Kulak Burun Boaz Hastalklar Bölümünden Doç. Dr. Ela Araz Server, tükürük bezi tümörleri ve tedavisi hakknda bilgi verdi.
Vücutta; ikisi kulak önünde (parotis bezi), ikisi çene altnda (submandibular bez) ve ikisi dilaltnda (sublingual) olmak üzere üç çeit büyük tükürük bezi, az içi, solunum ve sindirim sisteminde yerlemi çok sayda da küçük tükürük bezi bulunmaktadr. çene altndaki bezler submandibular tükürük bezidir ve en fazla tükürük salglayan bezlerdir. Kulak önündeki bezlere parotis bezlerleri ad verilir ve yemek yemek gibi uyaranlarla tükürük salglar. Tükürük bezi hücrelerinde iyi huylu (benign) ya da kötü huylu (malign) tümörler oluabilmektedir. Tükürük bezlerinde sklkla iyi huylu tümörler görülür. yi huylu tükürük bezi tümörleri baka dokulara sçramazken, kötü huylu tümörler yaylma potansiyeline sahiptir. Kötü huylu tükürük bezi kanserlerinde erken tehis tedavinin baarsn artrmaktadr.
SGARA TETKLEYC FAKTÖRLERDEN BR
Tükürük bezi kanserine erkeklerde daha sk rastlanmaktadr. Tükürük bezi tümörlerinin neden olutuu tam olarak bilinmemektedir. yi huylu tümörlerde altta yatan bir neden gösterilememitir ancak kötü huylu tükürük bezi tümörlerinde; genetik yatknlk, sigara kullanm, radyasyon maruziyeti, asbest kullanlan ilerde çalmak, kauçuk ve kereste içilii, çeitli tesisat ileri etkili olabilmektedir.
LK BELRTS KULAK ÖNÜ YA DA çENE ALTINDA LKTR
Tükürük bezi tümörü çkt beze göre belirtiler gösterir. En sk belirtisi iliktir. Etkilenen bezin bulunduu bölgede örnein kulak önünde, çene altnda, dil altnda, az içerisinde ilikler (yumrular) görülebilir. Bu ilikler büyük oranda arsz ve serttir. Eer tümör çok büyür ve bas yapmaya balarsa ar, yutma güçlüü, az açmada zorluk, yüz yarsnda uyuma, yüz siniri felci sonucu yüzde kayma görülebilir.
TEK TEDAV YÖNTEM CERRAHDR
Tükürük bezi tümörlerinin ilaç tedavisi yoktur, tek tedavi yöntemi cerrahidir. Ameliyatn boyutu ve sonrasnda gerekebilecek ek tedaviler tümörün büyüklüüne, tipine ve yerletii bölgeye göre deiir. Eer tümör iyi huylu ve küçükse çou zaman sadece kitleyi çkarmak yeterli olurken kötü huylu tümörlerde, büyük tümörlerde etkilenen tükürük bezinin tamamnn çkarlmas gerekir. Eer tümör kötü huylu ise ameliyat sonrasnda kemoterapi veya radyoterapi gerekebilir.
AMELYAT SONRASI BUNLARA DKKAT EDN
Tükürük bezi ameliyatlarnn yaklam hangi bezi tuttuuna göre deimektedir. Kulak önü, çene alt gibi bulunduu bölgeye göre ameliyat yaplr. Ameliyat sonrasnda yara bölgesinde hafif ar, kulak ve yüz bölgesinde uyuma, hissizlik, karncalanma hissedilmesi normaldir. Ameliyattan sonra bazen çene hareketleri ile oluan arlar olabilir. Hasta çenesini çok yormamal, bir hafta kadar sert yiyeceklerden kaçnmal, tükürük salgsn tetiklememek için salgy artran limon, narenciye, turu gibi yiyecekler tüketmemelidir. Yara yerinin bir hafta boyunca slatlmamas, temiz kalmas gerekir. Eer bu bölgede ilik, ar, kzarklk, aknt olursa zaman geçirilmeden doktora bavurulmaldr. Yara bölgesindeki izi azaltmak için skar önleyici baz kremler kullanlabilir. Yine bu bölge günee duyarl olacandan güneten korunmal ve mutlaka güne koruyucu kremler kullanlmaldr.