirme yöntemleri uygulanmaldr.
* Vücut direncini artrmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral almasn salamak için bol miktarda sebze ve meyve tüketilmelidir.
* Mide kramplarna neden olabilecei için çok souk ve buzlu içecekler tercih edilmemelidir.
*Darda ve açkta satlan yiyeceklerin, tüketiminden kaçnlmal, çabuk bozulma riski olan et, yumurta, süt, balk gibi besinler açkta bekletilmemeli, besinlerin hazrlanmas ve piirilmesi aamalarnda hijyen kurallarna özen gösterilmelidir.