Tüp bebek tedavisi, kadn veya erkee ait nedenlerle kendiliinden gebelik elde edilemediinde, tüp bebek öncesi tedavi seçenekleri ile sonuç alnamadnda ya da tüm bu alternatiler için uygun olmad düünülen çiftlerde tercih ediliyor. Doç. Dr. Arzu Yurci, tüp bebek tedavisine bavurulmas gereken durumlar hakknda bilgi verdi.
Gebeliin elde edilememe nedenlerinin üçte biri erkee bal nedenler, üçte biri kadna ait nedenler, kalan üçte biri ise hem kadna hem de erkee ait sebeplerden gerçeklemekte ya da bazen hiçbir sorun saptanamamaktadr. Yani çiftlerin yaklak %15-20sinde gebe kalmaya engel bir durum tespit edilmemektedir. Bu duruma açklanamayan infertilite ad verilmektedir.
Kadn ya 35 yan altnda ise 1 yl, 35 ya üstünde ise 6 ay ve 40 yan üzerinde ise 3 aydan fazla beklenmemesi, tecrübeli bir üreme sal uzmanna bavurulmas ve bu konuda danmanlk alnmas önerilmektedir.
LER YATA DÜÜK RSK ARTIYOR
Tüp bebek tedavisinde baary etkileyen pek çok faktör vardr. Fakat bunlarn içinde anne ya baar orann en çok etkileyen faktörlerden biridir. Anne ya ilerledikçe gebe kalmak için geçen süre uzamaktadr ve meydana gelen gebeliin de düük ile sonuçlanabilme riski artmaktadr. Böyle sonuçlanmasnn en büyük sebebi, üretilen yumurtalarda oluan kromozom bozukluudur. Bu durum hem gebe kalmay geciktirir, hem de gebeliin düük olma olasln artrr. Bunun yannda anomalili bebek sahibi olma olasl da artmaktadr. 26-30 ya arasndaki kadnlarda gelien embriyolarda kromozomal sorun görülme olasl %20-25 iken, 44-45 ya arasnda %80-90lara kadar çkmaktadr. Anne adaylar genç olduunda baar oranlar daha yüksektir. Kadnn ya ilerledikçe tüp bebekte baar oran azalmaktadr.
47 YAINA KADAR ANNE ADAYLARINA TÜP BEBEK TEDAVS UYGULANABLYOR
leri yata tüp bebek tedavisinde karlalan iki sorun vardr. Bunlardan birincisi anne adaynn yumurta rezervinin azalmas, ikincisi ise üretilen yumurtann kalitesinde azalma görüldüü için gebe kalma anslarnn genç ya grubuna göre daha düük olmasdr. Bunun yannda artlar uygun ise 47 yana kadar anne adaylarna tüp bebek tedavisi uygulanabilir.
35 ya ve üzeri kadnlarda tüp bebek tedavisinde baar oran, kadnn yumurta rezervinin yan sra baka faktörlerin olmasna da baldr. Gebe kalmasna engel olabilecek ilave kadn veya erkee ait bir sorun olup olmamas da önemlidir. leri yata tüp bebek tedavisinde kadnn kendiliinden adet görebilmesi ve yumurta rezervinin uygun olmas baar ansn çok etkilemektedir.
LER YATA GENETK TARAMALI TÜP BEBEK UYGULANMASI ÖNEML BR SEçENEK
leri yata tüp bebek tedavisinde genetik taramal tüp bebek uygulanmas (Preimplantasyon genetik tarama-PGT-A) da anne adaylarna uygun bir seçenek olabilir. çünkü kadn yann artmasna bal olarak yumurta ve buna bal embriyoda oluan kromozom anomali riski bu yöntemle tespit edilebilir. PGT-A yönteminde 5. ya da 6. günü gelmi embriyolardan biyopsi yaplmakta ve alnan hücre örnekleri genetik laboratuvarnda kromozomal dizilim açsndan taranmaktadr. Bu yöntemle elde edilen salkl embriyo transferiyle canl doum elde etme oranlar % 60lara kadar ulamaktadr.
BU DURUMLARDA TÜP BEBEK TEDAVSNE BAVURULMASI ÖNEML
1 Kadnda fallop tüplerinde tam tkanklk olmas ya da tüplerin daha önce herhangi bir hastalk nedeniyle alnm ya da balanm olmas
2 iddetli sperm say ve hareketlilik problemi varl ya da menide hiç sperm bulunmamas (azosperm durumu)
3 leri anne ya
4 Tüp bebek öncesi dier tedavilerin baarsz olmas (yumurtlama problemleri, PCOS, endometriozis varl, açklanamayan infertilite olmas durumunda)
5 Yumurtalk rezervinin az olmas ile gebe kalamama süresinin uzamas ya da gebelie engel olabilecek ek bir sorun olmas
6 Alama tedavisi ile sonuç alnamamas
7 Ailede bilinen genetik hastalk varl (Spinal muskuler atrofi-SMA, talasemi, hemofili, kistik fibrozis, metabolik hastalklar, kas hastalklar vb.)
8 Salkl embriyonun seçilmesi için Preimplantasyon Genetik Tan (PGT) yaplmas gereklilii
9 Kromozomlarda kopma ya da deitirme nedeni olan transloksyon varlnda preimplantasyon genetik tan (PGT_SR) yaplabilmesi
Tüp bebek merkezine bavuran her çift ayrntl olarak deerlendirildikten sonra, kiiye özel tedavi seçenekleri hastaya sunulur. Üreme uzman çifte uygun olan tedavi seçeneklerini uygular. Amaç, bavuran her çiftin en az müdahalede bulunarak ksa sürede çocuk sahibi olmasn salamaktr.